Het plaatje van honderd miljard, herfst 2016
In 2015 begon de volksverhuizing pas goed: vele tienduizenden mensen uit Afrika en het Nabije Oosten die in overbeladen, wrakke bootjes de Middellandse Zee trachtten over te steken om via het Italiaanse eilandje Lampedusa ons continent binnen te komen. Zeer velen verdronken jammerlijk, daaronder een ongeteld aantal kinderen. Vreemd genoeg moesten we op internet echt zoeken naar een foto van zo'n verdronken kind. Ondanks het feit dat zeer velen van de migranten een smartphone bij zich hadden was dit soort plaatjes blijkbaar niet geschikt om te maken en te publiceren. Ook niet voor de vele journalisten die zich ter plaatse bevonden. Ook de Griekse eilandjes in de zee tussen Griekenland en Turkije kregen steeds meer met overstekende mensen te maken. Al die mensen reisden via Turkije en wilden via Griekenland verder Europa in, voornamelijk naar Duitsland, Zweden en Nederland.
Al heel snel konden met name Italië en Griekenland, poortwachters aan de buitenrand van het Schengengebied de massa mensen niet meer aan en lieten ze ongeregistreerd doorreizen, verder Europa in. Europa veranderde zodoende in een gatenkaas. De Brusselse vergadertijgers uit 28 landen deden waarvoor ze worden betaald, namelijk vergaderen, maar tot effectieve maatregelen kwam het eigenlijk niet. Er was veel te veel onenigheid en angst om de eigen belangetjes opzij te zetten. Bezwerende woorden en dreigende taal van de echte hotemetoten als Juncker en Verhofstadt kwamen eigenlijk niet veel verder dan de krantenkoppen. Wij als burgers kregen steeds meer in de gaten dat die hele EU alleen maar een stinkend dure, grotendeels zinloze constructie is.
En toen werd het augustus. Er verscheen opeens een foto van Aylan, een Syrisch jochie van een jaar of drie die bij een Grieks eiland verdronk en aanspoelde. Niemand die zich realiseerde dat dit niet het eerste kinderlijkje was, maar nummer 3873. Dat werd massaal over het hoofd gezien. Ook het feit dat de vader allang met zijn gezin in Istanboel woonde en er een bestaan had opgebouwd, deed blijkbaar niet ter zake. Het medeleven was enorm en onmiddellijk. Overal in Europa was die foto het gesprek van de dag. Dit mocht niet, dit kon niet. We moeten die mensen helpen, Laat ze maar komen, zit ze niet dwars met allerlei Brusselse regeltjes, hoe zinvol, logisch en rechtvaardig die ook zijn, wij gaan voor die arme vluchtelingen zorgen.
Achteraf bezien is het natuurlijk heel wrang, maar binnen enkele dagen verschenen er al barsten in het vluchtelingenbolwerk. Wat hier volgt is een bloemlezing van klein en groot nieuws, verzinsels, harde feiten, klinkklare nonsens en harde werkelijkheid. Al heel snel werden er openlijk vragen gesteld over de kwestie vluchtelingen versus migranten. Als iemand een land van de EU binnenkomt, zich daar laat registreren en dan verder reist naar een ander land, is hij geen vluchteling meer maar een migrant. Bij controle moet hij dan ook terug naar het land van binnenkomst. Volgens deze regel zouden met name Griekenland en Italië overspoeld worden met vluchtelingen. Ook andere landen als Hongarije en Kroatië horen in dat rijtje thuis. Hongarije bedankte voor de eer en deed zijn grenzen dicht. Mensen die door de grenspost kwamen moesten zich laten registreren, maar wilden dat onder geen beding. Ze wilden door naar Duitsland, zonder registratie, om niet de kans te lopen dat ze later werden teruggestuurd naar het land van binnenkomst. Het aantal mensen waarom het hier ging was zo enorm dat Hongarije ten einde raad toch bussen en treinen inzette om de mensen door te sluizen naar buurlanden als Slowakije. Waar men ook al snel bedankte voor de eer.
Inderhaast opgezette kampen in Duitsland bleken ook al voor problemen te zorgen: verkrachtingen en gedwongen prostitutie waren aan de orde van de dag. Bendes Albanezen bleken zich in de kampen op te houden, verstopt tussen de mensen uit het Nabije Oosten. Ook bleek slechts een gering percentage van de vluchtelingen en migranten daadwerkelijk uit Syrië afkomstig; zeer veel mensen uit de Balkan en andere landen dreven mee op de golf van medelijden die door Europa waarde en zagen de kans schoon om elders een nieuw leven op te starten. Uiteindelijk werden ongeveer 75 nationaliteiten geteld onder de massa. En dan is er ook nog een enorm verschil tussen de ene Syriër en de andere. Aanhangers van Sjia en Soenna, Druzen, Jezidi's en Christenen, van alles is er te vinden, en dat mixt heel slecht als je ze allemaal in een en hetzelfde kamp huisvest. Dat geeft steeds weer aanleiding tot narigheid.
