Logische manieren om kinderen beter te laten luisteren

Als kinderen tegendraads zijn en misschien precies het tegenovergestelde doen van wat we (als opvoeder) wensen, zijn we vaak geneigd om vooral te reageren op het gedrag.

Vaak hoor je kreten als: “Hij loopt weg”, “Ze maken steeds ruzie”, “Zij gaat steeds in discussie”.

Er zijn logische stappen die je kunt zetten om het contact met je kinderen te verbeteren en de opvoeding plezieriger te maken. Stappen waar je mogelijk niet aan hebt gedacht en die ook niet terug te vinden zijn in doorsnee opvoedboeken.
Er zijn cursussen en boeken over geweldloos communiceren. Deze geven vaak inzicht in de gevoelswereld van het kind en hoe het is om opgevoed te worden.

Met luisteren bedoel ik trouwens geen blindelingse gehoorzaamheid, maar wel dat het kind je hoort, serieus neemt, respecteert en daardoor graag samenwerkt.

Officieel is ongeveer een derde van de kinderen in welvarende landen niet veilig gehecht. (1)
Een van de belangrijkste redenen van opvoedproblemen. Want als een kind zich niet veilig voelt bij zijn eigen ouders (de primaire verzorgers), niet op hen kan bouwen, waarom zou hij hen dan volgen?

Sommige kinderen lijken stil en timide. Ze zijn in zichzelf gekeerd en durven weinig. Ze zijn misschien wel gehoorzaam, maar meer omdat ze geen wilskracht meer hebben dan omdat ze hun ouders echt kunnen volgen en begrijpen.
Het tragische is dat deze groep vaak wordt verward met tevreden en makkelijke kinderen.
Ook zijn er kinderen die zich voortdurend vastklampen aan hun ouders en bijvoorbeeld hun moeder zelfs achternalopen als zij even naar de WC moet.

Kinderen die hun ouders niet vertrouwen, zullen doorgaans minder goed luisteren (lees: hun boodschap kunnen horen). Ze kunnen er niet van op aan dat hun ouders (of andere opvoeders) weten wat goed voor hen is. Alle vormen van aanhoudende stress zijn funest voor de vertrouwensband tussen ouder en kind en ondermijnen een gezonde ontwikkeling.

Sommige kinderen lijken ontremd, laten zich niet sturen, doen waar ze zin in hebben en vermijden contact met hun ouders.
Soms zie en hoor ik een kind schreeuwen en schoppen in een buggy, waarbij de ouder doet alsof het kind lucht is. In sommige gevallen geeft de ouder uiteindelijk toe en maakt het kind los, maar zonder echt contact te maken. Het kind wordt uit de wagen getrokken, strompelt op zijn benen, om er ten slotte pijlsnel vandoor te gaan.
Vaak heb ik me afgevraagd waarom een kind wegrent wanneer het eindelijk een kans krijgt om zelf te lopen. Dus ging ik er op letten. Als het kind al helemaal overstuur is, is er ook geen vertrouwen meer en is het kind nauwelijks meer bij te sturen.
Hoe anders gaat het bij gezond gehechte kinderen: wanneer een ouder het kind goed aanvoelt en het kind zich kan ontspannen, gaat het er niet zomaar vandoor. Een kind wil zijn ouders namelijk niet uit het oog verliezen in het openbaar! Natuurlijk is het kind wel eens afgeleid of verlegt zijn grenzen. Dat een kind grenzen opzoekt is niet om de ouders te pesten, maar noodzakelijk om te werken aan zijn ontwikkeling. Het kind leert over afstand en nabijheid. Is een veilige band, dan zal het kind graag samenwerken. Het kind voelt zich onderdeel van het gezin en wil ook zijn bijdrage leveren.
Kleine kinderen voelen zich nodig en nuttig als ze taakjes krijgen, zoals een stuk fruit of groenten in de boodschappenwagen leggen. Dat is goed voor hun zelfvertrouwen en het voorkomt verveling.

Bewegingsruimte en speelmogelijkheden kan ook tegendraads gedrag voorkomen. (2) Als een kind ongedurig is door te weinig lichaamsbeweging, door onbeantwoorde vragen of te weinig essentiële ervaringen, dan zal het de schade in proberen te halen. Vaak tijdens bedtijd. Kinderen moeten hun energie kwijt kunnen.
Een tevreden kind valt makkelijker in slaap dan een gefrustreerd kind, Bovendien is het kind ook gezonder, opgewekter en minder vatbaar voor angsten en depressies.
Een kind dat voluit heeft kunnen spelen, ontdekken en kunnen leren over zaken die hem interesseren, zal aan het eind van de dag moe maar tevreden zijn.
Weet dus wat je voortaan te doen staat, als het kind rond bedtijd nog rondspringt en totaal niet taalt naar slaap. ;-)

Ook de sfeer in het gezin heeft invloed op het gedrag van kinderen. Is er vrede, plezier en rust, dan zullen kinderen gedijen. Als bijvoorbeeld de boodschappen doen en het eten bereiden met plezier gebeurt, dan zullen kinderen eerder mee willen helpen dan als deze verrichtingen met een rotstemming gebeuren.
Dus lachen en plezier maken met de kinderen, is misschien wel een van de beste opvoedtips die je gelezen hebt :-) De humor, vindingrijkheid en originaliteit van kinderen, kunnen je ook helpen het leven wat luchtiger in te zien.

