Oudste aandeel ter wereld gevonden in Enkhuizen

In het Westfries Archief is een document gevonden dat voor zover bekend het oudste aandeel ter wereld is. Het VOC-aandeel werd op 9 september 1606 voor 150 gulden gekocht door Pieter Harmensz, een kamerbode van de burgemeesters van Enkhuizen. Een geschiedenisstudent vond het aandeel tijdens zijn scriptieonderzoek.

Het document is bijna drie weken ouder dan het vorige oudste aandeel. Dat wordt door Duitse beleggers voor een astronomisch bedrag te koop aangeboden. Hoe het bij hen in handen kwam is overigens onduidelijk. Tot 1980 was het nog in het stadsarchief van Amsterdam te vinden.

Het aandeel is donderdagmiddag in de Westerkerk in Enkhuizen gepresenteerd door de burgemeester, de directeur van het Westfries Archief en vinder Ruben Schalk. Het archief kondigde eerder deze week al aan met een 'spectaculaire vondst' naar buiten te komen.

De VOC was de eerste organisatie ter wereld die aandelen uitgaf. Onder meer uit het nu gevonden aandeel blijkt dat de VOC veel armer was dan werd gedacht en dat de bedrijfsvoering moeizaam verliep. Zo werd in de beginjaren geen dividend uitgekeerd. Pas na een opstand van de aandeelhouders in 1610 veranderde dat.

Ook hadden de aandeelhouders geen inspraak in de bedrijfsvoering. Tot nu toe werd gedacht dat dit wel zo was in de 'eerste moderne open onderneming'.

Het aandeel is vanaf vrijdag te zien op een speciale tentoonstelling in het Westfries Museum in Hoorn over de twee afdelingen van de VOC in Enkhuizen en Hoorn. Naast het oudste aandeel is er ook een grootboek te zien van de VOC-kamer in Enkhuizen. Dat stuk is geleend van het Nationaal Archief.