In september 2015 kwamen drie verhalen in de openbaarheid die ons allen nogal verontrustten. Allereerst blijken er bij de IS een groot aantal gestolen blanco paspoorten aanwezig te zijn, inclusief de juiste printers, gestolen van de regering van Assad. Voor een relatief klein bedrag kan men zich een nieuw paspoort, voorzien van een valse naam aanmeten. Een Nederlandse journalist deed dit en kwam er mee op TV. Hij had de pasfoto van Mark Rutte gebruikt, met de verzonnen naam Malek Ramadan. Het blijkt dus kinderlijk simpel voor IS om terroristen met een niet van echt te onderscheiden paspoort onder de vluchtelingen te mengen, om ze in Europa allerhande vreselijke dingen te laten doen. Ook blijkt voor een luttel bedrag in Syrië een diploma beschikbaar voor alle mogelijke beroepen. En verder zitten ze in Duitsland opgescheept met een enorm aantal mensensmokkelaars van dezelfde nationaliteit als de vluchtelingen. De rechterlijke macht en de gevangenissen kunnen de toestroom van de verdachten meteen al niet aan, en niemand verwacht dat met deze arrestaties nu alle smokkelaars achter slot en grendel zitten. Nee, dit kan slechts het topje van de ijsberg zijn. En dan is er ook nog een malloot in het parlement die bezweert dat de meeste Syrische vluchtelingen hoog-opgeleid zijn en heel snel een baan kunnen krijgen. Ja ja, denken de mensen, we hebben hier zeshonderdduizend eigen werklozen en daar weten jullie al geen raad mee. En zelfs diploma's van mensen uit andere West-Europese landen worden hier als van nul en gener waarde beschouwd.
Intussen zijn er nergens meer tenten of bedden te huur, zodat het met de onmiddellijke opvang van de stroom mensen een janboel dreigt te worden. Hallen die de regering als goede opvang van de toestroom zag blijken voor het hele jaar volgeboekt met allerhande activiteiten die ook moeten doorgaan. Na een paar maanden wordt wel heel duidelijk dat de rijkere gebieden een onevenredig klein aantal mensen herbergen. Hoe dat kan, daarover verschilt men van mening. Moslims die de Taqiyya misbruiken om hun zin te krijgen worden door het publiek met argusogen bekeken. Kortom, van de eerst vermeende zieligheid van vele asielzoekers blijft al heel gauw niet veel meer over. De werkelijkheid blijkt toch weerbarstiger dan de wensdroom. Wat ook al niet helpt zijn de vooruitzichten van veel mensen op een huurwoning, nu vele daarvan moeten worden gereserveerd voor buitenlanders met een verblijfsstatus. Velen hebben door krapte op de huurmarkt al tien jaar moeten wachten op een betaalbare huurwoning en moeten nu soms nog jaren langer wachten. Dit zet kwaad bloed. De regering is zich daarvan bewust en zint op andere oplossingen als snel te bouwen noodwoningen, maar ook in de allersnelste variant zouden dit soort woningen toch pas over een jaar of langer beschikbaar komen. Tot die tijd moet iedereen vrezen voor ernstige stagnatie en veel hinder voor alle betrokkenen.
De houding van de landen op het Arabisch schiereiland wordt allerwegen steeds meer veroordeeld. Ze zijn daar allemaal moslim, de islam predikt vooral barmhartigheid tegenover geloofsgenoten, er is daar een zee van ruimte, vlakbij het conflictgebied en het geld klotst daar aan alle kanten over de plinten. Maar opvang? Ho maar!
In Brussel zet iedereen zijn hakken in het zand en strijdt slechts voor de eigen belangen. Het Europees belang is opeens ver naar de achtergrond verdrongen. Stiekem vindt iedereen het wel best dat merkel de meeste mensen binnen krijgt. Maar Merkel krijgt ook steeds meer problemen met haar achterban, terwijl veel landen in Zuid- en voormalig Oost-Europa niet thuis geven bij de opvang van ontheemden. Dus laat ze haar tanden zien en stelt dat de nieuwe landen forse geldelijke ondersteuning krijgen uit Brussel, maar dat daar wel degelijk verplichtingen tegenover staan. Schoorvoetend en tegen hun zin geven sommige landen toe, maar het effect is nihil: hun kampen blijven grotendeels leeg, eenvoudig omdat de mensen daar niet heen willen. Natuurlijk maken overal in Europa de nationalistische partijen goede sier met hun ''eigen volk eerst'', of hoe ze dat ook omschrijven. Om bij de eerstvolgende verkiezingen niet helemaal te worden weggevaagd gaan de andere partijen maar mee in dat gevoelen. De invloed van Brussel taant overal. Het hemd is weer eens nader dan de rok.
Ten einde raad gaat men over tot een selectie van echte vluchtelingen en migranten. De laatsten kregen hun congé, wat leidt tot grote aantallen mensen die noodgedwongen op straat leven of in arren moede weer terug gaan naar hun land van herkomst, een illusie armer. De echte vluchtelingen krijgen met stevige regels te maken, om hun opvang en huisvesting beheersbaar te houden. In de supermarkt staan overal mensen die kijken of niet stiekem in het uitgestalde fruit wordt geknepen of potten worden opengedraaid om een lik van de inhoud te nemen. Overal lopen politiemensen en militairen rond, na een aantal zelfmoordaanslagen door IS in Europa.
Het is nu herfst 2016. Eigenlijk is het niet te bevatten dat ongeveer een miljoen mensen van elders in de wereld hier voor elkaar hebben gekregen wat tientallen miljoenen Europeanen niet lukte: De EU is qua gedachtegoed nog verder achteruit geworpen dan ze aan het begin was. Het is wat de samenhang betreft weer 1950. Ieder voor zich is wederom het overheersende thema. Brussel met al zijn megalomane denkbeelden blijkt een tandeloze leeuw zonder klauwen. En we hebben ook niet eens meer de illusie dat het ooit nog wat wordt. Dat hadden we in de jaren vijftig wel, anders was het idee van een verenigd Europa toen al een stille dood gestorven.
Die foto van honderd miljard euro zal ons nog lang bijblijven.
