FOK! Rusland

Hoewel er dagelijks nieuws is over de homowetgeving in Rusland en regeringsleiders over de hele wereld worden gevraagd zich uit te spreken over de kwestie, is het verbod op 'homopropaganda' maar één van de vele (mensenrechten)problemen die Rusland teisteren.

Hieronder vind je daarom een lijstje van wanpraktijken in Rusland die minstens evenveel consternatie waard zijn, maar die opvallend weinig ter sprake lijken te komen. Vandaag kortom: FOK! Rusland.

Om te beginnen is Rusland vanzelfsprekend een prachtig land met -wanneer je elkaar verstaat- vaak zeer vriendelijke burgers. Het heeft een lange geschiedenis, een mooie cultuur, produceerde geweldige schrijvers, componisten, wetenschappers en wat niet al. Tegelijkertijd heeft het land sinds 1917 te lijden gehad onder een verarmend en moordzuchtig Sovjetbeleid.

Ook werd het tot tweemaal toe op z'n kop gezet door wereldoorlogen, waarvan de tweede praktisch een hele generatie uitwiste en dertig miljoen Russen het leven kostte. Al met al is er ook 23 jaar na de val van het communisme nog een heleboel mis in het land. Daar gaan we dan: een bloemlezing.

Gevangenissen 
Russische gevangenissen waren in de jaren negentig nog veel erger, maar zijn nog steeds zeer ondermaats t.o.v. het wereldwijde gemiddelde. Hier een deprimerende docu van ruim een uur:

Gevangen- en werkkampen
Hoewel het Goelagsysteem aan kampen voor dwangarbeid qua naam niet meer bestaat, bestaan vele kampen in praktijk nog steeds. Nog steeds sturen Russen gevangenen waar ze graag vanaf willen jaren de kampen in.

De op Siberisch permafrost gelegen stad Norilsk is tot op vandaag afgesloten voor buitenstaanders. Voor je er komt moet je toestemming aanvragen bij het stadsbestuur, maar die wordt aan buitenlanders zeer zelden gegeven.

Martelingen 
Behalve in de gevangenissen wordt er volgens Amnesty ook op grote schaal gemarteld door Russische militairen. Bij naam wordt vooral de behandeling van opgepakte vrijheidsstrijders in Tsjetsjenië genoemd.

Bloedige interne oorlogen  
Ooit omvatte de Sovjet-Unie ruim veertig nationaliteiten en volkeren. Na de val in '91 zeiden ze er een boel vaarwel, van de Kazakken tot de Esten en Oekraïners. Sindsdien is men stellig van plan verder opknippen van de Russische Federatie te voorkomen. Afscheidingsacties van Tsjetsjenen, Osseten en een heel aantal andere voor onafhankelijkheid strijdende volken worden bloedig de kop in gedrukt en met alle mogelijke middelen bestreden.

Daarbij gaat men grondig en meedogenloos te werk: bij de 'bevrijding' van de gegijzelde kids in Beslan veroorzaakte men ettelijke honderden doden - over Beslan vind je hier een FOK!toen-artikel. Ook worden strijders zoals gezegd gemarteld en standrechtelijk geëxecuteerd.

Noord-Koreaanse slavenarbeid 
In oostelijk Siberië bevinden zich houthakkerskampen waar de Russen gebruik maken van Noord-Koreaanse dwangarbeid. In ruil voor schamele vergoedingen (die de verarmde dictators in Korea hard nodig hebben) worden gevangenen uit Koreaanse concentratiekampen aan Rusland verhuurd. VICE reisde naar de kampen af en legde bewijs vast van deze kwalijke praktijken:

Pers- en meningsonvrijheid  
Activisten en journalisten die welk van de problemen in het land ook aan de kaak proberen te stellen worden overal actief tegengewerkt, ontslagen, bedreigd, vervolgd, gevangengenomen, het land uit gejaagd of tot buiten de landsgrenzen door de geheime dienst achtervolgd en vermoord. Sinds Boris Jeltsin zijn er minstens 365 journalisten vermoord, waarvan de namen Litvinenko en Politovskaja ook hier bekend zijn. Het werkelijke aantal ligt waarschijnlijk nog een stuk hoger en nog steeds gaat er geen maand voorbij zonder dat er journalisten worden omgelegd.

Hoewel de grondwet van 1993 garandeert dat Russen zich vrijelijk mogen verzamelen voor marsen, demonstraties en stakingen, leert de praktijk ons iets heel anders. Opnieuw worden kosten noch moeite noch moord gespaard om vooral democratische uitingen de kop in te drukken en opnieuw gebeurt dat de afgelopen 20 jaar even vrolijk als destijds onder de Sovjet-Unie.

Gedwongen psychiatrische opnames 
Een manier om van dissidenten af te komen is ze gek laten verklaren en voor 't leven in een psychiatrische instelling te laten opnemen. Vele prominente dissidenten worden en werden met zaken als schizofrenie gediagnosticeerd en zitten al jaren vast. Het Moskou Serbsky Instituut wordt jaarlijks gevraagd om meer dan 2500 diagnoses uit te voeren. 

Ernstige drugsverslavingen  
De grens met Kazachstan is net zo lang als de afstand tussen Londen en New York, en is kortom oncontroleerbaar. Hierdoor stromen, mede dankzij de Russische georganiseerde misdaad, jaarlijks ongelooflijke ladingen heroïne en andere drugs vanuit Afghanistan en belendende landen Rusland in. Daardoor zijn jongeren en jongvolwassenen in hele steden in het grensgebied wanhopig, hopeloos en destructief verslaafd aan vreselijke drugs waarvan heroïne de minst erge is.

