In Memoriam: Rik Mayall (1958 - 2014)

Afgelopen maandag is de Britse acteur Rik Mayall plotseling overleden. De acteur, die bij het grote publiek vooral bekend werd door zijn rollen in succesvolle series zoals Blackadder, The Young Ones en Bottom, was 56 jaar. In deze FOK!toen een terugblik op het leven van deze prettig gestoorde komediant.

 Rik Mayall
Rik Mayall (1958 - 2014)

De jonge jaren
Richard 'Rik' Michael Mayall wordt op 7 maart 1958 geboren in Harlow in het graafschap Essex in Engeland. Hij heeft één oudere broer genaamd Anthony en twee jongere zusjes genaamd Libby en Kate. Als Rik 3 jaar oud is verhuist het gezin naar Droitwich Spa, Worcestershire, waar hij de rest van zijn jeugd doorbrengt. Rik's ouders, John en Gillian Mayall, geven toneelles en ook de kleine Rik mag regelmatig een rolletje spelen in deze voorstellingen.

Vanaf 1976 studeert Mayall drama aan de Universiteit van Manchester en raakt daar bevriend met zijn latere komische collega Ade Edmondson. Ook ontmoet hij op de school Ben Elton en Lise Mayer met wie hij het idee voor Bottom zou ontwikkelen.

De geboorte van Kevin Turvey
Rond 1980 hadden Edmondson en Mayall al een behoorlijke reputatie opgebouwd met hun show in the Comedy Store. Naast hun duoact 20th Century Coyote was Mayall ook zijn eentje te zien met het personage Kevin Turvey en een anarchistische dichter genaamd Rick Dangerous. Samen met opkomende talenten als Nigel Planer, Peter Richardson, French and Saunders, Arnold Brown en Pete Richens openen de mannen hun eigen comedyclub genaamd The Comic Strip in de Raymond Revuebar, een voormalige stripclub in Soho.

Datzelfde jaar maakt Mayall zijn debuut als politieagent in de film The Orchard End Murder. In 1981 is het personage Kevin Turvey in een terugkerende rol te zien in de serie A Kick Up the Eighties. Daarnaast speelt hij de rol van 'Rest Home' Ricky in Richard O'Brien's Shock Treatment, het vervolg op het populaire The Rocky Horror Picture Show. Mayall's rol van Kevin Turvey begon naam te maken bij een breder publiek en zo zien het personage  opduiken in Kevin Turvey Investigates (1981) en de mockumentaire Kevin Turvey: The Man Behind the Green Door (1982).

The Young Ones
In 1981 is Mayall ook voor het eerst wereldwijd in een grote film te zien. In John Landis' An American Werewolf in London is de acteur te zien als een norse schaker in het cafe waar de nietsvermoedende Amerikaanse studenten voor het eerst horen over de mythische weerwolf die later op hun pad zou komen. Samen met Edmondson vormt Mayall het duo The Dangerous Brothers, een tweetal dat als een soort van voorstudie voor hun personages in Bottom kan worden gezien.

Rik Mayall in An American Werewolf in London
Rik Mayall in An American Werewolf in London

In 1982 krijgen de standup komedianten van The Comic Strip de kans om een zestal korte films te maken voor de Britse tv-zender Channel 4. Het resultaat was The Comic Strip Presents..., een serie die nog jarenlang op de zender te zien zou zijn. Nadat er over The Comic Strip Presents... was onderhandeld laat de BBC merken dat ze ook interesse hebben voor de door Mayall en zijn toenmalige vriendin Lise Mayer geschreven serie The Young Ones, een serie met dezelfde absurde en anarchistische humor als in The Comic Strip.

Vanaf november 1982 verschijnen er 12 afleveringen van de immens succesvolle reeks The Young Ones, met Mayall als de wannabe anarchist en Cliff Richard-fan Rick, Edmondson als de punker Vyvvian Basterd, Nigel Planer als de hippie Neil Pye en Christopher Ryan als de betweterige Mike. The Young Ones viel op door haar combinatie van surrealistische humor met pratende dierenpoppen, gewelddadige slapstick humor en natuurlijk de gastrollen van onder meer Dawn French, Jennifer Saunders, Stephen Fry, Hugh Laurie, Stephen Frost, Jools Holland, Terry Jones, David Rappaport en Emma Thompson.

Ook was er in bijna elke aflevering van de serie een bekende popgroep te zien. Zo zagen we artiesten zoals Madness, Dexys Midnight Runners, The Damned, Amazulu en Motörhead een nummer in het programma vertolken. In 1986 zou de cast van The Young Ones weer bijeen komen om samen met Cliff Richard en Hank Marvin een nieuwe versie op te nemen van de hit 'Living Doll' uit 1959, voor Comic Relief. De plaat zou in meerdere landen op de 1e plaats in de hitlijsten eindigen.

Neil: Do you think that you could get something while you're there to clean the toilet with?
Rick, Vyvyan: What?
Mike: I don't think I can, Neil.
Vyvyan: You can't clean the toilet, Neil. It'll lose all its character.
Rick: We NEVER clean the toilet, Neil. That's what being a student is all about. No way, Harpic. No way, Dot. All that Blue Loo scene is for squares. One thing's for sure, Neil. When Cliff Richard wrote "Wired for Sound", no way was he sitting on a clean lavatory. He was living on the limit, just like me. Where the only place to put bleach is in your hair.

