Raad van State blijft rechtspreken

De afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State verdwijnt niet. Wel komt er een striktere scheiding tussen de adviserende en rechtsprekende taken van de raad. Met dat besluit legt het kabinet een wens van de Tweede Kamer naast zich neer, die vond dat de Raad van State niet langer mocht rechtspreken.

Ministers van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk (PvdA) en van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten (VVD) meldden het besluit donderdag in een brief aan de Kamer. "Het elders onderbrengen van de rechtsprekende taak van de Raad van State leidt naar het oordeel van het kabinet tot aanzienlijk hogere maatschappelijke kosten."

De afdeling werkt volgens de bewindslieden namelijk relatief snel en heeft ervaring met de behandeling van zeer uiteenlopende zaken. Wel mogen de bestuursrechters zich straks niet meer bemoeien met adviezen over wetgeving. Nu kunnen nog maximaal tien leden een dubbelrol vervullen van zowel bestuursrechter als adviseur.

Ook wordt in de wet vastgelegd dat de vicepresident van de Raad van State zich niet mag bemoeien met lopende rechtszaken en krijgt de afdeling bestuursrechtspraak meer te zeggen over de aanstelling van nieuwe leden. Ook in de 'presentatie naar het publiek' wordt de scheiding tussen wetgevingsadviseur en bestuursrechter 'zichtbaar' gemaakt, aldus de bewindslieden.

De Kamer vond dat de taak als bestuursrechter niet te verenigen is met de rol van de Raad van State als adviesorgaan van de regering. In het regeerakkoord werd afgesproken dat het rechtsprekende gedeelte wordt samengevoegd met de Centrale Raad van Beroep en het College van Beroep voor het bedrijfsleven.

Die laatste twee organen worden opgeheven. De zaken die zij behandelen worden ondergebracht bij respectievelijk de gerechtshoven en de Raad van State. Hiermee wordt toch uitvoering gegeven aan de opdracht om het aantal bestuursrechters terug te brengen van drie naar één, menen de ministers.

Het kabinet stuurt later dit jaar een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer waarin de hervormingen worden geregeld. De Raad van State is de hoogste bestuursrechter in het land en buigt zich over geschillen tussen burgers en de overheid. Als wetgevingsadviseur beoordeelt de Raad van State voorstellen van het kabinet.