EU reikt ex-Sovjet-staten de hand

De Europese Unie heeft er donderdag bij zes voormalige Sovjet-staten op aangedrongen de banden met Europa aan te halen. Een hechtere relatie met de EU kan als tegenwicht werken voor de 'pesterige praktijken' van Rusland, zei EU-president Donald Tusk donderdag op een tweedaagse top in de Letse hoofdstad Riga.

De voormalige Oostblok-landen hebben er niets aan om weer in de Russische invloedssfeer te belanden, aldus Tusk. "Het Oostelijke Partnerschap is geen schoonheidswedstrijd tussen de EU en Rusland", zei de EU-president. "Maar ik wil er geen doekjes om winden, schoonheid telt wel. Als Rusland wat zachter was, charmanter, aantrekkelijker, misschien zou het zijn tekortkomingen dan niet hoeven te compenseren door zich agressief en pesterig op te stellen richting zijn buren."

Tusk kreeg bijval van de Duitse bondskanselier Angela Merkel, die zei 'dat het verschil tussen de EU en Rusland zonneklaar is'. "Wij accepteren dat de landen van het Oostelijke Partnerschap een andere koers kunnen kiezen, en die accepteren wij dan."

Het Oostelijke Partnerschap tussen de EU enerzijds en Oekraïne, Georgië, Moldavië, Azerbaijan, Armenië en Wit-Rusland anderzijds kreeg een jaar geleden een flinke knauw toen de toenmalige Oekraïense president Viktor Janoekovitsj besloot een verdrag met Brussel niet te tekenen en in plaats daarvan de banden met het Rusland van Vladimir Poetin aan te halen.

Nadat Janoekovitsj na weken van felle protesten was verjaagd richtten de nieuwe leiders in Oekraïne de blik richting Brussel. Hiervoor moest het land echter een flinke prijs betalen. Rusland annexeerde het Oekraïense schiereiland de Krim en begon zich steeds uitdrukkelijker te mengen in de strijd tussen de Oekraïense regering en de pro-Russische separatisten in het oosten van het land, ofschoon Rusland ontkent de separatisten te steunen.

De relatie tussen de EU en Armenië en Wit-Rusland is ook wat bekoeld. De twee landen hebben zich aangesloten bij de Russische Euraziatische Economische Unie. Azerbaijans gebrek aan enthousiasme is deze week af te lezen aan het feit dat niet de president, maar de minister van buitenlandse zaken naar Riga is afgereisd.

Oekraïne, Georgië en Moldavië willen nog wel graag de banden met Brussel aanhalen, maar niet alle EU-lidstaten staan daar om te springen. De EU heeft voor de komende tien jaar tweehonderd miljoen euro toegezegd voor projecten in deze landen, maar Merkel besloot donderdag eventuele verwachtingen wel te temperen. "Het Oostelijke Partnerschap is niet een instrument voor uitbreiding van de EU, maar voor toenadering tot de EU."