'Conflict Nederland en VS over atoombommen Volkel'

Nederland heeft gedreigd de overvliegrechten van de Amerikaanse luchtmacht in te trekken vanwege een hoog opgelopen conflict met de Verenigde Staten over de Amerikaanse atoombommen op vliegbasis Volkel. Dat is binnenkort te zien in Brandpunt Reporter, meldt het programma woensdag. Nederland wil graag afspraken maken met de Verenigde Staten over de financiële gevolgen van een ongeluk met de kernwapens. De Amerikanen weigeren dat.

In vertrouwelijke ambtsberichten van de Amerikaanse ambassade in Den Haag staat dat Nederland een werkgroep heeft opgericht die zich bezighoudt met de gevolgen van een eventueel ongeluk met een Amerikaans kernwapen. In deze Netherlands United States Standing Operations Group (Nusog) wil de Nederlandse regering graag afspraken maken over de schoonmaak na een ongeluk met bijvoorbeeld een Amerikaans vrachttoestel dat de bommen vervoert. De Amerikanen zouden dat weigeren uit vrees voor de financiële gevolgen.

De opstelling van de Amerikanen leidde er in 2008 toe dat de Nederlandse covoorzitter van Nusog dreigde 'dat de Nederlanders de overvliegrechten mogelijk gaan heroverwegen', aldus de Amerikaanse ambassade in een bericht aan Washington dat via klokkenluiderssite Wikileaks openbaar werd.

Het bestaan van kernwapens op het militair vliegveld Volkel is een publiek geheim. De Nederlandse regering heeft nooit officieel bevestigd dat er Amerikaanse atoombommen op Volkel liggen. Uit een van de vertrouwelijke memo's van de Amerikaanse diplomatieke dienst die Wikileaks publiceerde kon in 2010 al worden opgemaakt dat er wel degelijk kernwapens liggen.

Oud-bewindsman op Defensie Bram Stemerdink (PvdA) stelt in het programma dat Nederland al sinds de jaren zeventig probeert overeenstemming te bereiken met de VS over de financiële aansprakelijkheid bij een ongeluk met kernwapens. "Ik denk dat je hierover nog jaren kunt praten, boeiende discussies houden, ferme standpunten innemen, maar er komt geen ene moer op papier."

Ook oud-premiers Ruud Lubbers en Dries van Agt bevestigden onlangs de aanwezigheid van kernwapens in Volkel. In een documentaire van National Geographic zei Lubbers dat er 22 atoombommen op het Brabantse vliegveld liggen.

Het programma over de kernwapens wordt op 12 september uitgezonden.