Intuïtie of ratio?

Sarah (SarahMorton)

Veel mensen zien intuïtie als zweverig en onbetrouwbaar. Het is moeilijk aan te tonen en niet objectief.
Daar zit op zich iets in. Veel verbanden die we lijken te zien, berusten op toevalligheden.
Andere mensen hebben een rotsvast vertrouwen in hun intuïtie in het maken van beslissingen over hun leven.
In beide levenshoudingen zit een kern van waarheid. Bij het kiezen van een huis is het bijvoorbeeld nodig om te letten of het huis technisch in orde is en aan je rationele wensen voldoet.
Daarnaast is ook de sfeer belangrijk en die is moeilijk objectief te meten. Of je je er thuis zult voelen.

Ook mensen die zich 'rationeel' noemen, zullen niet louter verstandige beslissingen maken. Al is het maar omdat de uitkomst van een keuze niet altijd te overzien is. Je ziet altijd wel iets over het hoofd, omdat je niet over alle informatie beschikte.
Dus dan kun je net zo goed ook je intuïtie betrekken in je beslissingen.
Met intuïtie overzie je makkelijker het geheel en de context.
Ergens 'een nachtje' over slapen, levert vaak betere antwoorden op dan ingewikkelde analyses.

Intuïtie is een innerlijk weten. Het wordt ook wel 'onderbewuste' genoemd. Dat kan deels kloppen. Niettemin hebben mensen ook overtuigingen, gevoelens en motieven meegekregen vanuit hun opvoeding, wat allemaal niets met intuitie te maken heeft. Een voorval of confrontatie haalt je uit je evenwicht, zonder dat je weet waarom. Je ego laat van zich horen, dat al heel jong conclusies heeft getrokken over de wereld en de mensen.

Hoewel intuïtie ook gevoeld kan worden, staat het los van de (positieve of negatieve) stemming van het moment. Hoe minder je in beslag genomen bent door emoties, kwetsuren, overtuigingen, aannames, vooroordelen, hoe zuiverder je iets kunt aanvoelen. Vanuit rust. Hier is niets zweverig aan.
Ook euforie kan intuïtie soms overschreeuwen. Een rustige alertheid is het beste uitgangspunt.
Wanneer er weinig op het spel staat, kun je rustig eens 'spelen' met je intuïtie. Ervaren hoe en of het werkt.
Je zou intuïtie kunnen zien als een samenspel van denken en voelen. Een creatieve stroom.
Het staat zeker niet haaks op denken, want bij intuïtie komt vaak een vrije gedachtestroom los.

Spelen en dagdromen kunnen helpen met richting te geven aan je leven.
Wanneer je geen speelruimte ervaart, kun je in een kramp schieten. Alle aandacht gaat naar de problemen. Je raakt erin verstrikt als een vlieg in een spinnenweb. Je reageert vanuit paniek en je ziet steeds minder opties om iets tot een goed eind te brengen. Je kunt je eigen verwachtingen uit laten komen, door ernaar te handelen.
Je waarneming wordt nauwer, in plaats van ruimer.

Veel mensen hebben het al jong afgeleerd om naar hun innerlijke stem te luisteren. Ze laten zich leiden door 'goede raad' van mensen die vanuit diens persoonlijke ervaringen.
Weten wat je wilt betekent vaak de juiste en concrete vragen stellen. Dat zet je innerlijke kompas aan het werk. Anders blijft het vaag.

Onderzoek heeft aangetoond dat maar 5% van ons gedrag bewust is. Die andere 95% bestaat dus uit onbewust gedrag, oftewel de automatische piloot.
Die vijf procent is nog optimistisch ingeschat.
Dat we grotendeels onbewust bezig zijn, heeft uiterlijk ook voordelen. Zo kun je vaak prima functioneren zonder erover na te hoeven denken. Alledaagse bezigheden die je al tig keer hebt gedaan, kosten zo weinig moeite. Stel je voor dat je over elke handeling na moet denken en moet plannen? Dat zou veel energie kosten.
Maar om verandering te creëren, iets nieuws aan te gaan of op te bouwen, kunnen deze ingesleten patronen juist een belemmering vormen.

Bewust leven valt te trainen, maar daar zitten wel grenzen aan. Je kunt je bewuste aandacht maar op één onderwerp tegelijk richten.
Met een open blik kun je wel veel opsteken, ervaren en je dus ontwikkelen. Ook zie je eerder kansen, verbanden en krijg je ingevingen.

Via dromen, gevoelens, gedachten, beelden en signalen kun je belangrijke informatie doorkrijgen. Je kunt iets tegenkomen wat je diep ik je hart raakt. Een lied, een zin, een verhaal, een dier, of de zon die doorbreekt. Zo krijg je soms iets in handen wat je verder helpt.

Je ingevingen opschrijven, inspreken op een bandje, of tekenen (maar net wat bij jou past) kan helpen om het helder in beeld te schrijven. Het is vaak krachtiger dan het alleen voor je zien. Het scherpt je instincten en focus.
Soms kan het antwoord op je vragen niet helder worden, doordat er nog belemmerende overtuigingen, angsten en onverwerkte conflicten meespelen. Het is de moeite waard deze tenminste te onderzoeken, alvorens ze voor waar aan te nemen.

