Yes we scan!
Wat iedereen eigenlijk zelf ook al kon bedenken is waarheid gebleken en regelmatig wordt er meer over duidelijk: Amerikaanse inlichtingendiensten verzamelen alle data die ze op welke manier dan ook te pakken kunnen krijgen. Waar je was, wat je deed, wie je kent, wat je gekocht hebt; alles wat digitale sporen nalaat weten ze.
En de Nederlandse overheid zal niet heel veel minder nieuwsgierig zijn. Ik zit te wachten op het nieuwsbericht waarin de verantwoordelijke ministers toegeven dat zaken als de OV-chipkaart, trajectcontroles en het elektronische patiëntendossier ontwikkeld zijn om 'essentiële informatie voor de bescherming van onze veiligheid' in te kunnen winnen.
Vrijwel niemand maakt zich er echt druk om. Berichten over een vrouw die gekort wordt op haar uitkering omdat uit haar Bonuskaartgegevens bleek dat ze wel erg vaak biefstuk kocht? Het maakt niet eens uit of het waar is. We halen onze schouders op en mompelen iets over dat iedereen toch wel weet dat dat soort gegevens verzameld worden.
Het wordt nog een stukje cynischer, want of we het nou erg vinden of niet, of we er tegen in opstand komen of niet: het gaat toch wel door. Het maakt helemaal niet uit of je er een mening over hebt, want het is geen discussiepunt, maar een gegeven. In het digitale tijdperk is privacy een zeer beperkt begrip geworden. Verzet is zinloos.
Wat op zich nog wel komisch is aan het verschijnsel zijn de reacties van sommige mensen. Van die mensen die zich ineens heel belangrijk vinden omdat ze worden bespioneerd. Die vergeten even dat er waarschijnlijk nog geen mens in directe zin bij hun spionage betrokken is geweest en dat er echt helemaal niemand nog enige interesse heeft getoond in het soort porno dat ze gedownload hebben of in het aantal sigaretten dat ze per dag roken.
En dat is ook precies de reden dat die hele spionage op persoonlijk vlak niet echt interessant is. Als overheden alles over iedereen weten dan is bijna niets meer bijzonder. Onthoofdingsfilmpje gezien? Je bent een van de 100.000 Nederlanders die naar hetzelfde filmpje keken. Geheime correspondentie met je buitenechtelijke relatie? Voel je maar niet bijzonder. 25 tot 30 procent van de Nederlandse volwassenen gaat vreemd. Noem een willekeurige gênante gedraging of interesse, pak de statistieken erbij en alles blijkt ineens betrekkelijk normaal.
Dus nee, je bent als individu niet interessant en je bent niet raar. Obama heeft het tijdens het eten niet met zijn vrouw over jouw recente aankopen bij Bol.com en je baas gaat je niet vragen of je ziekmelding misschien te maken heeft met de doos wijn die je gisterenmiddag bij de Albert Heijn kocht. En zelfs als hij dat ooit eens gaat doen, dan blijk je te behoren tot die tientallen procenten van de werknemers binnen jouw organisatie die zich wel eens ziekmelden vanwege een kater. Lekker boeiend. Als je je werk maar goed doet en je je salaris maar waard bent. Lijkt me geen onredelijke eis.
Wetgeving moet niet gericht zijn op het al dan niet mogen verzamelen van dergelijke gegevens, want dat gebeurt dus toch wel. Wetgeving moet ervoor zorgen dat die gegevens niet misbruikt worden. Dat wordt al moeilijk genoeg, dus zullen we ons daar maar mee bezig houden? Van de nationale en internationale honger naar nog meer informatie winnen we het toch niet.
