Cubaanse activist Oswaldo Paya omgekomen

De Cubaanse democratie-activist Oswaldo Paya is zondag omgekomen bij een auto-ongeluk. Hij was 60 jaar. Dat heeft het Cubaanse Internationale Perscentrum gemeld.

Paya sprak zich tientallen jaren openlijk uit tegen de communistische regering van Fidel en Raul Castro. Hij werd hierdoor een van de invloedrijkste en bekendste dissidenten van het land.

Begin 2008 noemde Paya de machtsoverdracht van de zieke Fidel aan zijn broer een teleurstelling. "De drijvende kracht van de maatschappij moet de soevereiniteit van het volk zijn, niet de Communistische Partij", schreef hij nadat het nieuwe parlement Raul Castro tot staatshoofd en regeringsleider had gekozen.

Paya verwierf internationale bekendheid als organisator van het Varela Project in 1998, dat als doel had democratische hervormingen in Cuba na te streven. Kort voor een bezoek van de Amerikaanse oud-president Jimmy Carter in mei 2002 overhandigde de activist het parlement een petitie, ondertekend met 11.020 handtekeningen, waarin om hervormingen werd gevraagd. Niet veel later overhandigde hij een petitie met veertienduizend handtekeningen.

Ondanks de initiatieven van Paya en zijn voortdurende roep om een verandering van het systeem was er ook kritiek. Volgens gelekte Amerikaanse diplomatieke memo's had Paya het contact met een jongere generatie verloren en werd zijn beweging ontsierd door onderlinge rivaliteiten.

Eind 2002 werd Paya onderscheiden met de Sacharov-prijs, de mensenrechtenonderscheiding van het Europees Parlement.

Paya verongelukte in La Gavina, vlak buiten de oostelijke stad Bayamo. In het voertuig zaten nog een Cubaan, die ook omkwam, een Spanjaard en een Zweed. De laatste twee raakten gewond. Volgens getuigen verloor de chauffeur de macht over het stuur, waarna het voertuig vol op een boom reed.