Europees Hof: 9/11-cartoon strafbaar
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft bepaald dat een uitspraak van de Franse rechtbank over een 9-11 cartoon overeind blijft. De Franse rechters veroordeelden eerder zowel in eerste aanleg als in hoger beroep een cartoonist en een uitgever van een blad wegens 'medeplichtigheid aan de verheerlijking van terrorisme'. Ze kregen ieder een boete van 1.500 euro.
Cartoonist Denis Leroy publiceerde op 13 september 2001, twee dagen na de aanslagen op de Twin Towers in New York, de spotprent in het links-Baskische blad Ekaitza. De cartoon toont wolkenkrabbers die instorten, nadat er twee vliegtuigen in zijn gevlogen. De begeleidende tekst luidde : ''We hebben er allemaal van gedroomd..., Hamas heeft het gedaan.'' Het blad Ekaitza heeft slechts een beperkte oplage, maar de Franse autoriteiten vonden toch dat het ging om 'verheerlijking van het terrorisme'.
Denis Leroy, die zijn cartoons ondertekent met Guezmer, verdedigde zich met de stelling dat hij vooral de imperialistische politiek van de Verenigde Staten aan de kaak wilde stellen. ''Ik heb de teloorgang van symbolen willen illustreren en heb geen rekening gehouden met het menselijk leed, noch met de latere gevolgen.'' De tekst was volgens hem een persiflage op een reclameslogan ('U hebt ervan gedroomd, Sony heeft het gemaakt.')
Het Mensenrechtenhof, wat doorgaans zeer sceptisch staat tegenover iedere vorm van overheidscensuur, oordeelde eensgezind (met zeven rechters) dat de cartoon wel degelijk de terroristische aanslagen op het World Trade Center verheerlijkt. ''Samen met de tekst is de cartoon geen kritiek op het Amerikaans imperialisme, maar hemelt het de vernietiging van de VS via geweld op.'' Het Hof vindt het Franse vonnis ook terecht omdat er slechts en lage boete werd opgelegd en omdat de prent werd gepubliceerd in het Baskenland, een 'politiek gevoelige regio'.
Het is de eerste keer dat het Hof de veroordeling van een spotprent aanvaardt als "noodzakelijk in een democratische samenleving".
Persvrijheid
De Belgische hoogleraar mediarecht Dirk Voorhoof noemt de uitspraak een teken aan de wand. Hij spreekt van een duidelijke stap terug in de bescherming van de persvrijheid en satire. Volgens hem is er een intentieproces gevoerd. Eerder oordeelde het Mensenrechtenhof in vergelijkbare zaken dat rekening moest worden gehouden met de bedoeling van een journalist of cartoonist.
''Wat al langer werd gevreesd, is gebeurd: in de strijd tegen terrorisme brokkelt ook in Europa de persvrijheid af'', aldus Voorhof.
