FOK!toen: De Dik Voormekaar Show

Voor de FOK!toen van vandaag gaan we 41 jaar terug in de tijd. Het was namelijk op 7 januari 1973 dat de allereerste aflevering van de Abominabele Top 2000 werd uitgezonden op Radio Noordzee Internationaal. De Abominabele Top 2000 was de voorloper van de Dik Voormekaar Show, een radioprogramma waarmee Andre van Duin erg veel succes zou oogsten.

Radio Noordzee Internationaal
Radio Noordzee Internationaal

De vroege jaren

Voor het ontstaan van het radioprogramma moeten we terug naar 1971. Ferry de Groot, die eerder ervaring had opgedaan bij Radio Lucas, de ziekenomroep van het Sint Lucas Ziekenhuis in Amsterdam, ging werken voor Radio Noordzee Internationaal als technicus. In 1972, nog geen jaar nadat hij de rol van Toon Bulthuis had gespeeld in de televisieserie Het Meisje Met de Blauwe Hoed, werd Andre van Duin door de zeezender gevraagd om een programma te maken, voor op de zondagochtend. Radio Noordzee was in tegenstelling tot wat veel mensen dachten geen piratenzender (net als Radio Veronica). In de Nederlandse wetgeving was tot 1 september 1974 simpelweg geen rekening gehouden met zeezenders, die daardoor dus niet illegaal waren. De enige reden om vanaf internationale wateren uit te zenden was de omroepwet waarin commerciële radio niet toegestaan was.

De Abominabele Top 2000

Op 7 januari 1973 vond de allereerste uitzending van de Abominabele Top 2000 plaats. In eerste instantie werd het programma gepresenteerd door Andre van Duin en bestond, naast bandparodieën en conferences, uit de meest wazige platen uit de collectie van Van Duin. Daarnaast had het programma een vaste rubriek genaamd Het Hobbykwartier, gepresenteerd door Dik Voormekaar. Voormekaar kreeg al snel meer aanhang van Van Duin en werd zo, na een stuk of tien afleveringen van de radioshow, de vaste presentator. Ook de naam van het programma veranderde in De Dik Voormekaar Show. Naast Dik Voormekaar komen we in de Abominabele Top 2000 nog een paar bekende typetjes tegen. Zo is er Ome Joop, een ietwat chagrijnige oude man die de koffie rondbrengt. Het duurt ook niet lang voordat de sullige Meneer de Groot voor het eerst opduikt in de radioshow.

De Dik Voormekaar Show (1975)
De Dik Voormekaar Show (1975)

De Dik Voormekaar Show op RNI

Andre van Duin en Ferry de Groot waren revolutionaire radiomakers. Hun radiouitzendingen waren een heerlijke chaos. Zo maakten ze collega-radiomakers helemaal gek door te vroeg te stoppen of door de complete inhoud van een nog komend nieuwsbulletin weg te geven. De bazen van Radio Noordzee waren echter minder te spreken over het feit dat Van Duin de spot dreef met reclamespots. De zender moest bestaan van radiospots en er ontstond zo al snel spanning tussen de leidinggevenden en de komiek. Toen Dik Voormekaar op 21 oktober 1973 John de Mol sr., Tony Berk en Guus Jansen jr. vergeleek met valse honden, werd Van Duin op staande voet ontslagen. De Groot werd op non-actief gesteld. Er werd nog een afscheidsaflevering gemaakt, maar deze werd niet uitgezonden. In de aflevering, die wel onder fans van het programma circuleert, horen we Van Duin zeggen dat "Dik Voormekaar nooit verloren" zal gaan.

Dik Voormekaar bij de NCRV

Jan Rietman, Ome Joop en Andre van Duin in de zeventiger jaren (Foto: Leeuwarder Courant)
(Foto: Leeuwarder Courant)

Begin 1974 keert de Dik Voormekaar Show terug in de ether. Vanaf 2 februari was het programma op de zaterdagmiddag te horen als afsluiter van het enorm populaire muziekprogramma Los Vast bij de NCRV. Omdat de Dik Voormekaar Show nu via Hilversum 3 te ontvangen was, kreeg het programma een veel groter bereik en sloeg in als een bom. De eerste reeks van de serie zou duren tot september 1975. Dik Voormekaar was ondertussen immens populair geworden en de NCRV besloot om een aantal van de oudere afleveringen opnieuw uit te zenden. Vanaf begin 1977 volgde een nieuwe reeks van de Dik Voormekaar Show, waarbij we ook kennis mochten maken met een aantal nieuwe typetjes.

Nee Nou Wordt-ie Mooi (1977)
Nee Nou Wordt-ie Mooi (1977)

Zo kreeg Ome Joop een nieuwe stem en krijgt hij een vragenrubriek waarbij hij bij elke uitzending eindigt in een woedeaanval waarbij de halve studio afgebroken wordt. Nieuwe vaste typetjes zijn de dames Bep en Toos en de onhandige Harry Nak, die regelmatig met dienbladen met koffie loopt te smijten.

