'De Verlichting in canon slecht belicht'

Icoon BinnenlandsDe vorige week door de Nederlandse canoncommissie gepresenteerde lijst van wat schoolkinderen zouden moeten weten van de vaderlandse geschiedenis, de zogenaamde canon, kan op weinig steun rekenen van de Britse historicus Jonathan Israel. In dagblad Trouw noemde hij de lijst gisteren ''conservatief, achterhaald. Gevaarlijk zelfs.''

Zijn kritiek spitst zich met name toe op de summiere rol die de Verlichting in de Nederlandse canon speelt. ''Wie dat moet geloven, zou denken dat de Verlichting in Nederland een beetje suf was, een zwakke echo van radicalere theorieën, vooral populair in Frankrijk.'' Daar klopt volgens Israel, kenner van de Verlichting en de Nederlandse geschiedenis, helemaal niets van. ''De Verlichting vindt zijn oorsprong in Nederland, bij radicale vrijdenkers rond Spinoza. Daar werd de basis voor moderne waarden als tolerantie en individuele vrijheid gelegd. En dát zouden Nederlandse schoolkinderen moeten weten.''

Israel en zijn Amerikaanse collega James Kennedy, hoogleraar nieuwe geschiedenis aan de VU, zeggen beiden in de canon een visie te missen op de manier waarop de Nederlandse geschiedenis met de wereldgeschiedenis is verweven. Ook Kennedy had gehoopt op meer aandacht voor de religieuze ideeënstrijd in Nederland. ''Die is misschien iets te politiek correct weggezet.''

Historicus Israel merkt verder in Trouw op dat ons land sinds de moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh ''in crisis'' verkeert. ''Er wordt op een heel simplistische manier over begrippen als tolerantie en vrijheid nagedacht.''

-
De Nederlandse canon is te bekijken op www.Entoen.nu