Je hart volgen

Er is veel om te doen, je hart volgen. Tegenwoordig is het zelfs hipperdehip.
'Volg je hart, gebruik je hoofd', is toevallig een slogan van de Triodos bank.

'Vroeger' (vanaf het industriële tijdperk tot de jaren zestig) stond er meestal al vast hoe iemands leven eruit zou zijn. Als je vader boer was, werd jij waarschijnlijk ook boer. Natuurlijk waren er ook toen mensen die hun interesses en talenten volgden, maar die werden vaak gezien als apart, als buitenbeentjes.
Tegenwoordig 'moeten' kinderen al weten wat ze later willen 'worden'.

Wat houdt dat eigenlijk in: 'je dromen verwezenlijken' of 'trouw blijven aan jezelf.' oftewel: je hart volgen.
Je hart volgen is niet zonder risico's. Je kunt je hart volgen en in een ravijn storten.
Doen waar je van houdt en waar je hart ligt is geen garantie voor succes, wel een voorwaarde.

'Je hart volgen' is zeker niet de makkelijkste weg. Weten wat je echt diep van binnen zou willen en daar ook naar handelen, betekent veel vertrouwde zaken laten vallen of herzien.
Mensen die behoefte hebben aan controle, zien dat vaak niet zitten.

Velen willen diep in hun hart best wel stoppen met roken, liefdevoller met hun kinderen omgaan, ander werk vinden, grenzen stellen etc. Maar veranderen kost energie en vaak is het ook wel spannend of zelfs een beetje eng, omdat je van te voren de uitkomst niet precies weet. Dat geeft onrust. Als je doet wat je gewend bent, is de uitkomst vrij voorspelbaar ;-)
Blindelings je hart volgen zou ik niet aanraden, net zo min als het blindelings volgen van welk ander orgaan ook.

Het hart klopt vanzelf. Daar hoeven we niet over na te denken. Toch dient het hart ons en niet andersom.
Ja, velen leven zo gezond mogelijk. Bewegen, voldoende vitaminen naar binnen spelen. Ze ontspannen voldoende.
Een gezond hart heeft een bepaald ritme en zal niet zomaar zijn eigen grillen volgen. Stel dat het hart zomaar besluit om de ene keer snel achter elkaar te slaan en dan weer langzaam? Zijn eigen gang gaat? Dat zou ondenkbaar zijn.
Als het hart sneller gaat slaan, heeft dat meestal een oorzaak. We voelen ons bijvoorbeeld bedreigd. Het hart gaat sneller en harder pompen, zodat er meer bloed rondgaat en we sneller kunnen reageren.

Je brein zomaar aan het roer laten, lijkt me net zo min een goed idee.
We hebben ze allebei nodig, hart en hoofd. We kunnen niet zonder.
Er zijn al leuzen (en zelfs boeken) als 'Wij zijn ons brein.'
Ons brein heeft inderdaad een grote invloed op ons functioneren.

Je bent geen orgaan. Je bent niet je brein en ook niet je hart. Je bent een compleet, menselijk wezen.
Stel dat je benen op eigen houtje met je aan de loop gingen? Dat zou ondenkbaar zijn.
Als ons brein op hol slaat, is dat hetzelfde idee.
Ons brein hoort ons te dienen en niet andersom. We dienen onze emoties en gedachten (die volgens de wetenschap alletwee door het brein geproduceerd worden) onder beheer te houden en er ook goed voor ons hoofd zorgen, zodat het prima blijft functioneren.
Denk aan gezonde voeding, vitaminen en essentiële vetten, maar ook een stimulerende omgeving.

Het brein stuurt belangrijke functies aan, maar met je hoofd kun je geen liefde voelen. Sterker nog: als je erg in je hoofd zit, is het moeilijk om de liefde te laten stromen. Het blokkeert. Weliswaar genereert het brein emoties, maar liefde is geen emotie maar levensenergie.

Denken is niet het echte leven. Het is altijd een gedachte over iets, nooit de zaak zelf. Denken is een handig middel.
Voelen is echt. Dan heb ik het niet over emoties die opgeroepen worden door allerlei gedachten, oordelen en associaties, maar het authentieke ervaren, waarnemen zonder dat we er iets van moeten vinden. Zowel de sensaties in het lichaam als in de ziel (als je lichaam en ziel al los van elkaar moet zien).
De wind in onze haren. Vogels die fluiten. De kruidige geur na een regenbui. De ontroering die mooie muziek kan teweegbrengen. De pure liefde we kunnen voelen als ze naar een kind kijken.

