Provincie flink in de fout rond Blauwestad

De provincie Groningen heeft fout op fout gestapeld bij het project Blauwestad. De politieke wens iets te realiseren won het van nuchtere rationaliteit. Problemen werden vooruitgeschoven en de provincie probeerde risico's af te schuiven op samenwerkende bedrijven. Dat blijkt uit een onderzoek van de Noordelijke Rekenkamer dat donderdag is gepresenteerd.

Blauwestad moest zorgen voor een nieuwe economische impuls in de Oost-Groningse streek Oldambt. Er moesten onder meer zo'n vijftienhonderd luxe woningen, een meer en andere toeristische voorzieningen komen.

Het project kenmerkte zich echter door problemen. Zo viel de verkoop van kavels enorm tegen. Het project zou gerealiseerd worden via een samenwerking van de provincie en verschillende bedrijven. Doordat de bedrijven zich uit het project terugtrokken, moest de provincie uiteindelijk een verlies van bijna 29 miljoen euro nemen.

De Rekenkamer concludeert dat de financiële onderbouwing van meet af aan tekorten liet zien. Over de doelgroep, het aantal en het type te bouwen woningen is voortdurend verschil van inzicht blijven bestaan. Pogingen de inhoudelijke en financiële gaten te dichten hebben geleid tot forse vertragingen.

"De keuze om een inconsistent en risicovol plan toch uit te voeren, komt voort uit de diepgewortelde wens en noodzaak iets wezenlijks voor Oost-Groningen te doen. Telkens is uitgegaan van de meest gunstige scenario's, zijn waarschuwingen en kritiek niet op waarde geschat, zijn problemen vooruitgeschoven en zijn reële alternatieven uit beeld verdwenen", oordeelt de Rekenkamer.

Daarbij heeft de provincie steeds geprobeerd opduikende financiële risico's door te schuiven naar private partners, die uiteindelijk besloten te stoppen met het project. "De provincie heeft niet onderkend dat zij er alleen voor zou komen te staan als private partijen de risico's niet meer zouden kunnen of willen dragen."

Provinciale Staten (PS), die tot 2001 werden betrokken bij de besluitvorming rond het project, konden de controlerende taak maar moeilijk uitvoeren, doordat relevante informatie soms 'eenvoudigweg' ontbrak. Gedeputeerde Staten (GS) verstrekten sommige informatie echter soms ook expres niet, om strategische redenen. "Risico's werden niet benoemd, vragen bleven onbeantwoord en de beloofde onderbouwing bij de financiële check in 1999 was niet beschikbaar voor PS."

Provinciale Staten waren volgens de Rekenkamer weliswaar kritisch op basis van de beschikbare informatie, maar hebben tevens te weinig daadkracht getoond. "Per saldo hebben GS zich dominant getoond en PS vooral volgend. Het is GS te verwijten dat zij PS onvoldoende mogelijkheden hebben gegeven hun rol waar te maken."

Inmiddels is er een ander plan opgesteld, dat het project toch nog tot een succes moet maken. Alle betrokkenen zouden onverminderd positief zijn over Blauwestad, maar de Rekenkamer waarschuwt voor te groot optimisme, 'alleen al gezien het overaanbod aan nieuwbouwplannen in de regio'.