'We mogen Demjanjuk dankbaar zijn'
"Ik heb er vrede mee dat John Demjanjuk is overleden. Zijn dood kwam niet op een slecht tijdstip. Hij is veroordeeld en een hoger beroep zal er niet meer komen. In zekere zin een happy end." Dat zei Paul Hellmann zaterdag in een reactie op de dood van de 'kampbeul’ van Sobibor.
Hellmann, zoon van de in 1943 in Sobibor vermoorde Jood Bernhard Hellmann, was een van de 23 Nederlandse mede-aanklagers in het proces in Duitsland tegen de geboren Oekraïner. De rechtszaak eindigde vorig jaar met een schuldigverklaring. In het vernietigingskamp Sobibor in Oost-Polen vonden tussen april 1942 en november 1943 ruim 170.000 mensen de dood in de gaskamer, onder wie enkele tienduizenden Nederlandse Joden.
Hellmann: "Demjanjuk kreeg de kans zich te verantwoorden tijdens het proces dat een van de grootste verschrikkingen ooit in de wereld terug in de herinnering bracht. Veel mensen hebben dat niet meer op hun netvlies staan, sommigen ontkennen zelfs wat daar is gebeurd. Alle wandaden werden tot in detail weer opgehaald. Demjanjuk was een voertuig daarvoor. In die zin mogen we hem dankbaar zijn."
Hellmanns vader en Demjanjuk kwamen bijna tegelijk aan in het kamp. Zijn vader, opgepakt in Nederland, belandde er via kamp Westerbork op transport met de trein. Demjanjuk was krijgsgevangene van de nazi’s en zou zich later onderscheiden als kampbewaker. ,,Helaas niet als enige’’, aldus Hellmann, die over de rechtszaak en het oppakken van zijn vader een boek schreef.
Hij vindt dat Demjanjuk zichzelf tekort heeft gedaan door te zwijgen tijdens het proces. "Het lijkt me verschrikkelijk de dood in te moeten met dit op je geweten. Hij neemt dat mee in zijn graf."