VICE stuurde vorig jaar een mooie Engelse reporter die op Lily Allen lijkt naar één van die steden voor een documentaire over de nieuwe drug Krokodil, gemaakt door allerlei chemicaliën, batterijzuur en zelfs oogdruppels door elkaar heen te flikkeren, te koken en te injecteren. De gemiddelde levensverwachting van een verslaafde is zes maanden tot een jaar:

Trias politica ernstig verstoord
De onafhankelijkheid van het juridische apparaat is ver te zoeken. Rechters werden al vroeg in de 21e eeuw, net na het aantreden van Poetin, gevraagd 'de júiste beslissingen' te nemen, waarna er binnen drie jaar meer dan 80 rechters alleen al in Moskou met pensioen gingen. Vrijspraak gebeurt net als in de Sovjettijd vrijwel nooit; slechts 0,7 procent van de rechterlijke uitspraken was in 2004 'u mag weer gaan'.

Belangenverstrengeling overheid en bedrijfsleven 
Ook in het bedrijfsleven vallen zakenlui die niet met de overheid of pro-overheidbedrijven willen samenwerken, bij bosjes. Dat gebeurt niet alleen in Rusland maar over de halve wereld. Engeland, Spanje, Griekenland, Israël en Cyprus zijn slechts enkele van de landen waar de afgelopen jaren Russen werden omgelegd door de geheime dienst en/of maffia.

De facto dictatuur heeft nauwe banden met maffia, FSB 
Een bekend Russisch spreekwoord is 'een vis verrot vanaf de kop.' President Poetin is zelf een ex-medewerker van de geheime dienst en onderhoudt nog steeds zeer nauwe banden met de opvolger van de KGB, de huidige FSB. Door stuivertje te wisselen met zijn ondergeschikte Medvedev kon Vladimir enkele jaren terug voor de tweede keer de troon bestijgen. Hij duldt daarbij ongeveer evenveel tegenspraak als Kim Jong Un.

Georganiseerde criminaliteit én de geheime dienst worden opgetrommeld wanneer wanpraktijken uit dreigen te lekken. Verschillende VICE-docu's werden gefilmd na al direct bij aankomst bedreigd en achtervolgd te worden door maffiosi en FSB-medewerkers. Zie de twee hierboven voor voorbeelden ervan; oost-Siberië moet worden aangedaan met een zwaarbewapende beveiliger omdat anders de journalisten zomaar zouden kunnen 'verdwijnen'.

Milieuverontreiniging  
Rusland bevat enkele van de smerigste industriesteden ter wereld. Hoewel China de Russen op de hielen zit en zelf steeds meer vieze steden heeft, hebben de Russen nog altijd steden overeind staan als Dzjerzjinsk, waar de gemiddelde levensverwachting 42 is voor mannen en 47 voor vrouwen.

Het noord-Siberische Norilsk is een Sovjet-industriestad met (voormalige) Goelag-gevangenkampen eromheen en verontreinigt het milieu jaarlijks met meer dan vier miljoen ton zink, arsenicum, lood, cadmium, selenium, nikkel en koper.

In Dzjerzjinsk ligt de Witte Zee, niet bestaand uit water maar allerlei zwaar giftige chemicaliën:

Rabiaat racisme 
Veel Russen zijn zeer nationalistisch en xenofobisch. Dat uit zich in het hoge aantal extreme groeperingen en racistische moorden. In 2006 vielen 44 doden en werd rond de 500 mensen geweld aangedaan vanwege racistische motiveringen.

Kinder- en gehandicaptenrechten 
Twee miljoen kinderen leven in weeshuizen en nog eens vier miljoen kleine Baboesjka's leven op straat. Volgens een rapport uit 1998 worden jaarlijks tegen de 120.000 kinderen verlaten door hun ouders, een verdubbeling ten opzichte van 1992. De kinderen worden in weeshuizen gruwelijk slecht verzorgd en 'vaak verwaarloosd tot de dood erop volgt.' Daarnaast zijn mishandelingen en verkrachtingen aan de orde van de dag. Gehandicapten en wezen 'worden in jute zakken gestopt, met armen of benen aan meubilair vastgebonden en liggen soms halfnaakt in hun eigen uitwerpselen.'

Mensenhandel  
Sinds de val van de Sovjet-Unie en het uiteenvallen van Joegoslavië is Rusland één van de grootste leveranciers van vooral in prostitutie gedwongen mensen. De Belgische serie Matroesjka's behandelde dit onderwerp op schokkend realistische wijze en alleen in Duitsland al is één op de vier slachtoffers van mensenhandel uit Rusland afkomstig. Ondertussen ligt de Russische overheid onder vuur voor het bitter weinig doen tegen de handel.

Hoewel elk van deze onderwerpen in een minstens even lang stuk als deze tweeënhalf A4'tjes uitgediept zou kunnen worden, laten we het hierbij. Er zijn ongetwijfeld praktijken die het daglicht niet kunnen verdragen, die niet in de lijst voorkomen. Mocht je er op één komen, meld dat dan in de comments hieronder.

Rest FOK.nl verder niets dan je veel kijkplezier te wensen bij de Olympische Spelen in Sochi.