Sterren bleken op het WK 2010

…niet in staat hun niveau te halen”, zo zal menige krantenkop na 11 juli luiden.

Ooit, toen ik uit de jeugdselectie van ADO werd gezet, kreeg ik van mijn trainer te horen: 
“Karel, jongen. Jij hebt alles van Cruijff, maar de benen van Pipo!”
Daar moest ik aan denken, toen ik gisteren Nederland – Brazilië zag. Want ook bij de spelers van het Nederlands elftal was er wel de geest, maar kon het fysiek het niet bijsloffen. Of misschien is het wel andersom: het lichaam is een echte voetbalmachine, alleen wilde het de spelers maar niet te binnen schieten wat ze daarmee allemaal kunnen.
Zo liep Sneijder rond met vorsende blik of hij ergens in de hoek van het veld Yolanthe iets geils met de cornervlag zag doen. En Van Persie zag eruit alsof ie uitdrukking had kunnen geven aan wat zijn achternaam suggereert: na een uur lang met broek vol met stront te hebben rondgelopen werd ie vervangen.
Onze sterspelers staan hierin niet alleen, want op dit WK straalt geen enkele ster.

Het kan zijn omdat ik de aangepaste MAVO voor achtergestelde jeugd heb gevolgd, maar die opmerking van mijn trainer vat ik alsnog als een compliment op. Want voor mij is er geen twijfel mogelijk; Johan Cruyff is de beste voetballer aller tijden. Vooral ook omdat hij na zijn actieve carrière de moeilijkste weg heeft gekozen: en zich de functie heeft toegeëigend van onbegrepen genie, het onaantastbare Orakel. Dán pas ben je echt geslaagd als voetbalgod.
Daar kan niemand van de huidige “WK-sterren” tegenop. Sterker nog: ook Pele of Maradona zijn vergeleken met onze nummer 14 regelrechte prutsers. 
Pele, die sinds hij is gestopt als voetballer alleen maar een beetje uitdrijft op zijn roem en bij elk WK met een gebeitelde glimlach tot aan zijn schouders bij de FIFA-baas in z’n reet kruipt. 
Maar je kunt ook een beetje ten koste van alles en iedereen de lijn trekken, zoals Maradona. Tot voor kort kon Diego trouwens geen enkele lijn met rust laten.Momenteel manifesteert hij zich als de Argentijnse tegenvoeter van knuffelbeest Ruud uit ‘Big Brother’. Zoveel mogelijk van zijn spelers worden gemiddeld drie keer per wedstrijd door hun trainer afgelikt.

Nee, Cruijff is de grootste en geniaalste. Toch blijft het een hachelijke kwalificatie; beste voetballer aller tijden. Voor hetzelfde geld slaan we iemand over uit een ander tijdperk dan die van de massacommunicatie.
Zo heeft recent geschiedkundig onderzoek aangetoond dat er in de jaren dertig van de zeventiende eeuw in China een fameuze linkspoot heeft bestaan, die werkelijk een weergaloze carrière beleefde. Van deze Chia Sui gaat de legende dat hij eens in een Pekinese eredivisiewedstrijd op volle snelheid 543 tegenstanders passeerde om vervolgens de opgepompte varkensblaas onhoudbaar in de rechterbovenhoek van de stadspoort van Tze Kiang te schieten. In die fameuze actie ontweek hij diverse aanslagen op zijn leven, drieënveertig bonsaiboompjes, twee roofovervallen en legde hij zeventien kilometer af. Ook als trainer maakte hij furore. Zo leidde hij in 1649 West Peking United  voor de derde maal achtereen naar de winst in de Oost-Aziatische competitie om de Mingvaas met de grote oren. Chia Sui was hard voor zichzelf en voor zijn medespelers. De stervoetballer permitteerde het zich eens, vlak na zijn spectaculaire transfer naar Hongkong67, om de hele selectie naar huis te sturen. “Te lui, te vadsig”, zo oordeelde hij over deze spelers die als de ‘Mihoengeneratie’ de geschiedenis in zouden gaan. Overigens werd de weggestuurde selectie standrechtelijk geëxecuteerd. Een indrukwekkende gebeurtenis waarbij de tien miljoen toegestroomde supporters het clublied ‘Stand Ba mi’ aanhieven, alvorens hun voormalige favorieten te stenigen.

