Nieuwe Union Jack bij Schotse onafhankelijkheid

Mocht Schotland daadwerkelijk besluiten zich af te scheiden van het Verenigd Koninkrijk dan zal de Britse vlag, de Union Jack, moeten worden aangepast. Daar hebben adviseurs van de Britse regering voor gewaarschuwd. Leden van het Parliamentary Flags and Heraldry Committee en het Flag Institute hebben op het hoogste niveau overleg gevoerd.

De basis voor de Britse vlag werd gelegd in 1606 toen James VI van Schotland de Engelse en Ierse troon besteeg. Hij verenigde de drie kroongebieden in een personele unie. De drie staten bleven onafhankelijk, maar werden wel door hetzelfde staatshoofd geleid. Voor maritieme doeleinden werden de Schotse vlag en de Engelse samengevoegd. De Schotse vlag is een wit saltirekruis (Sint-Andreas Kruis) op een blauwe achtergrond en de Engelse vlag is een rood kruis op een wit veld, het Sint-Joris Kruis.

Het ontwerp voor de Union Jack (ook wel Union Flag genoemd) stamt uit 1801 en volgde op het samengaan van Groot-Brittannië en Ierland. De vlag uit 1606 werd aangepast door het Kruis van Sint-Patrick toe te voegen, zodat ook Ierland vertegenwoordigd zou zijn.

Nu Schotland mogelijk uit het Verenigd Koninkrijk stapt wordt er druk nagedacht over een nieuw ontwerp van de Britse vlag. Een van de belangrijkste adviseurs van de regering op dit gebied, Lord West, noemde het in de Daily Mail namelijk onbestaanbaar dat het Schotse kruis onderdeel kan blijven van de vlag. "In het geval er wordt ingestemd, dan zie ik niet hoe de vlag van het Verenigd Koninkrijk kan worden gered."

Charles Ashburner, van het Flag Institute, zei dat de Britse regering 'totaal niet voorbereid is' op de gevolgen die de Schotse onafhankelijkheid met zich meebrengt. "Iedereen in de regering lijkt doodsbenauwd het onderwerp aan te snijden", aldus Ashburner.

Niet alleen de deskundigen menen dat de vlag moet worden aangepast. Uit een peiling van het Flag Institute onder enkele honderden respondenten blijkt dat 64,8 procent van hen dezelfde mening is toegedaan.

Saillant detail: in de Union Jack is Wales niet opgenomen. Velen zien dit dan ook als hét moment om deze historische fout recht te zetten. Bijna driekwart van de respondenten meent dat er in een nieuwe vlag een element moet worden opgenomen dat Wales vertegenwoordigt.

Het Flag Institute heeft op zijn website al een voorzetje gegeven voor een nieuw ontwerp van de vlag. Een van de voorbeelden lijkt sterk op de huidige vlag, met dat verschil dat het blauw van Schotland vervangen is door het zwart van Wales. Ook kan het zwart worden vervangen door donkergroen. Er zijn ook ontwerpen gemaakt die totaal niet meer lijken op de Union Flag, om met een schone lei te kunnen beginnen.

Niet alleen over de Union Jack wordt druk gedebatteerd, maar ook de Australische en Nieuw-Zeelandse vlaggen staan ter discussie, zij het om andere redenen.

In Nieuw-Zeeland woedt de discussie al lange tijd. In maart maakte de Nieuw-Zeelandse premier John Key bekend dat de bevolking binnen drie jaar mag stemmen over een nieuwe vlag. "De vlag wordt gedomineerd door de Union Jack, terwijl wij niet langer gedomineerd worden door het Verenigd Koninkrijk", zei premier Key destijds.

De huidige Nieuw-Zeelandse vlag laat het Zuiderkruis zien en de Britse Union Jack in de linkerbovenhoek. Veel mensen hebben geklaagd dat de vlag te veel lijkt op die van buurland Australië en bovendien niet duidelijk maakt dat Nieuw-Zeeland onafhankelijk is van Groot-Brittannië.

De Australische vlag heeft eveneens de Union Jack in de linkerbovenhoek. Daaronder staat de Ster van het Gemenebest. Aan de rechterkant staat, net als bij de Nieuw-Zeelandse vlag, het Zuiderkruis. En ook in Australië wordt al tientallen jaren gediscussieerd over een nieuwe vlag die de huidige uit 1901 moet vervangen. Tot dusver echter zonder resultaat.