Ingevingen en inzichten krijg je niet alleen als een 'stemmetje' in je hoofd. Je krijgt het ook binnen via zintuigen. Een beeld, geluid, smaak, geur, lichamelijke gewaarwording.
Als er alarmbellen gaan rinkelen in je lichaam, zonder dat er oude pijn geraakt is en zonder dat je dit kan verklaren, is het mogelijk intuïtie die van zich laat horen.
Als ik van binnen akelig wordt van een bepaald persoon, zonder dat hij symbolisch voor me is, kom ik meestal vroeg of laat achter zijn of haar intenties. Afgaan op een eerste indruk is link, ik weet het. Maar al te vaak spelen onze persoonlijke ervaringen en voorkeuren een rol.

Bijna iedereen kent wel het fenomeen: Het gevoel zat ernaast. Oppervlakkige intuïtie (of populair: onderbuikgevoel) wordt vaak ingegeven door angst, afkeer, verwachtingen of ervaringen.
Diepe intuïtie prikt daar echter doorheen! Je kunt tenminste onderzoeken waarom je je onprettig voelt bij iemand. Vanwege het uiterlijk? Wanneer er nare herinneringen of negatieve gevoelens en gedachten over jezelf 'Hij vindt me vast dom', is het bijna altijd symbolisch voor je.
Is het iemands houding, woorden of blik die je afstoot?
Wanneer alarmbellen gaan rinkelen zonder dat er (voor)oordelen of beladen gevoelens spelen, kortom je voelt je helder en alert, is het een niet mis te verstaan signaal.
Je hoeft dit gevoel niet blindelings te volgen. Wel doe je er goed aan om te onderzoeken wat er dan mis is.

Mijn ervaring is ook: Hoe meer ik met intuïtie werk, hoe helderder en krachtiger het wordt. Wanneer ik wist dat ik iets kon, al vonden anderen van niet, klopte mijn inzicht bijna altijd. Zat ik er toch naast, was dat omdat ik me wilde bewijzen. Dan sprak het ego in plaats van mijn innerlijk weten. Ik positioneerde me in een bepaalde rol.

In plaats van: “Wat nu?” kun je jezelf vragen: “Wat is er eigenlijk aan de hand?” En nog beter: “Hoe kan ik dit oplossen?”
Soms is het antwoord simpel. Anders is er meer creativiteit nodig.

De denkers zijn meestal goed in logica, berekeningen en argumenten. Tijdens discussies kunnen ze een ander er zo uitpraten.
Mensen die zich 'rationeel' noemen, kunnen vaak niet met hun gevoel overweg en nemen er afstand van. Ze ontvluchten of ontkennen het. Een deel van hun werkelijkheid mag er niet zijn.
Emoties of kwalen die niet worden beleefd, gaan een eigen leven leiden. Doordat ze onopgelost blijven, kunnen ze gaan woekeren. Ze worden sterker en vaak onbeheersbaar. Uiteindelijk kan het leiden tot een crisis. Depressie, paniekaanvallen, overeten of ondervoeden.

Voor een goed ontwikkeld bewustzijn dient je gevoel, verstand en waarneming in balans te gaan.
Geheel rationeel denken lukt niet. De meeste gedachten, handelingen en redeneringen gaan automatisch, je bent je er niet bewust van.
Louter op verstand vertrouwen is evenmin verstandig als uitsluitend op je gevoel vertrouwen.
Deze patronen zijn zo diep ingesleten dat ze ons niet opvallen. Het verstand is bovendien traag in vergelijking met het gevoel.

We hebben bijvoorbeeld een hekel aan iemand op het eerste gezicht. Je kent hem of haar nog helemaal niet. Post hoc zoek je een reden die overeenkomt met je gevoel. 'Post hoc ergo propter hoc', is een drogreden. Het is Latijn voor: "Na dit, dus vanwege dit".
De houding, opmerkingen, gezichtsmimiek of stem valt verkeerd, terwijl de antipathie er al was, voordat de persoon iets fout kon doen.
Niet alles te te beredeneren.

Zouden we het verstand helemaal uitschakelen, kunnen we ons overtuigingen nauwelijks onderbouwen, behalve met een: “Nou, zo voel ik dat!”
Of: “Mijn gevoel zegt dat het niet goed is.”
De emotionele mensen kunnen meestal weinig onderbouwen met feiten of argumenten. Ook kunnen ze gecompliceerde verhalen niet volgen. Vaak menen ze te weten hoe het leven in elkaar zit, maar kunnen het niet uitleggen.

Het gevoel, verstand en de waarneming zijn als een drie-eenheid. Als muziekinstrumenten die samen een symfonie voortbrengen. Niemand is voor honderd 100% alleen een waarnemer, een denker of een voeler.
Of om concreter te stellen: volg gerust je hart, maar gebruik wel je hersenen.