Grappen belangrijk op de werkvloer
Dat kantoorhumor universeel is, blijkt uit het succes van televisieserie The Office. De Britse komedieserie werd niet alleen in eigen land gewaardeerd, zijn Amerikaanse equivalent is minstens zo succesvol. In Canada, Frankrijk, Noorwegen en Duitsland is kantoorhumor op televisie ook een succes en in Nederland waren er natuurlijk de mannen van Jiskefet. Met Debiteuren Crediteuren brachten ze een ware golf aan kantoorgrappen teweeg. Het effect van deze fictieve kantoorsituaties op de echte werkvloer moet niet onderschat worden. "Scènes uit comedies worden vaak letterlijk nagespeeld op de werkvloer. Dat schept wel een band", zegt Bakas. "Je ziet ook dat nieuwelingen dit meteen oppikken, door geliefde series ook te volgen. Dat geldt trouwens ook voor grappige reclames of dingen die spelen in het nieuws."
Humor is niet alleen een geschikt instrument om de cultuur binnen een bedrijf te verbeteren, het kan ook helpen om een onderneming goed te verkopen aan de buitenwereld. Want humor trekt de aandacht en stemt mensen gunstig. "Als twee mensen dezelfde presentatie houden, maar de een gebruikt humor en de ander niet, dan is het wel duidelijk welke presentatie beter aankomt bij het publiek", aldus Guido Thys. Op zijn visitekaartje prijkt bedrijfsverloskundige, want "ik breng nieuwe waarden voor bedrijven ter wereld". Thys is daarnaast ook geschoold in theoretische taalkunde, psychologie, filosofie en neurologie. Hij vindt humor de meest onderschatte emotie. "Als iemand lacht, schept dat een band tussen mensen. En iemand die humoristisch is, komt per definitie zelfverzekerd over, omdat je voor humor moet kunnen relativeren."
In 1995 richtte Thys vol goede moed de Stichting Humor op, een organisatie die humor als managementinstrument wil promoten. Maar vanaf 2001 lijkt er geen aandacht meer voor zijn doel. "Mensen hadden simpelweg geen tijd meer voor lol. En het heeft nog steeds geen prioriteit." Dat terwijl in Amerika jaarlijks een internationale humorconferentie wordt gehouden en humortrainingen aan managers doodgewoon zijn.
Volgens Thys bestaan er in Nederland twee grote misverstanden over humor op het werk. "Mensen denken: werk is betaald en dus ernstig. Voor veel mensen gaat dat niet samen met humor. Terwijl ook bij ernstig werk humor nodig is. Humor heeft te maken met de vorm waarin je werk giet en niet de inhoud. Het tweede misverstand is dat humor op het werk in Nederland meteen geassocieerd wordt met platte humor. Kijk, één blondjesmop is leuk, maar bij de tweede wordt het al vervelend. Hoever je kan gaan met het maken van schuine opmerkingen is voor iedereen anders. Maar racistische grappen kunnen bijvoorbeeld niet, want dat zijn vaak subtiele veroordelingen. De grens tussen humor en pesten is erg vaag." Gedragswetenschapper Stefan Thau noemt kantoorhumor zelfs een vorm van 'workplace deviance', ofwel afwijkend gedrag tijdens werk. Een stuk onschuldiger, maar kantoorhumor past wat hem betreft in het rijtje van pesten en roddelen. Volgens Thau komt dit gedrag vooral voor bij onzekere werknemers die graag bij de groep willen horen.
