Kiesdrempel slecht voor de democratie

Van alle ideeën die in de Tweede Kamer en in het publieke debat besproken worden zijn de maatregelen tegen de kleine partijen en de afsplitsingen wel het meest ondemocratisch. Daarnaast wegen de argumenten tegen deze partijen lang niet op tegenover de argumenten voor.

In Nederland hebben we officieel geen kiesdrempel, maar als partij maak je geen kans op een restzetel als je nog geen enkele zetel hebt binnengehaald. Dit zorgt ervoor dat wij een kiesdrempel hebben van zo’n 0,67 procent. De VVD en CDA hebben geopperd om een kiesdrempel in te voeren van respectievelijk 7 of 4 zetels. Het idee hierachter is dat er makkelijker een coalitie gevormd kan worden en de regering van het land stabieler wordt. Dit is grote onzin en dat weten ze.

De typische regeringspartijen weten gerust dat versplintering niet aan de orde is. Ook als je terugkijkt in de geschiedenis, is het duidelijk dat het de afgelopen jaren niet erger is dan eerst. Om daarvan een beeld te geven, som ik nu een aantal jaren op met de hoeveelheid partijen die meededen aan de verkiezingen. De bron hiervan is de Kiesraad:

Hoogtepunten:

  • 1933. 54 deelnemende partijen, waarvan uiteindelijk 14 in de Tweede Kamer kwamen.
  • 1971. 28 deelnemende partijen, waarvan uiteindelijk 14 in de Tweede Kamer kwamen.
  • 1986. 27 deelnemende partijen, waarvan uiteindelijk 9 in de Tweede Kamer kwamen.
  • 1994. 26 deelnemende partijen, waarvan uiteindelijk 12 in de Tweede Kamer kwamen.

Dieptepunten:

  • 1956. 10 deelnemende partijen, waarvan uiteindelijk 7 in de Tweede Kamer kwamen.
  • 1963. 17 deelnemende partijen, waarvan uiteindelijk 10 in de Tweede Kamer kwamen.
  • 1982. 20 deelnemende partijen, waarvan uiteindelijk 12 in de Tweede Kamer kwamen.
  • 2002. 16 deelnemende partijen, waarvan uiteindelijk 10 in de Tweede Kamer kwamen.

Als je dus terugkijkt, zie je dat de afgelopen 70 jaar er tussen de 7 en 14 partijen tegelijkertijd in de Tweede Kamer zaten. De afgelopen 30 jaar was dat zelfs erg stabiel tussen de 9 en de 11 partijen tegelijkertijd. Er is ook geen echte correlatie te zien tussen de hoeveelheid partijen en vervroegde verkiezingen. Deze verkiezingen gaan er naar schatting 21 partijen meedoen met de verkiezingen, dit verschilt niet hevig van voorgaande verkiezingen. Beweren dat de kiesdrempel nodig is om versplintering te voorkomen, is dus totale onzin. Er is niet meer versplintering dan voorgaande verkiezingen en er is ook geen enkel bewijs dat regeringen voorspoediger verliepen met minder partijen.

Maar waarom moet er dan geen kiesdrempel worden ingevoerd? Ten behoeve van de democratie, natuurlijk! In een democratie, een soevereine volksregering, is het belangrijk dat zoveel mogelijk meningen gehoord worden. Om het land bestuurbaar te houden, hebben wij een representatieve democratie. 150 volksvertegenwoordigers worden gekozen om de mening van het volk te uiten en tot uitvoer te brengen. Door de particratie is dit al verworden tot maximaal zo’n 11 meningen, wat al bijzonder weinig is. Door de kiesdrempel op 7 zetels te zetten, zouden nog 5 meningen verloren gaan als we uitgaan van de huidige samenstelling van de Tweede Kamer. Een significant gedeelte van het volk zou dan zijn vertegenwoordiging verliezen.

Daarnaast staat een nog hogere kiesdrempel de politieke vernieuwing in de weg. Grote partijen, zoals de VVD, hebben al snel de neiging om laks te worden in de vertegenwoordiging en er zal nog minder aandacht gegeven worden aan nieuwe ideeën. Het is alleen maar goed om deze partijen te confronteren met nieuwe ideeën. Nieuwe partijen en ideeën zijn minder haalbaar met een kiesdrempel, waardoor de reeds gevestigde partijen geen aandacht hieraan willen geven. Kiezers zullen zelf ook veel minder geneigd zijn om op de partij waar ze achter staan te gaan stemmen, maar gaan strategisch stemmen om een andere partij van een meerderheid af te houden. Dit gebeurt natuurlijk allang, maar dat zal alleen maar verergeren. Politiek zal een eenheidsworst worden, waarbij niemand zich meer vertegenwoordigd voelt.

Het invoeren van een kiesdrempel is dus ronduit slecht voor de democratie. Niet zijn de argumenten voor een kiesdrempel onvoldoende en ronduit onwaar, ook wordt hiermee de democratie in de kern uitgehold. Er worden minder meningen gehoord in de Tweede Kamer en politieke vernieuwing zal niet meer plaatsvinden. Hierdoor zal de burger enkel de politiek minder gaan vertrouwen en dat zal erg schadelijk zijn voor de besturing van ons land.