Vaak als er spanningen zijn of ouders praten over problemen welke het kleine kind niet begrijpt, dan gaat het kind 'zeuren' om snoep of om aandacht. Het kind voelt zich niet prettig in deze sfeer en heeft het gevoel dat de verbinding met de ouders 'verbroken' is. Dus gaat het vragen om iets wat hij fijn vindt, wat hij kent en waarmee hij de aandacht van de ouders kan trekken.
Zijn de ouders met hun aandacht bij het moment en bereikbaar, dan is het kind ook weer in zijn element en kan genieten van het leven en van wat er voor handen is, ook als er geen actief contact is.

Als je iets zegt tegen een kind, doe dat met aandacht.
In de trein heb ik meegemaakt dat een moeder vanachter haar smartphone op haar zoontje zat te vitten.
“Niet op de bank staan!” “Hou daarmee op!” “Ik zeg het nog één keer!”
Het jongetje babbelde tegen andere passagiers. Misschien omdat zijn moeder geen aandacht voor hem had? Hij was druk, trok aandacht, maar kon je hem dat kwalijk nemen?
Kinderen willen delen wat ze zien en meemaken. Het liefst met hun ouders, maar als die niet bereikbaar zijn, zoeken ze iemand anders, desnoods een totaal onbekende.
Hoe kun je nu opvoeden als je met je aandacht ergens anders bent?
Kinderen hebben iemand nodig die interesse heeft in wie ze zijn en wat hen bezighoudt.
Wat is er fijner dan gezellig kletsen met je kind en samen bekijken wat er in de nabije omgeving te zien is? Ingaan op zijn vragen. Jullie zijn toch samen op stap?

Kinderen zijn eerder geneigd te volgen wat je doet en niet wat je zegt. Als ouder ben je een rolmodel.
Veel ouders die de tijd dat hun kinderen voor een schermpje zitten willen beperken, kunnen beginnen bij zichzelf! (Bijvoorbeeld ouders die vooral aandacht hebben voor hun smartphone, terwijl hun kind duidelijk hun aandacht nodig heeft.)
Als je wilt dat je kind respectvol met dieren en met de natuur omgaat, bereik je het meest door het zelf voor te leven.
Dan bedoel ik niet alleen met geboden als: 'Geen afval op straat gooien'.
Je kunt met je kind een natuurgebied opzoeken, je verdiepen in hoe verschillende dieren leven. Kinderen kunnen leren dat we deel uitmaken van de natuur. Dat alles met elkaar verbonden is.
Sommige kinderen geloven dat ons eten in de fabriek wordt gemaakt. We kunnen hen uitleggen waar ons eten vandaan komt. Alles is ooit van een plant of een dier geweest. Bijvoorbeeld appels groeien aan een boom, wortels groeien onder de grond, eieren komen van een kip.
Je kunt wat groenten en fruit telen. Dit kan zelfs op een balkon. Hoe meer kinderen leven met de natuur, hoe meer respect ze er voor ontwikkelen.

Soms zie je hoe kinderen letterlijk volwassenen imiteren. Als je wilt dat je kind rustig praat en niet schreeuwt, is het verstandig om zelf ook rustig te praten.
Wil je de aandacht van je kind als je iets te vertellen hebt? Kijk je kind aan en ga liever niet ondertussen iets anders doen. Ook een kind wil de aandacht als het iets vertelt.
Wel kunnen jullie eventueel samen iets doen. Sommige kinderen praten makkelijker tijdens bezigheden dan als ze speciaal moeten gaan zitten voor een gesprek.

Bij opvoeding hoort ook wat we ons kind voeden. Letterlijk wat kinderen te eten krijgen. Het zijn de bouwstenen voor het lichaam.
Als je kind rommel binnenkrijgt, dan komt er ook rommel uit. Dat is logisch, maar vaak wordt het verband tussen voeding en gedrag niet gezien. Veel kinderen leven op snoep, koek en junkfood.
Kinderen hebben vitaminen, mineralen, gezonde koolhydraten, eiwitten en volwaardige vetten nodig om goed te kunnen gedijen. Hoe beter het kind gevoed is, hoe lekkerder het in zijn vel zit. Het kind is tevredener, heeft meer vertrouwen (omdat het lichaam een sein geeft dat het voldaan is) en heeft energie om te spelen, ontdekken en leren.
Voeding heeft invloed om het gedrag en het humeur van het kind. Bepaalde tekorten uiten zich in gedragsproblemen en vechtlust. De instinctieve strijd om het bestaan. (3)
Overbelasting door teveel suiker, kleurstoffen, smaakversterkers en andere onnodige toevoegingen, kan zich weer uiten in hyperactiviteit, sufheid en overgevoeligheidsreacties. (4)
Over het algemeen geldt: Hoe duidelijker te zien is wat ons voedsel ooit is geweest, hoe gezonder.
Een appel is bijvoorbeeld gezonder dan een appelpunt.
Ik heb sommige kinderen zien opbloeien, zowel lichamelijk als psychisch, toen zij natuurlijker gingen eten. Met name voldoende groenten en fruit. Zelf bereide maaltijden.
Natuurlijk eten helpt het kind ook om te volgen wat zijn lichaam aangeeft, in plaats van wat zijn hoofd zegt.
En wat is er leerzamer en gezelliger dan het kind mee te laten helpen te maaltijd te bereiden? Het voelt voor hem dan als een eigen creatie, waardoor hij ook eerder zijn groenten eet.

1) https://kiind.nl/domino-effect-onveilige-hechting/

2) http://www.kind-en-natuur.nl/pagina43.html

3) http://www.geweldloosactief.nl/webmagazine/web3051b.html

4) http://purefoodforchildrenfoundation.webs.com/