Verboden te denken
Een lastig dilemma. Extremistische daden beginnen altijd bij extreme gedachten. De gedachten zijn niet verboden, maar de daden wel. Straffen na de daad is vanzelfsprekend, maar liever zou je de daad willen voorkomen. De daden hebben tenslotte bijna altijd slachtoffers tot gevolg. Maar moet je dan al bij de gedachten beginnen?
CDA-leider Sybrand Buma pleit voor het verbieden van iedere uiting van bewondering voor extremistische daden en op zich begrijp ik het idee achter zo'n voorstel. Het is doodeng als jongeren publiekelijk hun bewondering voor die psychopaten van IS uiten. Zoals je ook liever niet ziet dat jongeren openlijk Adolf Hitler of Charles Manson als helden vereren.
Dan blijft alleen de vraag of het werkt en of je het wel kunt handhaven.
Werkt het om 'foute bewondering' te verbieden? Natuurlijk is het niet al te slim om het aan te moedigen. Het is ook niet verstandig om het maar af te doen als een 'fase'. Maar stopt die bewondering als je het verbiedt? Ouders, leerkrachten, wetshandhavers en dominees verbieden hun jeugd al sinds mensenheugenis om anders te denken dan zijzelf. Heeft het ooit echt geholpen? Nou, nee. Of ze nu een notoire crimineel, een charismatische revolutionair, een gestoorde jihadist of Justin Bieber bewonderden: als ouders of de publieke opinie er er op tegen waren, werd de fascinatie alleen maar groter.
Kun je het handhaven? De publieke uitingen van bewondering wel. De bewondering zelf nooit. Zelfs het elimineren van de objecten van de bewondering zal vaak averechts werken. Een held met een drone uit zijn Toyota pick-uptruck blazen, maakt zo'n held al snel tot een nog grotere held.
Jawel: kebab rond een geëxplodeerde pick-uptruck kan ook object van bewondering worden.
Nogmaals: ik snap de redenering van Buma wel. Als je kunt voorkomen dat iemand idioot gaat denken, voorkom je ook meteen dat iemand ooit die idiote gedachten in de praktijk gaat brengen. Waar je niet aan denkt, ga je ook niet doen. Maar als het op straat niet mag, zal het achter gesloten deuren echt niet stoppen.
Op zich is ieder onderzoek en iedere beperkende maatregel om extremisme en terrorisme te voorkomen nuttig en goed. En de daadwerkelijke daden dienen keihard te worden bestraft. Actief een manier van denken willen sturen is echter een utopie. Maar feitelijk ook een schrikbeeld.
Momenteel wil de overheid liever geen jongeren die IS bewonderen. Snap ik. Maar IS gaat ook een keer voorbij. Daar vallen vanzelf voldoende bommen op om zelfs geen herkenbare en te bewonderen kebab over te laten. En dan zouden we nog steeds met Buma's maatregel zitten.
Wanneer zou Buma de door hem voorgestelde maatregel dan opnieuw uit de kast willen trekken?
Volgens zijn overtuiging is het ook verstandig om jongetjes en meisjes te verbieden om voor het huwelijk aan seks te denken. Straks heeft iedere moslima de hoofddoek aan de wilgen gehangen, maar krijgen we nooit meer naveltruitjes, hotpants of minirokjes te zien.
Want tja. Jongens die publiekelijk meisjes bewonderen en aan seks denken? Dat zou verboden moeten worden.
