Vooroverleg over atoomdeal Iran begint hoopvol

Dinsdag beginnen atoomdeskundigen in New York aan de voorbereidingen voor de volgende ronde van het atoomoverleg tussen Iran en zes grote mogendheden. Nog een groot aantal obstakels staat een definitief akkoord in de weg, maar de opstelling van Iran stemt Rusland en het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie (IAEA) optimistisch.

Iran werkt voorbeeldig mee, geeft antwoord op vragen die het land voorheen uit de weg ging en lijkt oprecht uit te zijn op een akkoord. Die overeenkomst moet de Iraanse economie verlossen van de knellende sancties die Iran zijn opgelegd als straf voor het jarenlang voortzetten van het gewraakte atoomprogramma.

De regering in Teheran maakt dezer dagen opnieuw een goede beurt. Inspecteurs van het IAEA bezoeken deze week een Iraanse uraniummijn en een fabriek waar het radioactieve materiaal wordt verwerkt, maakte Teheran zondag bekend. Met de ontvangst van de inspecteurs lost Iran ook zijn laatste belangrijke belofte aan de IAEA in.

Deskundigen uit Iran en van de zes grote mogendheden die deelnemen aan het atoomoverleg hebben de taak de weg te bereiden voor hun ministers, die op dinsdag 13 mei bijeenkomen in Wenen. Er wacht hun nog een aantal hoofdpijndossiers, zegt Patricia Lewis van het Britse Koninklijk Instituut voor Internationale Zaken.

De experts moeten volgens Lewis bijvoorbeeld overeenstemming zien te bereiken over het aantal verrijkingscentrifuges dat Iran mag houden en hoe snel Iran de rest moet afstaan. Ook wanneer en welke sancties worden verlicht, is een heet hangijzer. De verschillende partijen zijn het ook nog lang niet eens over de toekomst van de onderzoeksreactor en de zwaarwaterreactor die Iran bezit. Maar Irans opstelling heeft 'een enorme verandering' ondergaan, zegt Lewis. Twee jaar geleden was het nog patstelling troef, maar inmiddels 'is er echte vooruitgang'. "Het zijn kleine, maar wel belangrijke stappen. Tot dusver alles naar wens, zou ik zeggen. Ik houd mijn adem in."

Iran bereikte in november een voorlopig akkoord met zes grootmachten. Teheran doet concessies op nucleair gebied, in ruil waarvoor de internationale sancties gedeeltelijk worden opgeheven. Iran moet in juni hebben voldaan aan zijn verplichtingen op grond van de met de Verenigde Staten, Rusland, China, Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland gesloten overeenkomst. In juli moet een definitief akkoord volgen. Die deadline kan evenwel worden opgeschoven.

Medio april sprak het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken zijn tevredenheid uit over de volledige medewerking van Iran. Het Iraanse ministerie liet indertijd weten dat Iran en zijn gespreksgenoten er al voor meer dan vijftig procent uit waren.

De internationale gemeenschap koestert al jaren verdenkingen dat Teheran in het geheim aan een atoomwapen zou werken. Iran beweert alleen vreedzame doelen met zijn nucleaire programma na te streven.