En wat te denken van de Indiaanse grootheid ‘Gescheurd Leer’? ‘Gescheurd Leer’ was de koosnaam voor de reusachtige Apache, die tussen 1823 en 1844 furore maakte in de inter-Indiaanse competitie en die menigmaal de uit muilezelleer vervaardigde bal aan flarden schoot. ‘Gescheurd Leer’, die eigenlijk ‘Ongewenste Foetus’ heette, begon zijn carrière als keeper tussen de totempalen. Als meevoetballende doelman was hij zijn tijd ver vooruit. Behalve over een fabelachtige techniek, beschikte hij ook over een meedogenloze wedstrijdmentaliteit. Menig tegenstander beëindigde voortijdig de wedstrijd met een goedgeplaatste tomahawk in de rug. Zijn techniek koppelde hij aan een fantastische conditie. Hij was een ware meester in het balbezit; hij kon de bal maandenlang bij zich houden. Een groot sportman, die uitblonk in zijn voorbereiding. Door een op de Engelsen veroverde Chesterfield-stoel op de middenstip te zetten, zat hij altijd goed in de wedstrijd. Met zijn club Winnetouse Boys wint hij alle mogelijke prijzen in de Buffalo-skullcompetitie. Na 1844 wordt er niets meer van hem vernomen. De legende wil dat hij een speer door zijn scrotum kreeg geboord, toen hij weer eens niet met zijn klauwen van de spelerssquawen af kon blijven.

Maar ondanks dit alles blijf ik van mening dat Cruyff de grootste was. Ik was erbij toen hij het mooiste doelpunt van het vorige én het huidige millennium maakte. Daarbij vergeleken verbleken uiteraard alle toevalstreffers van het huidige WK. Maar ook het doelpunt van Maradona tegen Engeland op het WK van 1986, waarbij hij zes man op rij passeerde, verbleekt dan tot een zielig frommelgoaltje. En sorry, ook de ‘wereldgoal’ van Marco van Basten in de EK-finale tegen Rusland in 1988 was weliswaar van een ongekende schoonheid, maar behoort vergeleken met die van Cruyff thuis in de categorie ‘genante afzwaaiertjes’.

Het was 1972. Ik stond op de west-tribune van het Zuiderpark; FC Den Haag – Ajax. De ‘godenzonen’ dreigen door de ontketende thuisclub te worden weggespeeld. Het is diep in de tweede helft als FC Den Haag onder aanvoering van de legendarische Aadje Mansveld volop in de aanval is en Ajax hevig onder druk zet. In uiterste paniek gebracht door de briljante Lex Schoenmaker, trapt de technisch beperkte voorstopper Barry Hulshof van Ajax de bal hoog de lucht in. Een daad van onkunde die in een flits wordt omgezet in één van opperste genialiteit.
De bal dreigt op de helft van FC Den Haag over de zijlijn te gaan, waar Cruyff bezig is zijn scheenbeschermer te schikken. Daartoe heeft hij het touwtje losgemaakt, waarmee hij zijn voetbalkous omhoog houdt. Hij bedenkt zich geen moment als ie de bal ziet komen. Ook Kees Weimar, de voorstopper van Den Haag, komt op de bal af. Net voor Weimar er bij kan, legt Cruyff de bal ‘langs Weimar dood’, door hem vanuit de lucht met buitenkant rechts naar het midden van het veld te dirigeren waar de bal door het meegegeven effect stil valt. Cruyff zelf is met lichtsnelheid langs de voorstopper gestoven en ziet nu doelman Ton Thie van Den Haag zijn doel uitkomen. In één vloeiende beweging aait Cruyff de nog van het effect tollende bal en speelt hem van zo’n vijfendertig meter afstand over de verbouwereerde doelman heen in het doel. Een goal van eenmalige klasse, nooit eerder aanschouwd in het hele universum en ook nooit meer te zien.

En ik was erbij, in mijn Zuiderpark.

© Karel Kanit