Dode nazi leidt tot woede

De doodskist van de Duitse oorlogsmisdadiger Erich Priebke is dinsdag met gebalde vuisten, beschimpingen en speekselsalvo's ontvangen in de randgemeente van Rome waar zijn uitvaart plaatsvindt. Honderden woedende betogers stonden tegenover aanhangers van extreemrechts, die juist verheugd zijn dat de ultraconservatieve priesterbroederschap in Albano Laziale de dodenmis voor Priebke wil opdragen.

Sinds de voormalige kapitein van de SS vrijdag overleed zocht zijn advocaat dagenlang vruchteloos naar een kerk die zijn uitvaart wilde verzorgen. Het Romeinse stadsbestuur, het aartsbisdom Rome, Priebkes tweede vaderland Argentinië en zijn Brandenburgse geboorteplaats wezen hem alle de deur.

Dinsdag schoot de omstreden Priesterbroederschap van Sint Pius X Priebkes raadsman Paolo Giachini te hulp. Het kapittel van de uiterst behoudende beweging in het vlakbij Rome gelegen plaatsje Albano Laziale bood aan de dodenmis voor Giachini's overleden cliënt op te dragen.

De burgemeester van Albano Laziale ontzegde de lijkwagen te elfder ure nog de toegang tot de gemeente, maar de prefect vernietigde dat besluit. Tot groot ongenoegen van honderden betogers, die de komst van dan maar eigenhandig probeerden te verijdelen. Ze probeerden met vuisten en paraplu's op de lijkwagen in te slaan en deze te bespugen. Geestverwanten van Priebke die zich ook in Albano Laziale hadden verzameld deden daarover nadien hun beklag.

De Priesterbroederschap van Sint Pius X wijst de hervormingen af die de roomskatholieke kerk in de tweede helft van de twintigste eeuw doorvoerde. Zij houdt onder meer vast aan de aloude tridentijnse liturgie. De banvloek die het Vaticaan de bisschoppen van de broederschap wegens hun verzet had opgelegd is in 2009 opgeheven, maar zij is nog altijd niet formeel teruggekeerd in de schoot van de moederkerk.

De Priesterbroederschap is binnen en buiten de kerk al jarenlang een bron van controverse. Vooral door het vaak ondubbelzinnig beleden antisemitisme van veel leden kreeg de beweging een slechte naam. Een gewezen bisschop van de Priesterbroederschap, de Brit Richard Williamson, sprak bijvoorbeeld ooit tegen dat de Holocaust werkelijk heeft plaatsgevonden.

Priebke overleed vrijdag op 100-jarige leeftijd in het huis van zijn advocaat in Rome. De voormalige SS'er zat daar in huisarrest de levenslange gevangenisstraf uit die de Italiaanse rechter hem had opgelegd voor zijn aandeel in het bloedbad in de Ardeatijnse grotten in Rome. Hij zette tijdens de Duitse bezetting van Italië een executie van gijzelaars op touw en schoot eigenhandig twee van hen dood.

De door Priebke georganiseerde vergeldingsactie voor een aanval van partizanen op een stel SS'ers in 1944 kostte 335 mensen het leven. Het is een van de bloedigste misdaden die onder het nazibewind in Italië zijn gepleegd.