Genderneutraal gelul

Jan (Bakoenin)

Het is weer zover. Er is een nieuw modeverschijnsel. Ineens moet iedereen genderneutraal taalgebruik hanteren. Ik denk dan ook dat ‘genderneutraal’ het woord van 2017 wordt. Nou zal het me worst wezen of de NS me aanspreekt met ‘beste reiziger’, maar wat is er mis met ‘dames en heren, jongens en meisjes’? Ik ben ernaar op zoek gegaan.

Er is het afgelopen jaar een verkiezing geweest voor een nieuw non-binair (ook al zo’n term) voornaamwoord en als winnaar kwam tevoorschijn het woord ‘hen’. Die verkiezing was echter georganiseerd door Transgender Netwerk Nederland. Ja. Dan begrijp ik wel dat dit woord als winnaar uit de bus kwam.

Dat woord ‘hen’ is desondanks niet ingevoerd als non-binair voornaamwoord omdat er al een ‘hen’ was en mensen het te lastig zouden vinden. En dat vonden ze bij het Transgender Netwerk Nederland jammer, want de Nederlandse taal is al zo binair. Er is bijvoorbeeld geen onzijdig voornaamwoord in ons woordenboek te vinden, stelt men. Nou, met een beetje goede wil kun je ‘het’ wel een onzijdig voornaamwoord noemen, maar dat vindt men bij TGN misschien weer wat te neutraal?

Ik snap wel dat er mensen zijn die zich niet thuis voelen in alleen het hokje ‘man’ of ‘vrouw’ en dat is vervelend, maar om daar nou de hele samenleving voor op te zadelen met een genderneutraal taalgebruik gaat mij toch wat te ver. Erkennen en beschermen moet helaas wel als we alleen al naar de uitspraak van volksidioot Trump kijken over transgenders in het Amerikaanse leger, maar dat is nog wat anders dan de taal aanpassen om het hen meer naar de zin te maken.

Laten we nu eens dat ‘beste reizigers’ van de NS nemen. Dat gaat natuurlijk in Nederland weer een discussie opleveren, want de feministen zullen zich afvragen waarom dat ‘reizigers’ moet zijn en niet ‘reizigsters’. Zo vermannelijk je het zogenaamde neutrale en negeer je het vrouwelijke. Feministen winden zich ook al op over het spotje van Sire dat alleen maar over jongens gaat en niet over meisjes.

Feministen vonden in het verleden genderneutraal taalgebruik ook al veel te mannelijk. Het woord ‘hoogleraar’ is voor mannen en vrouwen, maar men vond het te mannelijk en daarom wordt er in het geval van vrouwen gesproken over ‘vrouwelijke hoogleraren’. Dat is dus eigenlijk een pleonasme.

Hoe moet nu een verloskundige straks omgaan met ouders die bij een zwangerschap willen weten wat voor kind ze krijgen? Moet die dan zeggen: ‘Nou, beste burgers, het wordt een dinges’? Of moet het dan worden: ‘Nou, beste burgers, het heeft een piemel, maar pin me er niet op vast dat het een jongen wordt, want je hebt ook meisjes met piemels.’?

En wat nu als je een gespleten persoonlijkheid hebt, zoals Jekyll en Hide? Je weet dat niet van tevoren. En er zijn best veel mensen met een gespleten persoonlijkheid. Moeten we dan een man aanspreken met ‘heren’? Nee, want stel dat het ook nog eens een transgender is. Dan kun je beter het woord ‘burgers’ gebruiken.

In de sport lopen waarschijnlijk veel mensen met een gespleten persoonlijkheid rond, want die hebben het altijd al over ‘we’. ‘We’ doen niet meer mee in het voetbal en ‘we’ gaan de etappe winnen. Die waren altijd al hun tijd ver vooruit. Het wordt zo al gauw een warboel.

In Amsterdam worden de mensen binnenkort benaderd met ‘beste burger’. Kijk, daar heb je alweer zo’n vermannelijking van een woord. Burger, reiziger, hoogleraar, postbode, president, minister, puber, allemaal genderneutraal, maar eigenlijk meer mannelijk dan vrouwelijk. Waarom wel schrijver en schrijfster en niet dichter en dichtster?

Nu zijn er natuurlijk best genderneutrale aanspreekvormen te bedenken die geen problemen hoeven op te leveren. Ik krijg al jaren post van de gemeente in de bus met de aanhef: ‘geachte buurtbewoner’ en dan gaat het over zaken die onze buurt betreffen. Ik heb dat altijd heel normaal gevonden en ik ken niemand in de buurt die er ooit een punt van heeft gemaakt. Dus beste reiziger moet ook kunnen omdat het niet persoonlijk is.

Als ik echter een persoonlijke brief van bijvoorbeeld mijn verzekering krijg dan zou ik wel erg gek opkijken als er ineens staat: ‘geachte verzekerde’. Dat komt omdat mijn verzekering me altijd aanspreekt met ‘geachte heer en dan mijn naam. Dat is belangrijk omdat de postbode (bij ons een vrouw) ook wel eens post in een verkeerde bus gooit en dan heb je niet meteen in de gaten dat het niet voor jou is als er ‘geachte verzekerde’ staat en zeker niet als het van dezelfde verzekeringsmaatschappij is waar jij ook je verzekering hebt.

Wat mij betreft mag genderneutraal dus wel als het niet persoonlijk is en een beetje normaal. Noah Zaborsky vindt zichzelf geen man en ook geen vrouw en zou het liefst hebben dat men zegt als er een feestje is: ‘Ik heb Noah niet gezien. Is hen wel aanwezig?’ Kijk, het gaat me te ver om dat altijd zo toe te passen. Iemand moet niet proberen te zeggen: ‘Ik heb nog geen column van Jan gezien vandaag. Is hen soms ziek?’ Ik ben namelijk gewoon een vent, een man, een kerel en ik weet dat donders goed.