Leers mag illegale Somaliërs niet opsluiten

Minister voor Immigratie en Asiel Gerd Leers (CDA) mag Somaliërs die geen verblijfsvergunning hebben niet meer in vreemdelingenbewaring zetten. Ook mogen ze voorlopig niet worden uitgezet. Dat heeft de Raad van State bepaald.

De hoogste bestuursrechter oordeelde dinsdag in een zaak van een illegale Somaliër dat er momenteel geen zicht is op een redelijke termijn waarbinnen mensen kunnen worden uitgezet naar Somalië. Dat is een voorwaarde om iemand zonder verblijfspapieren in vreemdelingenbewaring te mogen stellen.

De hechtenis van de Somaliër is daarom onrechtmatig. De raad bevestigt hiermee een uitspraak van de rechtbank in Zwolle, waartegen Leers beroep had aangetekend. Tegen de uitspraak van de Raad van State is geen beroep mogelijk.

De Raad van State stelt dat het onmogelijk is voor de Somaliër om via de hoofdstad Mogadishu door te reizen naar Zuid- en Centraal-Somalië. Leers had ook al aangegeven dat iemand 'louter door zijn aanwezigheid' in Mogadishu het risico loopt slachtoffer te worden van 'willekeurig geweld' vanwege het gewapende conflict in die stad.

Uitzetting is echter niet alleen uit den boze voor vreemdelingen die zich in Mogadishu willen vestigen, maar ook, in tegenstelling tot wat Leers stelt, voor vreemdelingen die slechts op doorreis zijn.

Naar Noord-Somalië, beter bekend als Somaliland, werden sinds april al geen mensen teruggestuurd. De autoriteiten daar hebben in juli 2009 afspraken met de minister opgeschort over rechtstreekse terugkeer van Somalische vreemdelingen. Een onderzoek naar alternatieve terugkeerroutes leverde niets op, waarop uitzetting werd opgeschort.

Leers worstelt al langer met het onderwerp. Zo bepaalde de rechtbank in Den Haag in december dat negentien Somaliërs die in vreemdelingenbewaring zaten per direct vrij moesten worden gelaten. Ook moest hun een schadevergoeding worden betaald. Leers had volgens de rechter onvoldoende duidelijk gemaakt dat er op afzienbare termijn voldoende concreet uitzicht is op uitzetting uit Nederland.