Schotse onafhankelijkheid

Yes or no. Gisteren heeft Schotland één van de grootste referenda ooit gehad: er werd gestemd over de onafhankelijkheid. De letterlijke vraag: Should Scotland be an independent country? Een fantastisch ondubbelzinnige vraag, met maar twee mogelijke antwoorden. Yes, Scotland should be independent. No, Scotland should stay with the United Kingdom.

Waarom wil Schotland afhankelijk zijn van het Verenigd Koninkrijk? In de Middeleeuwen waren Schotland en Engeland twee verschillende landen. Sinds toen zijn Engeland en Schotland elkaar constant in de haren gevlogen om het Schotse grondgebied: Engeland wilde Schotland erbij hebben, de Schotten waren het daar niet mee eens en begonnen met palen te gooien, etcetera. De vorsten van beide landen waren familie, en nóg konden ze het niet eens worden. In 1707 is Schotland eindelijk onder het juk van Engeland gedwongen... en nu is het tijd om er onder uit te komen. De afgelopen jaren heeft Schotland aan het Verenigd Koninkrijk steeds om meer autonomie gevraagd, wat de Britten weigerden te geven. Nu zijn de Schotten het beu: dan bekijken jullie het maar.

Schotland heeft een eigen premier, een eigen parlement, een eigen vlag – die dan ook wel een beetje ondergebracht is onder de Union Jack, maar goed – en een hele sterke eigen identiteit. Denk aan kilts, whisky, Schotse hooglanders – ja die koeien, niet de bergen – doedelzakken, een heerlijk accent, de Lochs, Burns Night, het afschuwelijke haggis en blackpudding en William Wallace. Schotten zijn vurig trots op hun identiteit en de stemming is dan ook heel erg spannend – kiezen ze voor economische zekerheid en blijven ze bij Engeland, of kiezen ze voor hun geschiedenis, hun vaderland, voor wat ze in het diepst van hun hart eigenlijk willen: een eigen, onafhankelijk Schotland?

Waarom NO?
Als onderdeel van het Verenigd Koninkrijk, is Schotland ook onderdeel van een wereldmacht. Als Schotland zou vertrekken zou het ook zijn (gedeelde) wereldpositie op moeten geven.

Bovendien zou Schotland niet gegarandeerd nog lidstaat zijn van de EU. De Europese Commissie zelf is daar niet duidelijk over. Ook moet Schotland dan ineens economisch onafhankelijk worden en moet zijn vingers uit de Britse vetpot halen. Daarnaast is er een goede kans dat Schotland niet meer de pond mag gebruiken als geldeenheid – waardoor ze dus gedwongen over zouden moeten gaan op de euro. Ook is het voor iedere nieuwe lidstaat van de EU verplicht om de euro in te voeren.

Waarom YES?
Veel van de wetten die worden doorgevoerd in de UK houden geen rekening met de positie van Schotland. Bijvoorbeeld Britse gepensioneerden krijgen evenveel ‘winter allowance’ als Schotse gepensioneerden, terwijl de Schotten een veel koudere en ruigere winter doormaken dan de Britten. De economie van Schotland zou er behoorlijk op vooruit gaan, aangezien ze enorme olie-reserves hebben waar de UK dan lekker van af mag blijven. Ook gaat Schotland al jaren een andere politieke kant op dan het Verenigd Koninkrijg: Schotland is van oudsher progressief, terwijl Engeland altijd vrij conservatief is geweest. Na onafhankelijkheid zou Schotland zijn eigen kant op kunnen gaan en zich mogelijk spiegelen aan andere noordelijke landen als Denemarken, Noorwegen en Zweden.

Wat het ook wordt, het land zal nooit meer helemaal hetzelfde zijn. Na de eerste smalende reacties is David Cameron, Britse premier, inmiddels behoorlijk teruggekrabbeld. De dagen die naar de stemming toe leidden heeft hij zelfs allemaal in Schotland doorgebracht, figuurlijk op zijn knieën het land smekend om alsjeblieft niet te vertrekken. Nu al heeft hij beloftes gedaan om Schotland meer autonomie te geven, als ze maar bij het Verenigd Koninkrijk blijven. Wat dat betreft is deze actie al geslaagd.

Wat ik hoop? Ik weet het niet. In mijn hart ben ik smoorverliefd op Schotland, waarom lees je hier, hier, hier en hier, maar mijn hoofd denkt dat het geen een goed plan is. Ergens in mij zit ook een opstandige rebel die à la William Wallace roept: “Your heart is free! Have the courage to follow it!”  Op het moment dat ik deze column schrijf zijn de stembureaus bijna gesloten. Morgenochtend vroeg als mijn wekker gaat zet ik in ieder geval het nieuws even aan.

Yes or no?