We hoeven niet bang te zijn om ons 'verstand te verliezen'. Ook als we niet nadenken, is er altijd nog een bewustzijn, een waarneming.
Volgens mij wordt je eerder gek van veel denken dan van weinig denken.
Het denken is een handig instrument, maar het is niet wie we zijn.
Als je je gedachten stil kunt krijgen, kun je ineens veel meer voelen, horen, proeven en ruiken. Het moment beleef je intenser.

Mensen met een gesloten hart en een gesloten geest, leven in patronen en laten soms een spoor van vernieling na, zonder het te beseffen. Als hun kind verdriet heeft, raakt hen dat bijvoorbeeld niet of ze raken vooral gestrest of geirriteerd. Ze proberen het kind stil te krijgen, zonder dat er echt contact is. Het kind kan bij niemand terecht.
Wie een open hart en open geest heeft, kan het leven intenser ervaren en kan ook een andere richting inslaan, als een weg doodloopt. Ook zij kunnen (grote) fouten maken, maar zij leren ervan en proberen een andere manier. Als er bijvoorbeeld iets met hun kinderen is, zullen ze echt proberen hen bij te staan, de oorzaak te achterhalen en een oplossing te vinden.

Maar ja, om ons hart te laten spreken en te verstaan, moeten we de tijd nemen om stil te staan bij onszelf. Wie heeft daar nog tijd voor? Wie heeft daar zin in? We hebben wel wat beters te doen. Alles moet snel, er is geen tijd of geduld voor reflectie.
Toch is het de moeite waard. We groeien als mens, er gaat een wereld voor ons open en bovendien kan ons hart volgen leiden tot mooie resultaten. Maar dat gaat niet vanzelf. Het betekent hard werken aan onszelf. Onze angsten, blokkades en overtuigingen onder ogen zien en de moed opbrengen om op een andere manier te gaan leven. Afrekenen met excuses en de volle verantwoordelijkheid nemen voor onszelf en doen doen en laten. Bewust leven.
Liefde alleen maakt ons blind en stuurloos. Alleen waarheid voelt confronterend, koud en hard aan. Maar samen wijzen ze ons de weg.

Hart en hoofd kunnen niet zonder elkaar. Het is vaak een haat-liefdesverhouding, maar als ze goed samenwerken, kunnen ze veel van elkaar leren.
Wie voor zijn dromen gaat en daarbij ook zijn verstand gebruikt, kan veel bereiken en leert veel.
Hij zal succes ervaren en ook mislukking. Dat laatste hoeft helemaal niet erg te zijn. Hij kan weer opstaan, ervan leren en weer verdergaan.

Jezelf open durven stellen is ook niet alleen voorbehouden aan mensen die vol vertrouwen opgroeiden en oprecht kunnen zeggen dat ze een gelukkige jeugd hadden. Ook degenen die als kind of puber zijn gekwetst en zich in de steek gelaten voelen, kunnen gaan leven in plaats van overleven. Ik spreek uit eigen ervaring. In mijn jeugd heb ik langdurige traumatische perioden gekend. Gepest en buitengesloten worden, gewelddadige leerkrachten, geen toekomstperspectief, niemand echt kunnen vertrouwen.
Muziek is 'altijd' al een troost geweest. Meer dan dat. Ik was even in een andere wereld. Je zou kunnen zeggen dat ik die momenten in mijn ziel leefde, in plaats van mijn lichaam.
Langzaam heb ik geleerd me open te stellen voor het leven zelf. Voor de natuur. De bomen, zee, lucht, zon en regen. Voor mensen die wel in me vertrouwden en me lieten ervaren hoe het leven ook kon zijn. Vriendschap ervaren. Ik leerde onderscheid maken tussen mensen die ik wel en die ik niet kon vertrouwen, waarbij ik mensen in principe het voordeel van de twijfel gaf.

Ik geloof dat de samenleving er een stuk vrolijker, gezonder en leefbaarder uit zou zijn als meer mensen een gezonde balans houden tussen hun hart en hun hoofd.
Het leven hoeft niet gepland te worden, het kan het beste gewoon geleefd worden.

Bronnen:

www.wandelcoachingscheveningen.nl/9-redenen-waarom-je-je-hart-niet-moet-volgen/

www.osho.nl/New-Osho-NL/Meditatie-uitleg/Hart-Medi.htm

Eugenie van Ruitenbeek, Jan Nouwen, Opvoeden in een gestoorde wereld (2013)