'Staat moet hypotheken opkopen met pensioengeld'

De Nederlandse staat moet een deel van de hypotheekportefeuilles van Nederlandse banken kopen om de bankbalansen te versterken. De staat kan dat budgetneutraal doen door al belasting te heffen bij de inning van pensioenpremies, en niet pas op het moment dat pensioenen worden uitgekeerd. Dat schrijven de hoogleraren Arnoud Boot en Lans Bovenberg in het vakblad Economische Statistische Berichten.

Door de belastingheffing op de pensioenen naar voren te halen wordt een bedrag van zo'n driehonderd miljard euro vrijgespeeld, schatten de economen. De overheid moet dit geld inzetten om de 'hypotheekbergen' van de banken af te romen door de hypotheekportefeuilles tegen marktprijzen op te kopen.

De Nederlandsche Bank heeft de afgelopen maanden herhaaldelijk gewaarschuwd dat de hoge hypotheekschuld het grootste gevaar voor de stabiliteit van het Nederlandse financiële systeem vormt. Door het verlichten van de hyptheekschuld van Nederlandse banken krijgen zij weer meer financiële ruimte om als kredietverstrekker voor de private sector op te treden, benadrukken Boot en Bovenberg.

Er kleven wel wat haken en ogen aan het plan van de twee. Hun collega-hoogleraar Sweder van Wijnbergen stipt aan dat het plan de banken waarschijnlijk niet helpt. De hypotheekportefeuille van de banken zou bij een verkoop van een deel daarvan namelijk waarschijnlijk in een klap tot twintig procent lager gewaardeerd worden. Dat zou een enorm gat in de kapitaalpositie van de banken slaan.

Bovendien is Van Wijnbergen bang dat het plan niet uitvoerbaar is, omdat de Europese Commissie een grootschalige opkoopoperatie van hypotheekschuld door de overheid waarschijnlijk als illegale staatssteun zou beschouwen.