WO3

Aan het downloadverbod van Fredje 'Ik haat smurfen' Teeven heb ik deze week één goed ding overgehouden. Doordat ik sinds vrijdag op internet bekend sta als Londenaar, is BBC iPlayer eindelijk toegankelijk geworden.

Gezien ik niet de eerste burger wil zijn die een dwangsom van een advocatenbureau op de mat krijgt, leek het me verstandig voortaan via een maximaal versleutelde VPN-verbinding te gaan internetten.

Op iPlayer vond ik al snel de BBC 4 Collections, vergelijkbaar met onze themakanalen als Geschiedenis24. Eén van de onderwerpen was de Eerste Wereldoorlog, om precies te zijn tientallen interviews met veteranen die in de jaren zestig werden ondervraagd en gefilmd.

Van beide zijden worden er mannen geïnterviewd, die allemaal min of meer hetzelfde zeggen: we waren beschaafde, doodgewone lui – boerenknullen, studenten, trambestuurders en ga zo maar door. Vervolgens riep de plicht, kreeg men een kek pakje aan en een geweer in de hand gedrukt en moest men voor God, vaderland en vrijheid gaan vechten.

Men besefte terdege dat de vijand in de loopgraaf honderd meter verderop ook gewoon bestond uit een menigte aan doodnormale mensen met een pakkie aan en een geweer in de handen. Beschaafde mensen waar ‘het laagje beschaving direct wegvalt zodra ze in aanraking komen met echte horror zoals oorlog.’

Dit kijkende vroeg ik me af of indien WO3 uitbarst, de huidige dienstplichtigen ook op die manier gelaten hun lot zullen ondergaan. Stel dat het meest onfortuinlijke scenario bewaarheid wordt en er op termijn een oorlog tussen bijvoorbeeld Rusland en de NAVO uitbreekt. En stel dat iedereen weer wordt opgeroepen. Wat zouden we dan doen?

Ik gok dat het een eeuw later exact hetzelfde zou gaan. Of je nou links of rechts bent, conservatief of progressief, militaristisch of militant pacifistisch, dat onderscheid valt volledig weg op het moment dat er geen andere keuze meer is dan voor je land vechten.

Of je nou wil of niet, indien er geen enkele keuze meer is schiet je toch in het gelid en vecht je voor je land. Dan zal in no time de vijand zoals altijd gedehumaniseerd worden met gruwelverhalen in de media, schijten we bewust en onbewust op de tegenstander en jagen we uiteindelijk gewoon weer vrolijk kogels door de hoofden van de soldaten met de andere pakjes aan.

Het maakt in zo’n geval helemaal niets uit of de oorlog terecht gevochten wordt of niet, of God en vrijheid aan onze zijde staan of niet, of het om grondstoffen draait of om territorium – dan wordt het gaan met de banaan en slachten maar.

Laten we hopen dat het nooit meer zover komt. Tegelijkertijd lijkt het haast onvermijdelijk dat we vroeg of laat na driekwart eeuw weer in een eindeloze, bloedige strijd gestort gaan worden. Wanneer, waarom en tegen wie is daarbij kortom volstrekt irrelevant.