Normaal heb ik het niet zo op advocaten

Halverwege de vorige eeuw werd door Fred Hoyle en anderen een alternatief voor de toen al populaire oerknaltheorie geformuleerd. Zoals elke wetenschappelijke theorie had ook die van de oerknal zo z'n problemen, en rond die tijd nog wat meer dan tegenwoordig. In deze tegenhanger, de Steady-Statetheorie, bestond er geen oerknal en waren er verscheidene andere verklaringen om de waarnemingen die door oerknalaanhangers als argument voor de oerknal werden gebruikt te verklaren. De term oerknal was zelfs een spottende term voor die belachelijke theorie met z’n Big Bang aan het begin der tijden. Vele jaren later stond de oerknal wat steviger in zijn wetenschappelijke schoenen, maar Fred Hoyle bleef zijn niet-evoluerende heelalmodel aanhangen.

Was Fred Hoyle gek? Om de dooie dood niet. Hij was een van de scherpste sterrenkundigen van zijn tijd, en heeft veel bijgedragen aan de sterrenkunde. Zijn werkwijze was wel wat onconventioneel, en het aanhangen van een heelalmodel dat door niemand serieus genomen werd paste daarmee prima bij zijn stijl. Hij was een advocaat van de duivel, die zijn collega's scherp hield door alternatieven aan te dragen voor de populaire wetenschappelijke modellen. Zij moesten constant het hoofd bieden aan de kritiek van Hoyle, wat sterk heeft bijgedragen aan het verfijnen van het gangbare model.

Die paar procent van de publicaties die proberen gangbare modellen van de troon te stoten betekenen dan ook niet dat de populaire theorieën onzin zijn. Op dezelfde manier zijn de 3% van de papers die claimen dat er geen klimaatopwarming is ook geen bewijs dat de aarde niet opwarmt. Of er hier sprake is van advocaten van de duivel is mij helaas onbekend, maar ik hoop het van harte.

Hierbij dan ook gelijk een oproep aan de klimaatonderzoekers die niet alleen claimen dat de mens de aarde niet om zeep helpt, maar zelfs dat er niet eens iets gaande is met de gemiddelde temperatuur op deze planeet: als je een advocaat van de duivel bent laat dat dan alsjeblieft een beetje merken, zodat sceptici (onder wie Amerikaanse senaatsleden) de mond gesnoerd kan worden. De bijdragen van critici binnen de wetenschap zijn uiterst waardevol, maar moet niet misbruikt kunnen worden. Ben je geen advocaat van de duivel, maar ben je bloedserieus: ga je huiswerk doen.

Deze column werd geschreven door Marcel van blogcollectief Kaf.