Veiligheid en fatsoen belangrijkste waarden

Icoon Enqu�teDe Nederlanders hechten het meest aan veiligheid en fatsoen. Aan religieuze vrijheid en vaderlandsliefde geven zij een veel lagere prioriteit.

Dat blijkt uit een representatief onderzoek naar het waardenbesef van de Nederlanders, dat Filosofie Magazine onder 538 mensen heeft laten uitvoeren. Hun werd gevraagd welke waarde zij het belangrijkst vonden om goed met elkaar te kunnen samenleven. Onomstreden op de eerste plaats staat veiligheid. Bijna 40 procent van de ondervraagde personen zette die waarde op de eerste, tweede of derde plaats. Fatsoen staat bij 35,6 procent op een van de eerste drie plaatsen, maar ruim een kwart zet die waarde juist op een van de drie laagste plaatsen.

Bijna twee derde van de ondervraagden ziet veiligheid als een gevoel van geborgenheid en bescherming. Een kwart ziet die waarde als de afwezigheid van risico's en gevaren. Vooral jongeren hebben een voorkeur voor die omschrijving. Slechts 12,7 procent hanteert de traditioneel filosofische opvatting dat veiligheid 'beschermd zijn tegen de ander in de samenleving' behelst.

Ook bij fatsoen bestaat grote overeenstemming over wat die waarde inhoudt: Ruim 60 procent kiest voor 'netjes met elkaar omgaan en je goed gedragen in het openbaar'. 14,6 Procent vindt fatsoen 'paal en perk stellen aan de uitverkoop van de beschaving door bijvoorbeeld opvoedkampen, maatregelen tegen seksualisering van de openbare ruimte of de graaicultuur in het bedrijfsleven'.

De ondervraagden blijken zich grote zorgen te maken over de teloorgang van waarden. Bijna twee derde vindt dat die het afgelopen jaar achteruit zijn gegaan. Slechts 12,7 procent is positief, van wie slechts weinigen een sterke vooruitgang zien. Hoger geschoolden zijn positiever over de ontwikkelingen dan mensen met een lagere opleiding. Vrouwen zijn pessimistischer dan mannen.