'Voyager 1 verliet als eerste zonnestelsel'

Nog nooit heeft een door de mens gemaakt voorwerp zo ver gereisd als Voyager 1. De onbemande ruimtesonde heeft waarschijnlijk als eerste de grens van ons zonnestelsel naar de zogenaamde interstellaire ruimte overschreden.

Voyager 1 werd gelanceerd toen disco nog hip was en Star Wars in de bioscopen draaide, in hetzelfde jaar dat de ringen rond Uranus werden ontdekt: 1977. Sinds dat moment denderde de sonde met een noodvaart op de interstellaire ruimte af. Er werden daarbij bezoeken aan Jupiter en Saturnus gebracht.

In 2004 bereikte Voyager 1 de 'termination shock', waar de zonnewind zodanig in snelheid is afgenomen dat ze niet langer sneller dan het geluid gaat. Voyager 1 kwam daarmee in de zogenaamde helioschede, een overgangsgebied waarin de invloed van de zon langzaam afneemt.

De volgende grens was de heliopause, de plek waar de zonnewind tot stilstaan wordt gebracht door het interstellaire medium. Het magnetische veld draait daar om, geladen deeltjes dalen scherp in temperatuur, en er is veel meer galactische kosmische straling. Het wordt gezien als het einde van de heliosfeer, het gebied waar de invloed van de zon dominant is.

In mei van 2012 merkte Voyager 1 dat de straling inderdaad toe begon te nemen, wat impliceert dat de heliopause in zicht was. Gisteren kwam dan eindelijk het verlossende woord: analyse op de hoeveelheid kosmische straling die Voyager 1 oppikte, toonde aan dat Voyager 1 op 25 augustus 2012 het eerste door de mens gemaakte object was dat de heliopause overschreden had.

Er is echter nog wat debat, omdat de verwachte omkering van het magnetische veld niet gedetecteerd wordt. Sommige wetenschappers zeggen dat Voyager 1 daarom nog niet in interstellaire ruimte is, maar zich bevindt in een tot nog toe onbekende regio van het zonnestelsel.