De Dik Voormekaar Show op de televisie

Uit het Nieuwsblad van het Noorden van 14 september 1977
Uit het Nieuwsblad van het Noorden van 14 september 1977

Op 6 oktober 1977 is de Dik Voormekaar Show voor het eerst bij de NCRV op de televisie te zien. In de show worden de personages uitgebeeld door handpoppen. Al snel blijkt dat de tv-serie niet de magie van de radioshow heeft. Toch kreeg de tv-serie een tweede seizoen. In Van hot naar haar met Dik Voormekaar waren de poppen vervangen door levensgrote poppen van de hoofdpersonages uit de radioshow, die op allerlei plaatsen in Nederland opdoken. Het tweede seizoen sloeg beter aan dan het eerste, maar kon niet op tegen het succes van het radioprogramma.

Dik Voormekaar en Meneer De Groot hadden ondertussen ook een tweede programma op de radio gekregen. In de VIP Show kregen ze allerlei fanclubs op bezoek die over hun artiest mochten spreken met ons illustere tweetal. In de loop van het seizoen begon het programma wel steeds meer op de Dik Voormekaar Show te lijken.

De Lach Of Ik Schiet Show

De Lach-Of-Ik-Schiet-Show (1978)
De Lach-Of-Ik-Schiet-Show (1978)

Van 1978 tot 1980 gaat de NCRV verder met de Lach Of Ik Schiet Show, de opvolger van de Dik Voormekaar Show. Het programma kent een nieuwe formule. Zo worden er geen platen meer gedraaid maar zijn er artiesten in de studio, waarbij uiteraard altijd wel iets mis gaat tijdens het optreden. Zo zien we optredens van onder meer Andre Hazes, Vader Abraham, de Zangeres Zonder Naam, Ben Cramer en vele andere Nederlandse grootheden uit die tijd.

Vanaf oktober 1980 heet het programma weer de Dik Voormekaar Show. In de nieuwe reeks van de Dik Voormekaar Show komen we ook weer nieuwe typetjes tegen zoals de louche Dikke Leo. Dikke Leo was een vriend van Ome Joop, met wie hij regelmatig 'natuurfilms' ging kijken met grotten en heuvels. Gedurende de serie werd echter al snel duidelijk dat Dikke Leo een figuur is bij wie je de meest vreemde dingen kon krijgen. Een ander opvallend stel, die ook regelmatig in de show zouden terugkeren, was (Sinter)Klaas en Witte Piet. Witte Piet was een Zwarte Piet die achtergebleven was omdat hij de verkeerde kleur had. Ook bleek Ome Joop een broer te hebben die Jaap heet, maar die precies dezelfde stem als hij had. Ook was er een vast onderdeel met een prijsvraag waar duidelijk veel animo voor is. Zo ontvangen Van Duin en De Groot soms postzakken vol met briefkaarten uit het hele land.

Uit de Leeuwarder Courant van 16 augustus 1982
Uit de Leeuwarder Courant van 16 augustus 1982

De Dik Voormekaar Show zou in deze vorm blijven bestaan tot 1985. Op 27 april 1985 lieten Andre van Duin en Ferry de Groot weten dat de Dik Voormekaar Show nooit meer terug zou keren.

Uit de Leeuwarder Courant van 28 februari 2002
Uit de Leeuwarder Courant van 28 februari 2002

De terugkeer bij de TROS

Op 18 december 1999 zijn André en Ferry te gast bij het programma Kopspijkers van Jack Spijkerman bij de VARA. Bij het interview komen veel van de nog altijd bekende stemmetjes voorbij. De chemie tussen de twee radiomakers is nog steeds springlevend en er volgt begin 2000 een proefuitzending in het radioprogramma van Edwin Evers op 3FM. Dik Voormekaar en meneer De Groot stonden ook gepland om commentaar te leveren bij het Eurovisiesongfestival van 2000, maar door de vuurwerkramp in Enschede kwam dit te vervallen.

Vanaf 7 oktober 2000 was de Dik Voormekaar Show weer elke zaterdag te beluisteren bij de TROS op 3FM. Op 31 mei 2003 werd de laatste aflevering uitgezonden. Vanaf februari 2009 was de Dik Voormekaar Show weer terug op televisie bij de TROS. Ditmaal werden er geen poppen meer gebruikt maar was het een radioprogramma in televisieformaat, waarbij we de twee helden van weleer de diverse stemmetjes horen doen. De tv-serie was een soort van vervolg op een kort optreden dat Van Duin en De Groot op verzoek van Matthijs van Nieuwkerk deden bij De Wereld Draait Door. In de nieuwe serie zagen we naast de bekende Dik Voormekaar-figuren ook bekende Van Duin-typetjes zoals Twan de Stuntman, Meneer & Mevrouw de Bok en verslaggever Jan Wijdbeens. Op 15 mei 2009 was de allerlaatste uitzending van de Dik Voormekaar Show. Sindsdien hebben we weinig meer vernomen van Dik Voormekaar en zijn vrienden.

Uit het Dagblad van het Noorden van 27 februari 2009
Uit het Dagblad van het Noorden van 27 februari 2009

Gelukkig zijn veel van de oude radioshows terug te horen via YouTube. Ook kennen we de DVM-plaza waar verzamelaars van de populaire radioshow opnames met elkaar uitwisselen en playlisten van de radioshows compleet proberen te krijgen. Vooral in de vroege jaren had Van Duin er nogal eens een handje van om behoorlijk obscure singletjes in zijn show te draaien. Het terugvinden van de titels van deze liedjes is vaak al een kunst op zich.