Geen kabinet CDA en PvdA, reacties politici
Balkenende vond de woorden van PvdA-leider Bos "niet passen". Hij wilde niet met modder gaan gooien. Ook liet hij weten niet aan zijn eigen positie binnen het kabinet en de partij te twijfelen.
Het is niet bekend wat er nu zal gaan gebeuren. De formateurs Donner en Leijnse zullen morgen hun opdracht inleveren bij de koningin. Beide partijen zien een lijmpoging niet meer zitten.
Eerste reacties
De Lijst Pim Fortuyn liet in een reactie weten "niet verbaasd maar wel teleurgesteld" te zijn over het mislukken van de formatie. Fractievoorzitter Herben liet weten nog geen uitspraken te willen doen over een eventuele regeringsdeelname van de LPF. "Dat is nu niet aan de orde." Morgenochtend zal de LPF-fractie vergaderen.
Volgens fractievoorzitter Dittrich van D66 is de stukgelopen kabinetsformatie een "beschamende ontknoping". Volgens hem hebben de twee partijen de mensen 2,5 maand in de steek gelaten. Dittrich kwam ook direct met de oplossing. Volgens hem moeten de kiezers twee keer kunnen stemmen; eenmaal voor de Tweede Kamer en een rechtstreeks gekozen minister-president. "Daardoor krijg je veel meer dualisme en voorkom je de problemen die we nu zien", zo legde de fractievoorzitter uit.
De VVD liet ook van zich horen. Volgens fractievoorzitter Zalm is de breuk een combinatie van "onwil en amateurisme". Ook de VVD-fractie bespreekt vrijdagochtend over een mogelijke rol in een nieuwe formatie. Vice-fractievoorzitter De Grave ziet een nieuw kabinet met het CDA wel zitten. "Na 22 januari lag het voor de hand dat CDA en PvdA zouden gaan regeren. Maar nu gebleken is dat dat mislukt is, is er een nieuwe situatie ontstaan." Volgens hem is er, in tegenstelling tot een afgeketste CDA / PvdA kabinet, wel genoeg vertrouwen tussen het CDA en de VVD. "Het land heeft uiteindelijk een regering nodig", voegde hij eraan toe.
GroenLinks noemde de breuk "volkomen onverantwoord". Fractieleider Halsema liet in een reactie weten: "Het is een miskenning van het mandaat van de kiezers en van de eigen verantwoordelijkheid." Volgens Halsema ligt de schuld bij het CDA. Deze zou een "arrogante opstelling" hebben en onduidelijk zijn in wat ze nou eigenlijk wil. Volgens Halsema waren de financiële voorstellen van het CDA niet eens voor VVD-leider Zalm aantrekkelijk. Halsema verweet de PvdA "politiek amateurisme".
SP-leider Marijnissen sprak van een "blamage". Hij liet weten de breuk niet te hebben verwacht na de besprekingen van woensdag. Balkenende heeft nu "een levensgroot probleem", aldus de SP. De socialisten vinden het ondenkbaar dat het CDA opnieuw zal aankloppen bij de LPF, en ook D66 lijkt niet te willen. Volgens Marijnissen is er maar één oplossing: de kiezers moeten voor de derde keer in één jaar naar de stembus. De SP ziet zichzelf overigens niet in een kabinet plaatsnemen.
