Fortuyn is niet extreem-rechts
Zomaar wat conclusies uit een onderzoek van hoogleraar Hans Keman uit Rijs. Keman (53), professor aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, heeft met collega Paul Pennings de verkiezingsprogramma's van de partijen bekeken. Aan de hand daarvan is volgens hem goed in beeld te brengen hoe links of rechts, progressief of conservatief partijen zijn.
LPF niet extreem-rechts
De Lijst Pim Fortuyn mag niet een extreem-rechtse partij genoemd worden. Op basis van het verkiezingsprogramma is de nieuwkomer een gewone rechtse partij, zo oordeelt Keman nadat hij van negen Nederlandse partijen de programma's langs een meetlat heeft gehouden. Daaruit blijkt dat Fortuyn niet uit de pas loopt. ,,We gaan er vanuit dat het verkiezingsprogramma het woord van eer en de belofte is aan de kiezer'', aldus Keman. Maar bij Fortuyn is dat soms een probleem, aangezien die zich af en toe wat anders opstelt dan hij op papier betoogt. Dat zal de kiezer niet ontgaan, meent de politicoloog.
De VVD is nog altijd rechtser dan de LPF. Maar beide partijen kunnen nog een heel eind opschuiven voor ze zich in het gezelschap mengen van omstreden rechtse partijen in het buitenland. Jorg Haider in Oostenrijk, Forza Italia en de veronderstelde Deense en Zwitserse evenknie van Fortuyn zijn veel rechtser, blijkt uit vergelijking met programma's van die clubs. Fortuyn in ook veel toleranter dan buitenbeentje Le Pen.
Iedereen is verrechtst
De tolerantste partijen zijn het progressiefst. Op die manier hebben Keman en collega's de partijprogramma's van 1989 tot en met dit jaar punten toegekend en in een overzicht verwerkt. Daaruit is snel af te lezen dat de verschillen in de Nederlandse politiek beperkt zijn. Waar linkse partijen in theorie honderd punten kunnen halen, blijft het maximum op twintig steken.
Waar rechts partijen op min honderd kunnen uitkomen, daalden ze tot en met 1998 niet verder dan min twaalf. De partijen schommelen om het nulpunt, zonder extreme uitschieters.
Uit de puntentoekenning aan de verkiezingsprogramma's blijkt dat vrijwel alle clubs deze keer veel rechtser zijn dan in 1998, toen de zaak een beetje naar links opschoof. GroenLinks kan nu bijna GroenMidden gaan heten. Paul Rosenmöller en consorten scoren dit jaar rechtser dan D66 in 1998.
-
Uiteindelijk concludeeert Keman dat veel meer dan andere zaken het programma van een partij toch bepalend is waar de burger op stemt. De waan van de dag en het optreden in de media van de lijsttrekker spelen een minder grote rol, aldus Keman.
