75 duizend bliksems en toch geen alarm

Wateroverlast, hagelstenen als eieren, weggewaaide daken, branden, files, ontwricht treinverkeer en een totale schade van 15 miljoen euro: vrijwel heel het land ondervond in de vroege uren van dinsdag de gevolgen van het noodweer dat overtrok. Was een weeralarm dit keer niet op z'n plaats geweest?

Het KNMI erkent dat het maandagavond een alarm had kunnen afgeven. Maar het is niet gedaan omdat het noodweer 's nachts plaatsvond. "Een van de criteria is dat er grote maatschappelijke ontwrichting dreigt. Dat was niet het geval", aldus Cees Molenaars van het KNMI. "Als dit noodweer in de zomervakantie op een middag had plaatsgevonden, met veel mensen op de camping en het water, was er wel een alarm afgegeven."

Het weeralarm bestaat elf jaar. Het KNMI is huiverig het te vaak af te geven. "Dan roept iedereen dat niemand in Nederland meer tegen een buitje kan", aldus Molenaars.

In februari 2007 werd het KNMI door concurrent Meteo Consult beschuldigd van paniekzaaierij toen een alarm werd afgegeven vanwege te verwachten sneeuwval. Scholen werden gesloten en op Schiphol werden 750 kampeerbedden neergezet. Zoveel mensen gingen niet naar hun werk dat er de volgende ochtend slechts 12 kilometer file stond. Het KNMI is er sindsdien voorzichtiger mee. Tussen 2001 en 2007 werd dertig maal alarm afgegeven. Vorig jaar één keer en dit jaar nog helemaal niet.

Het KNMI vond dit keer een waarschuwing voor het naderende noodweer voldoende. Die werd 's avonds om kwart voor zeven afgegeven. Het noodweer was voorzien, althans de eerste lijn. "Wat we niet hadden voorzien en ook niet konden voorzien, was dat er nog een tweede lijn achter zou zitten. Die heeft zich razendsnel ontwikkeld. Daardoor duurde het onweer zo lang."

Op sommige plaatsen donderde en bliksemde het twee tot drie uur lang. Het KNMI telde 75 duizend ontladingen. De meeste daarvan waren horizontaal - van wolk tot wolk - maar een groot deel verticaal. Deze bliksemschichten leidden tot inslagen. De brandweer rukte in de nacht van maandag op dinsdag overal in het land uit.

In Zeeland kwam een man om in het noodweer. Hij was ondanks waarschuwingen toch met een zweefvliegtuigje opgestegen. De meeste overlast ontstond door de storm, met windstoten tot 105 kilometer per uur. Doordat de bomen vol bladeren zitten, vangen ze veel wind. Daardoor bezwijken zwakkere exemplaren. Omgevallen bomen leidden gisteren om half negen in de ochtend tot 605 kilometer files op de wegen (nummer zes in de toptien van drukste ochtendspitsen), en tot grote problemen bij de spoorwegen. In Amersfoort waaide het dak van een school. De materiële schade wordt door verzekeraars geschat op 15 miljoen euro.

Het KNMI noemt het noodweer van vannacht uitzonderlijk. "Dit komt eens in de vijf tot tien jaar voor", stelt Molenaars.


75 duizend bliksems en toch geen alarm  (foto: DAG)