'Israëlische aanval Gaza-konvooi was legaal'

Een Israëlische onderzoekscommissie is tot de conclusie gekomen dat de onderschepping van een scheepskonvooi met goederen voor Gaza door de Israëlische marine niet in strijd was met het volkenrecht. De commissie heeft enige kritiek op de voorbereiding van de actie, maar pleit de regering, het leger en afzonderlijke militairen vrij.

Eerder stelde de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties dat Israël bij de entering van het konvooi in internationale wateren wel het internationaal recht had geschonden. Bij de actie kwam het tot gevechten met opvarenden van een van de schepen in het konvooi, waarbij negen Turkse activisten werden gedood.

De Israëlische commissie, benoemd door de regering, stelt dat de zeeblokkade van de Gazastrook, de beslissing om de protestvloot op open zee te onderscheppen en het gebruik van dodelijk geweld door militairen 'legaal volgens de regels van het volkenrecht' waren. De commissie bestond uit een voormalig lid van het hooggerechtshof, vier Israëlische leden en twee buitenlandse waarnemers: de Noord-Ierse Nobel-vredesprijswinnaar David Trimble en de voormalige Canadese auditeur-militair Ken Watkin. Een vijfde Israëlisch commissielid, de 93-jarige volkenrechtdeskundige Shabtai Rosenne, overleed tijdens de deliberaties.

Volgens de commissie hebben militaire planners gefaald omdat ze bij de voorbereiding van de actie geen rekening hebben gehouden met de mogelijkheid van ernstig geweld. De Israëlische militairen die de schepen bezetten 'werden in een situatie geplaatst waar ze niet helemaal op voorbereid waren en die ze niet verwachtten', aldus het rapport. Maar in alle 133 gevallen waarin militairen geweld gebruikten, waarvan zestien keer geschoten om te doden, werd volgens de regels gehandeld en waren hun levens in gevaar. Volgens de commissie traden de militairen professioneel op toen ze met 'uitgebreid en onverwacht geweld' geconfronteerd werden.

De Turkse premier Recep Tayyip Erdogan wees de Israëlische conclusies zondag af. Tegen verslaggevers in Ankara zei hij dat het Israëlische rapport 'geen waarde of geloofwaardigheid' bezit. Het scheepskonvooi was door een islamitische groep in Turkije georganiseerd en had de stilzwijgende steun van de regering-Erdogan.