Ivo Opstelten blaft tegen de maan

´Je blijft met je poten van onze politiemensen en hulpverleners af.´
Stoere taal van Ivo Opstelten. Hij had zich groen en geel geërgerd deze jaarwisseling. De brandweer had vaker de bescherming van de politie moeten inroepen dan vorig jaar. Dat kan absoluut niet, vond Ivo. Zero tolerance. Veen was een dieptepunt.

Nederlanders willen een sterke leider. Nou, Ivo wil dat wel zijn als je hem zo hoort. Het probleem met Ivo is, dat hij al jaren roept dat er zero tolerance moet worden toegepast en dat 'ze met hun poten van de hulpverleners af moeten blijven', maar dat het alleen maar erger wordt. En hij is toch verantwoordelijk voor de veiligheid op straat.

Er waren deze jaarwisseling tienduizend agenten ingezet om de boel een beetje redelijk te laten verlopen. Ook de inzet van brandweer en hulpdiensten was intensiever dan voorgaande jaren. Door die extra inzet is het aantal grote incidenten beperkt gebleven. Er zijn ook meer aanhoudingen verricht dan het vorige jaar.
Dat schiet dus geen meter op. Als je ieder jaar meer moeite moet doen en meer kosten moet maken om de boel een beetje in de hand te houden, dan betekent dat eigenlijk dat je beleid faalt. Je zult ook zien dat strenger straffen geen ruk uitmaakt. Er is nu snelrecht toegepast op vijftien relschoppers uit Den Haag, Rotterdam en Utrecht. Er zijn tijdens de jaarwisseling in die steden echter honderden aanhoudingen verricht.
Een man uit Rotterdam kreeg tien maanden, waarvan vier voorwaardelijk omdat hij een bierflesje naar een agent had gegooid. Prima, maar ik lees dat jongeren met vuurwerk en glas naar de politie en brandweer gooiden. Waar zijn die dan nu?
De politie spreekt ook over kleine incidenten. Ernstige calamiteiten zijn uitgebleven volgens een woordvoerder. Je auto zal maar net in brand zijn gestoken door dat tuig. Of je bent je midden in de nacht de pleuris geschrokken omdat er een soort aanslag werd gepleegd met een vuurwerkbom. Die bom zorgde ervoor dat van zes huizen in het Magnoliapark in Zoetermeer de ruiten eraan gingen en een voordeur werd ontzet. Is dat normaal? Is dat een klein incident?

Nee, Ivo, je aanpak werkt niet. Dat kun je wel ontkennen, maar het is zo.
'Ik was zo bezopen dat ik niet meer wist wat ik deed.' Dat waren de woorden van een man tijdens de snelrechtzitting. Die man kun je dus streng straffen en je kunt hem volgend jaar huisarrest geven, maar dan zijn er weer anderen die veel en veel te veel hebben gezopen, gesnoven of gespoten. Het zijn mensen die hun grenzen niet kennen en daar begint het.

De grenzen moeten in de jonge jaren worden bepaald. Tijdens de opvoeding en op school.
Het is wat dat betreft al in de tijd van de hippies misgegaan. Het is vervelend dat ik dat moet constateren, want ik was er zelf eentje. En er is ook niets mis met ´make love, not war´ of vrijheid van meningsuiting, maar er moet ook discipline en duidelijkheid zijn. Zeker voor jonge kinderen.

Ik ben een jaartje leraar Duits op een MAVO geweest. Dat was in 1980. Toen al moesten de leerkrachten de brugklassertjes discipline bijbrengen, want dat ontbrak op de basisschool. Die school stond in een slechte wijk met veel gezinnen waarin ook de discipline ontbrak en er geen grenzen werden gesteld. Als een leerlinge ontbrak tijdens de les en je belde de ouders, kreeg je regelmatig te horen: 'Wat ken mij het schelen, waar dat teringwijf uithangt.' Als de basisscholen die kinderen dan ook nog eens hun gang laat gaan, dan kun je erop wachten dat het misgaat. En als ze als peuter en kleuter niet hebben geleerd dat er grenzen zijn aan wat ze mogen, dan krijg je het maar heel moeilijk voor elkaar om die grenzen duidelijk te maken als het pubers zijn.
Natuurlijk zijn er veel kinderen die wel tegen veel vrijheid kunnen en die hun eigen weg vinden. En natuurlijk komt er tegenwoordig heel veel op de kinderen af. Maar er zijn ook heel veel gezinnen waarvan de ouders al geen grenzen kennen of zich geen zak van hun kinderen aantrekken. Er komen steeds meer gebroken gezinnen. Kinderen, die dan bij de ene ouder zijn en dan weer bij de ander. Die ouders hebben hun eigen manier van opvoeden en die loopt niet altijd synchroon. Wat bij de een kan, kan misschien niet bij de ander. Zoek het dan maar eens uit als kind. Of kinderen worden al vroeg naar de opvang gebracht en niet alle kinderopvang heeft duidelijke grenzen en regels.
Het effect van het gebrek aan grenzen voor jongeren zie je ook steeds meer in het uitgaansleven. Ook daar is het ieder weekend hommeles omdat jongeren hun grenzen niet kennen en er maar op los zuipen en snuiven. De politie heeft er steeds meer de handen vol aan.

Dus Ivo, als je wilt dat het steeds veiliger wordt tijdens de jaarwisseling. Als je wilt dat ze echt eens met hun poten van de hulpverleners afblijven, dan kun je beter ook eens met je collega's van Onderwijs en Sociale Zaken en Werkgelegenheid gaan praten voor een integrale, doeltreffende aanpak. Streng straffen is goed, maar dat is een repressieve maatregel. Maar mijn moeder zei altijd: 'Voorkomen is beter dan genezen.' En zo is het ook.

Ik lijk nu misschien wel een rechtse bal, maar dat kan me geen bal schelen.
Ik zie veel meer heil in een integrale aanpak van de agressie. Strenger straffen bij zo'n man van veertig of bij de huidige generatie jongeren is prima. Die generaties zijn toch al verloren. Je kunt van Paris Hilton ook niet meer een Martine Bijl maken. Maar zorg er dan in ieder geval voor dat toekomstige generaties beter hun grenzen kennen. Er zullen altijd wel zwarte schapen blijven. Die waren er in mijn jeugd ook en toen heerste er wel een strenge discipline op de meeste scholen. Je kunt niet alles voorkomen. Maar de omvang die de agressie nu heeft, moet kunnen worden teruggebracht.
Ouders moeten consequent worden aangepakt voor het gedrag van hun kinderen. Kinderopvang en basisscholen moeten meer aandacht geven aan discipline en het stellen van grenzen. Dat moet op een manier gebeuren die voor de kinderen heel duidelijk is. Als de ministeries samenwerken op dat gebied kan het misschien ooit nog goed komen en zullen toekomstige generaties misschien echt eens met hun poten van onze hulpverleners afblijven.

Ivo Opstelten blaft nu tegen de maan. Hij kan ieder jaar weer strenger gaan straffen en meer politie inzetten, maar hij zal merken dat het geweld en de agressie in het uitgaansleven en met de jaarwisseling niet zullen afnemen. Dat kan alleen maar als je bij het begin begint en ook dan gaat het nog lang duren, ben ik bang.