In Memoriam: George Sluizer (1932 - 2014)
Afgelopen zaterdag overleed de Nederlandse regisseur, producer en schrijver George Sluizer. In deze aflevering van FOK!toen blikken we terug op het leven van deze befaamde cineast, die vooral in het buitenland naam wist te maken met zijn eigenzinnige rolprenten.
Uit de Leeuwarder Courant van 4 november 1988
De jonge jaren
George Sluizer wordt op 25 juni 1932 geboren als zoon van Noorse en Nederlandse ouders. Zijn vader, die eveneens George Sluizer heette, was een bekende presentator bij Radio Vrij Nederland, een radiozender die vanuit Parijs haar uitzendingen verzorgde. In het midden van de vijftiger jaren gaat Sluizer studeren aan de filmschool van Parijs. Nadat hij in 1956 zijn opleiding heeft afgerond gaat Sluizer ervaring opdoen als regieassistent bij Georg Jacoby en Bert Haanstra.
De eerste film
In 1957 verschijnt de film Kleren Maken de Man van Jacoby, gebaseerd op een idee van de Oostenrijkse schrijver Hans Gustl Kernmayer, dat daarna door Sluizer tot een scenario werd verwerkt in samen werking met Alexander Pola die de dialogen leverde. Bij het verschijnen van de film waren de critici nogal verdeeld. Het mocht echter niet baten. Het bioscooppubliek liet de Nederlandse film links liggen en zorgde zelfs voor een opvallende oproep in de ochtendbladen. Een zevental zichzelf erg belangrijk vindende filmcritici plaatsten in het oktobernummer van het blad Filmforum een oproep aan Nederlandse filmmakers om voorlopig maar geen films meer te maken aangezien dit toch niet op prijs werd gesteld door de bioscoopgangers. Een jaar later doet Sluizer nog meer ervaring op, ditmaal op de set van Bert Haanstra's succesvolle film Fanfare.
Uit de Leeuwarder Courant van 14 maart 1962
De Lage Landen
In 1961 maakt Sluizer met hulp van Haanstra zijn regiedebuut met de korte film De Lage Landen, over de voortdurende strijd van Nederland tegen de zee. Met de door Piet van Moock geproduceerde korte film wint de jonge cineast een speciale Zilveren Beer, zijn eerste filmprijs. In de daaropvolgende jaren maakt de filmmaker diverse documentaires voor National geographic en andere opdrachtgevers.
Het zal echter tot 1971 duren voordat het werk van Sluizer op het witte doek te zien is. In dat jaar verschijnt namelijk de indrukwekkende documentaire Stamping Ground, over het roemruchte Kralingen festival, waar legendarische artiesten zoals Pink Floyd, Canned Heat en Sanatana hun beste kunnen lieten horen en zien aan het massaal toegestroomde hippiepubliek.
Joâo en het Mes
Het daaropvolgende jaar maakt Sluizer zijn speelfilmdebuut met het bejubelde João en het Mes. In de Nederlands-Braziliaanse co-productie draait het om een oudere man die met een jong mokkel van 20, waarna hij steeds wantrouwender en jaloerser begint te worden. De film, met indrukwekkend camerawerk van Jan de Bont mocht in Nederland alleen worden bezocht als je 18 jaar of ouder was, vanwege de nogal bloederige climax van de film.
Uit het Nieuwsblad van het Noorden van 13 oktober 1972
De grote doorbraak
Na zijn speelfilmdebuut in 1972 duurt het 7 jaar alvorens we weer wat horen van Sluizer. In mei 1979 verschijnt de controversiële film Twee Vrouwen, gebaseerd op het gelijknamige boek van Harry Mulisch. In de film zien we een sterke cast met onder meer Bibi Andersson, Sandra Dumas, Anthony Perkins, Gregor Frenkel Frank en Kitty Courbois in de belangrijkste rollen. Na Twee Vrouwen duurt het wederom 7 jaar voor er weer werk van de eigenzinnige filmmaker verschijnt. Red Desert Penitentiary kan het beste worden bekeken als een low budget-parodie op de filmindustrie in Hollywood. De film zou in 1985 eenmalig op het Nederlandse Film Festival te zien zijn en zou daarna nog in een beperkte oplage op VHS worden uitgebracht.