Flashheart
In hetzelfde jaar dat The Young Ones doorbraken was Mayall ook te zien in de laatste episode van het eerste seizoen van Blackadder als het personage Mad Gerald. Ook in het tweede seizoen van de populaire tv-serie had Mayall weer een rol, ditmaal als een afstammeling van de beruchte Squadron commandant Flashheart. Een kleine tien jaar later zou nog Blackadder: Back & Forth volgen, waarin we Mayall zien opduiken als Robin Hood.

Uit The Age van 30 april 1987
Uit The Age van 30 april 1987

Vanaf 1986 speelt Mayall in de serie Filthy Rich & Catflap, een serie die wordt aangekondigd als de opvolger van The Young Ones. Ondanks positieve kritieken in de media zou de BBC deze reeks tot nu toe nimmer herhalen. Wel wordt Filthy Rich & Catflap op VHS uitgebracht en krijgt zo alsnog een cultstatus. In het daaropvolgende jaar zien we Mayall en Edmondson in de hoofdrollen in de ITV sitcom Hardwicke House. Er worden slechts twee afleveringen uitgezonden voordat de BBC de stekker eruit trekt. In 1987 zien we Mayall in de serie The New Statesman als de fictieve conservatieve Minister-President Alan Beresford B'Stard. Tussen 1987 en 1994 zouden er vier seizoenen en twee specials op de BBC te zien zijn.

Nintendo Towers
Vanaf de vroege negentiger jaren is Mayall regelmatig te zien in advertenties voor Nintendo. Met het geld dat hij voor deze promotionele acties verdient koopt hij een huis in Londen, dat hij de naam Nintendo Towers geeft. Ook spelen Mayall en Edmondson in Beckett's toneelstuk Waiting for Godot. Het is in die periode dat Mayall zich gaat richten op de nog te verschijnen reeks Bottom. De extreem humoristische serie rondom de figuren Richard 'Richie' Richard en Eddie Elizabeth Hitler krijgt al snel een cult-status.

Edmondson en Mayall in Bottom
Edmondson en Mayall in Bottom

De serie was een groot succes. Na het tweede seizoen gingen Mayall en Edmondson op tournee onder de noemer Bottom: Live. De optredens oogsten veel succes en zouden een vervolg krijgen in 1995, 1997, 2001 en 2003. De theatershow was nog gewelddadiger dan de tv-serie en zowel Mayall als Edmondson waren regelmatig op de Eerste Hulp van een lokaal ziekenhuis te vinden met de één of andere verwonding. In 1999 waren Richard en Hitler ook op het witte doek te zien in de bioscoopfilm Guest House Paradiso.

Uit de Leeuwarder Courant van 21 december 1991
Uit de Leeuwarder Courant van 21 december 1991

Drop Dead Fred
Naast zijn grootse rollen op de televisie was Mayall ook menigmaal op het witte doek te zien. Zo had de sympathieke acteur in 1991 een hoofdrol in de film Drop Dead Fred met Phoebe Cates. In het daaropvolgende jaar was Mayall te zien in de film Carry On Columbus. Ook is Mayall te horen in onder meer The Princess and the Goblin (1991), The World of Peter Rabbit and Friends (1995), The Snow Queen (1995), Tom and Vicky (1998) en Watership Down (1999).

Bigger than Hitler, Better than Christ
In 2000 is de stem van Mayall ook te horen in de Playstation- en computer-game Hogs of War. Ook speelt de acteur een rol in een nieuwe uitvoering van Jesus Christ Superstar. In 2003 zouden Mayall en Edmondson voor het laatst samenwerken in Bottom 5: Weapons Grade Y-Fronts. De mannen zouden echter wel goed bevriend blijven.

Uit het Nieuwsblad van het Noorden van 23 september 1999
Uit het Nieuwsblad van het Noorden van 23 september 1999

In 2002 is Mayall als Winston the Butler te zien in een film die de werktitel Alone in the Dark had. De film zou pas in 2008 verschijnen en had, om verwarring met het gelijknamige computerspel te voorkomen, de titel Evil Calls: The Raven gekregen. In 2005 verschijnt Mayal's biografie Bigger than Hitler, Better than Christ. Via dat boek lezen we dat Mayall in 2001 ook een rolletje had gehad bij de opnames van de film Harry Potter and the Philosopher's Stone. Helaas was het aandeel van Mayall op de montagetafel gesneuveld.

Mayall is wel te horen in een reclamespotje voor Andrex toiletpapier. Ook werkt de acteur mee aan 'Noble England', het themalied van het Engelse voetbalelftal bij de wereldkampioenschappen van 2010. In 2012 maakt de BBC bekend dat de personages Richie Richard en Eddie Hitler terug zouden keren in Hooligan's Island, de tv-versie van de tournee uit 1997. Helaas zou deze nooit worden gemaakt. Mayall zou zich vanaf dat moment vooral gaan richten op het inlezen van luisterboeken voor kinderen. In 2013 was Mayall voor het laatst op de televisie te zien in de serie Man Down als de vader van de hoofdrolfiguur.