Het Brein

Ik heb de eerste twee afleveringen van Het Brein, van Erik Scherder, gezien. In deze afleveringen ging het voornamelijk over de opbouw van het brein, de aanknop, het verliezen van bepaalde functies door ziekte of een andere oorzaak, de invloed van stress op het brein en de invloed van beweging op het brein. Heel interessant en ook duidelijk uitgelegd door professor Scherder, maar ik zou toch graag nog een aantal andere zaken willen weten.

Ik ben wel te weten gekomen wat de invloed van een te hoge bloeddruk kan zijn. Daar kun je een hersenbloeding van krijgen. Nu beweeg ik heel veel. Ik fiets altijd, want ik heb geen rijbewijs en in de lente en zomer fiets ik ook nog eens met de racefiets iedere week wel een keer een afstand van tussen de 50 en 150 kilometer. In de herfst en de winter loop ik zeker twee keer per week hard. Op zaterdagmorgen met een hardloopgroep en doordeweeks alleen. Dan loop ik zo´n tien tot twintig kilometer. Daarnaast fiets ik ook in de herfst en winter en loop ik ook hard in de lente en zomer, alleen minder. Ik wandel, ik maak met mijn vrouw fietsvakanties en soms ga ik dan ook duiken. Ik zie dan wel dat de bloeddruk lager is dan normaal, maar nog wel te hoog. Vooral de onderdruk. Ik vraag me dus af of dat dan toch nog gevaarlijk blijft ondanks de beweging.

Maar nog interessanter lijkt me de invloed van het brein op het gedrag van mensen en waar zit in het brein het onbewuste? Zo'n 85% van onze besluiten wordt genomen vanuit het onbewuste brein. Je denkt dus dat je bewust besluit om een bepaald merk koekjes te kopen, maar dat besluit wordt eigenlijk door je onbewuste brein ingegeven. Misschien dat je als baby je moeder eens hebt horen zeggen dat ze die koekjes zo lekker vond. Marketeers weten al lang dat het zo werkt. Vandaar al die kutreclames die je verschillende malen per dag voorbij ziet komen. Waarom kunnen wij dat onbewuste brein niet bewust maken en wat weten we eigenlijk onbewust allemaal? Ik heb wel eens gelezen dat we in ons onderbewustzijn alles weten en dus gek zouden worden als we het bewust konden maken. Maar waar zit dan het onderbewustzijn in de hersenen en waarom?

Ik zou het dan ook leuker vinden als we de professor tijdens zijn college ook vragen mogen stellen. Net als bij College Tour. De eerste vraag die ik zou stellen is: wat doet het brein eigenlijk tijdens een blackout?

Een paar weken geleden was ik op een feestje van mijn schoonzoon in Noord-Duitsland. Hij werd vijftig en vierde dat uitgebreid met een uitgebreid buffet en daarna muziek die werd verzorgd door twee dj's.

Bij dat buffet werd natuurlijk al de nodige wijn geschonken. Na het buffet kwam het dansen eerst wat moeizaam op gang, maar op een gegeven moment ging het los. Ik kan absoluut niet stijldansen, maar als ze rock, pop, dance of house draaien dan ben ik niet meer van de dansvloer te slaan. Er was bovendien een vrouwtje dat ook de hele dansvloer benutte als ze danste en wij konden het samen goed vinden. Maar tussendoor vloeide er ook behoorlijk wat wijn door mijn keelgat. Nu kan ik best goed tegen wijn, maar als niemand naar huis gaat dan duurt de nacht steeds langer en drink je dus ook steeds meer wijn.

Nu is mijn probleem dat ik nooit dronken wordt, maar op een gegeven moment gewoon een blackout krijg. Zo ook nu weer. Het vrouwtje was toen al wel naar huis en er waren veel minder gasten op de dansvloer. Dat is het laatste dat ik bewust weet, Vervolgens werd ik wakker in het logeerbed en was het al bijna twaalf uur. De tussenliggende tijd heb ik niet bewust meegemaakt. Ik hoorde echter van anderen dat ik normaal met ze had zitten praten en ik heb zelfs de microfoon gepakt en het nummer Satisfaction zonder fouten en op toon meegezongen. Dan vraag ik me af: hoe kan dat?

Bij een blackout wordt de informatie uit het kortetermijngeheugen niet doorgegeven aan het langetermijngeheugen. Dat staat tenminste te lezen op een site met medische informatie. Dat kan best, maar hoe kun je dan 'normaal' functioneren terwijl iemand die dronken is, dat niet doet? Ik heb nog zo'n voorbeeld.

Jaren geleden was ik op een feestje van de bassist van onze band. Ik was er op de fiets naartoe gegaan. De kat van die bassist dronk whisky dus ik kon niet achterblijven. Ook toen werd het steeds later en gezelliger. Het laatste dat ik me herinner, is dat ik in de keuken met een meisje stond te kletsen. Dat meisje was 1 meter 87 en ik ben 1 meter 64, dus ik stond eigenlijk tegen haar tieten te kletsen. Gelukkig kon ik me dat nog wel herinneren, maar het volgende ogenblik dat ik me herinner was ergens buiten. Ik liep met mijn fiets aan de hand in een wijk van Den Haag die me niet bekend voorkwam. Mijn fiets had een lekke band en het regende. Dan ben je niet blij. Gelukkig zag ik ergens een taxi stoppen en er passagiers uitstappen. Die taxi heb ik toen meteen aangehouden. De chauffeur heeft de hele weg naar mijn huis in Rijswijk zitten lachen.

Ook toen had ik dus een blackout en ontbreekt er een stuk in mijn geheugen. Toch hoorde ik later dat het gesprek met de tieten gewoon door was gegaan en ik ben bovendien met mijn fiets over mijn schouder de trap in het portiek waar die bassist woonde afgelopen en richting mijn huis gefietst, want die wijk kwam me dan niet bekend voor, hij lag wel op weg naar mijn huis. Ik vraag me echt af hoe zoiets mogelijk is.

Heeft dat verschijnsel nu te maken met mijn langetermijngeheugen of komt het gewoon doordat ik onbewust weet wat ik moet doen en hoe ik moet me moet gedragen? Maar hoe kan ik dan normaal blijven praten en handelen zonder dat ik er bewust van ben? Ja, ik ben ook wel eens met mijn fiets in de struiken wakker geworden na een feest en een andere keer wilde ik om half vier 's nachts op de provinciale weg gaan slapen en heeft mijn vrouw me met veel geduld naar huis geluld, maar dat zijn uitzonderingen. Meestal blijf ik gewoon 'functioneren' tijdens een blackout.

Maar ik wil ook wel weten hoe het komt dat de ene persoon in de trein over een bank gaat pissen als hij iets gedronken heeft en de andere persoon gewoon netjes blijft zitten en eventueel in de wc kotst. Is dat een kwestie van opvoeding? Komt het door de omgeving waarin je bent opgegroeid? Komt het door een storing in het brein? Of zijn er gewoon tokkiebreinen en normale breinen?

Kortom, ik zou graag willen dat we bij een volgende serie colleges van Erik Scherder over het brein vragen mogen stellen.