De grote doorbraak van Sluizer zou plaatsvinden in 1988. In dat jaar verschijnt de ijzingwekkende thriller Spoorloos. In de door Tim Krabbé geschreven film draait het om Rex en Saskia, een verliefd stelletje dat op vakantie is in Frankrijk. Aan dat plezier komt abrupt een einde als Saskia spoorloos verdwijnt. Rex zoekt nog jaren naar haar en begint dan brieven te ontvangen van haar ontvoerder. Het is echter pas het begin van een heleboel ellende.
Uit de Leeuwarder Courant van 4 november 1988
Het verhaal van Spoorloos werd gebaseerd op een verhaal dat ontstond na de Wereld Expositie van 1901. Een jonge vrouw had met haar moeder een bezoek gebracht aan de expositie van Parijs. Als de jonge vrouw terugkeert van een bezoekje aan de stad blijkt de moeder spoorloos verdwenen en lijkt het alsof niemand ooit van haar heeft gehoord. Het verhaal zou ook een grote inspiratiebron vormen voor onder meer Alfred Hitchcock's The Lady Vanishes (1938), Terrence Fisher's So Long at the Fair (1950), Robert Fuest's And Soon the Darkness (1970) en Philip Leacock's Dying Room Only (1973).
Uit het Nieuwsblad van het Noorden van 25 februari 1992
De film, met in de hoofdrol Johanna ter Steege, was vooral in het buitenland een groot succes. Na het sterke drama Utz vertrekt Sluizer naar Amerika om daar een remake te maken van zijn film Spoorloos. Ondanks de aanwezigheid van een sterke cast met onder meer Jeff Bridges, Kiefer Sutherland, Nancy Travis en Sandra Bullock is The vanishing niet meer dan een slap aftreksel van het origineel.
Dark Blood
Donkere tijden
In 1993 stort Sluizer zich op zijn volgende filmproject. De productie van het post-apocalyptische Dark Blood gaat echter niet zonder slag of stoot. Zo heeft Sluizer meerdere malen aanvaringen met hoofdrolspeelster Judy Davis. Alsof dat niet al genoeg ellende is overlijdt dan ook nog eens hoofdrolspeler River Phoenix tijdens de opnames van de film. Met hulp van vrienden weet Sluizer de 700 kilo onvoltooide film mee te stelen naar nederland waar deze na bijna 20 jaar eindelijk voltooid zou worden.
Uit het Nieuwsblad van het Noorden van 14 mei 1996
Sluizer houdt zich ondertussen bezig met de voltooiing van de geflopte thriller Crimetime en de zeer geslaagde surrealistische komedie Mortinho por Chegar a Casa, die beiden in 1996 op het witte doek te zien zijn. Twee jaar later verschijnt Sluizers voorlaatste film The Comissioner. In de spannende politieke thriller met een twist speelt niemand minder dan de getalenteerde John Hurt de hoofdrol. In 2002 zou Sluizer voor het laatst plaatsnemen op een regiestoel. Het resultaat is de fantasyfilm Het Stenen Vlot (La Balsa de Piedra), waarvoor Sluizer op het Nederlandse Film Festival van 2002 de Speciale Juryprijs ontving.
Uit de Leeuwarder Courant van 17 januari 2003
In 2010 werkt Sluizer nog aan de film The Chosen One maar stapt tijdens de voorproductie uit het project en laat de regie over aan Rob Schneider. Twee jaar later verschijnt het biografische boek Wie zijn ogen niet gebruikt is een verloren mens van Hans Heesen over het leven van Sluizer. Datzelfde jaar maakt Sluizer ook zijn onvoltooide film Dark Blood af, door de ontbrekende delen in te spreken als een voice-over. Eerder dit jaar was de filmmaker zelf te zien in de spraakmakende documentaire Sluizer Speaks van Dennis Alink, waarin de filmmaker afrekende met de manier waarop er met hem werd omgegaan in de Nederlandse filmwereld.
De laatste jaren kampt Sluizer regelmatig met gezondheidsproblemen. Afgelopen zaterdag overleed de filmmaker in Amsterdam op 82-jarige leeftijd aan de gevolgen van vaatproblemen.
