Fury: Duitsers zijn mongolen

Overal hangt reclame voor een nieuwe film met Brad Pitt: Fury. Tachtig miljoen dollar werd besteed aan het maken van wat een nieuwe epische film a la Saving Private Ryan had kunnen zijn. Helaas is Fury dat niet. In plaats van iets geloofwaardigs te maken zet de film de lange traditie voort van Amerikanen afschilderen als The Greatest Generation Ever, tegenover Duitsers die stuk voor stuk het kwaad zelve zijn én helemaal niks snappen van oorlogsvoering.

De film zelf is prachtig, laten we wel wezen: de enscenering is fantastisch, het geluid geweldig, de productiewaarde zeer duidelijk richting de honderd miljoen. Voor liefhebbers van WO2-actie en tankslagen is het een must om 'm in de bios te gaan bekijken. Voor liefhebbers van een goed plot, een uitmuntend script of een daadwerkelijk geloofwaardige gang van zaken, geldt het advies vooral thuis te blijven.

Brad Pitt en zijn bemanning belichamen één grote aaneenschakeling van stereotyperingen: een eikel uit The South, een jong jochie dat wijs en bruut wordt naarmate de film vordert, een brute commandant met een klein hartje, een Mexicaan, een bijbelquotes blèrende christen. Van karakteropbouw is nauwelijks sprake en 'onze' tankbemanning begaat minstens vier oorlogsmisdaden, waaronder het doodschieten van gevangenen. Dat zal aan de ene kant getoond worden om te laten zien hoe oorlog je psyche vernielt, maar wordt aan de andere kant nét iets te uitbundig feestend om de orgie van geweld in beeld gebracht.

70 jaar na dato is het daarnaast blijkbaar nog steeds heel belangrijk dat de vijand wordt ge-'other'd': afgeschilderd als onmenselijk, incapabel, bruut en achterlijk. Duitsers in de film schreeuwen alleen maar en worden veelal van achteren gefilmd (geen gezichten, geen achtergrondverhaal, geen namen, geen menselijkheid). Zo lijken ze meer op zombie-achtige automaten die maar wat naar voren wandelen, dan op echte soldaten (of mensen). Een volledig SS-regiment, soldaten die in april '45 al jaren moeten hebben gevochten, wandelt op een Amerikaanse tank af alsof ze wíllen worden neergemaaid, regelrecht het spervuur van de machinegeweren in. Even om de tank heen lopen om 'm van achter met één van hun vele Panzerfausten uit te schakelen zit er niet in.

Hitler was een beestachtige klootzak, zeker. De SS beging onuitsprekelijke wandaden. Maar als Duitse soldaten echt zo idioot waren geweest als ze in Fury en veel andere films worden afgebeeld, zou de oorlog nooit tot 1945 hebben voortgeduurd. Duitsland was destijds technologisch, tactisch, qua training én qua oorlogservaring vér de Russen, Britten en Amerikanen voorbij. Juist daarom duurde de oorlog ook zo ontzettend lang met ('maar') 80 miljoen Duitsers vs. honderden miljoenen Geallieerden. Het zou Hollywood sieren om dat te erkennen: natuurlijk behoren de Ami's uiteindelijk de helden te zijn, maar juist een meedogenloze, uitgekiende, berekenende vijand zou het plot een flink stuk beter maken.

Nog los van het afbeelden van Duitsers als zombiebeesten doet de film op alle andere fronten z'n best Duitsland en Duitsers zo veel mogelijk als 'the other', als inhumaan, af te schilderen. De verschillende steden die op kaarten worden aangewezen worden niet benoemd – slechts 'first that city'. 'And then we move on to that town.' Wanneer er honderden vliegtuigen overvliegen om wéér een millennia oude Duitse stad tot as te bombarderen in een tienduizenden burgerlevens kostende vuurstorm op een moment waarbij er in die steden alleen nog ouwetjes, vrouwen en kinderen zijn en de oorlog toch al gewonnen is, roept Brad Pitt: “Keep bombing them down to the ground”, of iets dergelijks.

Of het nou Hollywood of de game-industrie is: het medium maakt niet zoveel uit. De vijand wordt doorgaans nog altijd als 'nameless, senseless, idiotic, inhuman bastards' afgebeeld, of het nou Duitsers, 'Muslim terr'ists' of Russen zijn. En dat is ergerlijk. 'Oh the humanity', letterlijk: we zijn allemaal mensen met een achtergrond en een eigen leven. Ook de Duitse jongens die onder Hitler moesten vechten (waarvan mínder dan 50 procent pro-Hitler was). Zoals gezegd zou Fury er een stuk beter van worden als dat een keer wordt erkend.

Wat dat betreft was de recente Duitse serie Unsere Väter, Unsere Mutter een stuk beter: het laat zien dat Duitsers verschillend waren. Mensen waren. De een Jood, de ander Duitser, de één pro-verzet, de ander pro-Hitler.

En nog los van dat alles zal ik juichen en dansen als de tijd eens aanbreekt waarin Hollywood een deel van die tachtig miljoen gaat besteden aan scriptschrijvers. Dan maak je het mooiste juweeltje in de filmgeschiedenis van tankstrijd in WO2, is het plot en het script zo flinterdun dat ook Shia LaBeouf en Brad Pitt de film niet meer kunnen redden. Jammer en volledig onnodig.

Zelf een stuk geschreven dat je op FOK! wilt laten verschijnen? Mail je stuk o.v.v. je username naar bert@fok.nl!