Turkije rommelt met maagdelijkheidscontrole

In Turkije is nog steeds per wet geregeld dat meisjes zonodig een maagdelijkheidscontrole moeten ondergaan. Een Turks meisje kan door haar ouders, onderwijzer of de schoolleiding gedwongen worden een dergelijke controle te ondergaan bij een arts. Het Turkse parlement wilde af van die controles, ook al omdat het strafrecht aangepast moet worden aan die van Europa, wil men zich daarbij aansluiten.

De parlementscommissie die het Turkse strafrecht moet aanpassen aan het Europese, lijkt nu echter toch een maas in de wet te hebben gevonden om de maagdelijkheidscontroles niet geheel te verbieden. Zo wil de commissie dat onderwijzers en de schoolleiding niet langer leerlingen aan de controle mogen onderwerpen. Maar ouders mogen het nog wel. Die hebben dan wel de toestemming nodig van een rechter en een officier van justitie, voordat de controle mag plaatsvinden.

Vrouwenbewegingen in Turkije zijn woedend en eisen dat de maagdelijkheidscontroles helemaal uit de wet verdwijnen: ''Deze controles zijn één van de middelen in een door mannen gedomineerde maatschappij om vrouwen te blijven onderdrukken'', aldus Müjde Bilgütay, woordvoerster van veertig vrouwenorganisaties.

De woede is er ook omdat de commissie een U-bocht-constructie lijkt te hebben gemaakt om meisjes toch aan een maagdelijkheidstest te onderwerpen. Men wil namelijk dat seks tussen kinderen van 15 tot 18 jaar onderling verboden is, ook als het met beider instemming plaats vindt. Een familielid hoeft alleen maar een klacht in te dienen dat zijn dochter, nichtje, kleinkind of zus seks gehad zou hebben, en een rechter moet een maagdelijkheidstest goedkeuren. Er moet immers een strafbaar feit onderzocht worden.

Eerwraak
Eerwraak plegers komen er tot nu toe met relatief lichte straffen van af. De Turkse wet beschouwde de 'seksuele daad' van meisjes namelijk als zwaar provocatief. De commissie wil nu dat de daders levenslang krijgen, als aan de moord een gezamenlijk familiebesluit ten grondslag ligt, en deze dus gepland was. Maar de dader die op eigen initiatief handelt kan strafvermindering tegemoet zien, wanneer hij aantoont dat sprake was van ''provocerend gedrag'' door het meisje.

Ook dit voorstel heeft de woede gewekt van de vrouwenbeweging: ''De meeste moorden vinden op eigen initiatief van de man plaats. Hoe moet je bewijzen dat de familie erbij betrokken was? Als deze wetten worden toegepast, vrees ik dat er niet veel zal veranderen voor Turkse meisjes en vrouwen'', zegt Bilgutay.

De Turkse volksvertegenwoordiging zal in september stemmen over de voorstellen van de parlementscommissie. De verwachting is dat ze onveranderd zullen worden aangenomen. De vrouwenbeweging kan dan nog proberen via internationaal recht het besluit te laten vernietigen. Het is namelijk in strijd met onder andere Europese verdragen, die Turkije al heeft getekend.