Spanningen VS, Iran en China lopen hoog op

De spanningen tussen de Verenigde Staten, Iran en China lopen dit weekend in rap tempo op. Officials van het Iraanse gasbedrijf LNG maakten deze week een groot gascontract met een conglomeraat van Chinese energie- en oliebedrijven bekend. In de komende 36 maanden gaat China voor 2,6 miljard euro aardgas uit Iraanse aardgasvelden winnen, ofwel tien miljoen ton vloeibaar gas. De Chinezen bouwen daartoe ook een pijplijn en een raffinaderij. Saillant detail is dat het contract in euro's, niet dollars, wordt betaald.

Iran heeft deze week ook soortgelijke gascontracten met Denemarken en Italië gesloten ter waarde van 1,2 miljard euro. Als reactie heeft de president van de VS, Obama, donderdag de in 1995 aan Iran opgelegde economische sancties verlengd. De sancties zouden 15 maart aflopen. Obama: “Iran is nog steeds een buitengewone bedreiging voor de nationale veiligheid.” De sancties worden met een jaar verlengd. Bij zijn inauguratie zei Obama te wachten tot Iran “haar gebalde vuist laat vieren”; Iran reageerde dat zij eerst échte veranderingen in het buitenlandbeleid van de VS willen zien, nadat Bush het land in acht jaar tijd vrijwel volledig isoleerde.

President Ahmadinejad van Iran reageert: “Het creëren van obstakels voor de economische groei van Iran in de vorm van sancties is niet alleen kinderachtig, het is ook een grote fout. (...) Wij hebben niemand nodig, we vertrouwen op onze eigen krachten.” Iran heeft rake klappen gehad van het ineenstorten van de olieprijs, en zal de contracten volgens waarnemers hard nodig hebben.

Ondertussen sturen de Verenigde Staten torpedojager USS Chung-Hoon de Zuid-Chinese Zee in, om een surveillanceschip van de marine, de Impeccable, beveiliging te bieden. Het Pentagon claimt dat zeker vijf Chinese boten vorige week zondag tot op acht meter van het schip kwamen, waardoor de 275-koppige bemanning van de Impeccable de Chinezen met waterslangen probeerden weg te spuiten. De Impeccable werd door de belagers beschuldigd van het bespioneren van China, en de boten gooiden hout en afval in het water om de voortgang van het Amerikaanse schip te blokkeren.

Volgens Washington gebeurde dat alles in internationale wateren. Inmiddels zijn er formele klachten bij de regering van China ingediend, die Amerika vanwege dit incident weer beschuldigen van spionage in Chinese wateren. China zegt dat de Amerikaanse surveillance gericht is op de groeiende vloot (kern)onderzeeërs, die zuidelijk van het eiland Hainan ligt. Het incident gebeurde op de dag dat Obama met de Chinese minister van Buitenlandse Zaken sprak. Obama: “Het is heel belangrijk dat het niveau en het aantal van de dialogen tussen onze legers te verhogen, zodat in de toekomst incidenten voorkomen kunnen worden.”

De spanningen over Amerikaanse surveillance in (al dan niet) Chinese wateren lopen met het sturen van een oorlogsschip tot een hoogtepunt, maar spelen al veel langer. Afgelopen dinsdag zei de Chinese woordvoerder van BuZa, Ma Zhaoxu: “De beweringen van de VS zijn ernstig in tegenstrijd met de feiten. De VS halen zwart en wit door elkaar, en dat is totaal onacceptabel voor China. We eisen dat de Verenigde Staten ogenblikkelijk stoppen met surveillance-gerelateerde activiteiten, en maatregelen nemen die dit soort voorvallen in de toekomst voorkomen.”

Het incident is het ernstigste voorval sinds 2001, toen een spionagevliegtuig van de VS tegen een Chinese F-8-straaljager vloog.