De groene knikker

"Ja, controle!!", klinkt het streng vanaf het balkon. Deze conducteur kent zijn pappenheimers. En inderdaad, de volgende zin die ik hoor, is: "Geen kaartje? Nee, dat dacht ik al."

Mijn vingertoppen spelen met de groene knikker die in mijn jaszak zit. Dit is het moment waar ik op heb zitten wachten. Ik voel het.

"Waar moeten jullie naartoe?", vraagt de conducteur met Amsterdams accent. "Maar je kan toch niet zonder kaartje met de trein reizen?"

De groene knikker wordt warmer en warmer. Een aantal weken geleden heb ik hem gekregen van Erno Pickee. Op een podium hield hij voor een volle zaal zijn betoog over integriteit.

"Dus jullie hebben wél geld voor een feestje, maar niet voor de trein?" Door de deur zie ik dat het twee meiden zijn van - ik schat - een jaar of zestien. De ene is donker en heeft een gebreide wollen muts op. De ander heeft lange blonde krullen. En rode wangen op dit moment. Ze kijken naar de grond. En naar elkaar.

Erno is wereldverbeteraar. Hoe doe je dat? Ga je dan de politiek in? Klim je op tot baas van een multinational? Of ga je in het onderwijs, waar je lesgeeft aan onze nieuwe wereldleiders?

"Maar waarom lopen jullie dan voor mij weg?", vraagt de conducteur. "Als jullie nou naar me toe waren gelopen en me hadden uitgelegd dat jullie geen geld hebben voor een kaartje, had ik jullie wel gematst. Ik ben de moeilijkste niet."

Erno vertelt vol passie over alles wat hij geprobeerd heeft om de wereld te verbeteren. Uiteindelijk komt hij tot de conclusie dat we beslissingen zouden moeten nemen op basis van integriteit. Op elk niveau: "Our world is built upon decisions. If integrity would be the advisor in every decision we make, our world would be built on the right decisions and, I believe, as a result the world would be a better place."

"Hebben jullie je legitimatie bij je? Ook niet. Ja, dan zal ik jullie staande moeten houden en op Amsterdam Centraal over moeten leveren aan de politie."

Erno vraagt ons aan het einde van zijn betoog een groene knikker mee te nemen uit de schaal. We mogen hem niet houden, maar moeten hem weggeven aan iemand die een beslissing neemt op basis van integriteit.

"Dat wordt een duur kaartje. Vijfendertig euro per persoon omdat jullie geen geldig vervoersbewijs hebben. Vijfentachtig euro omdat jullie geen legitimatie kunnen tonen. Even denken hoor, dat is tweehonderdveertig euro bij elkaar. Jullie hadden beter met de taxi naar het feestje kunnen gaan. Dat was goedkoper geweest."

Ik neem een knikker uit de schaal. Lang geleden dat ik er een in mijn handen had. Wekenlang 'woont' de groene knikker in mijn jaszak. Alleen al het feit dat de knikker dagelijks door mijn vingers rolt, maakt mij bewust van de beslissingen die ikzelf maak.

Het tweetal is stil. Ze zijn erg geschrokken. Station Sloterdijk. Hier hadden ze eruit gemoeten. Maar nu gooit deze eenenzestigjarige conducteur, die zijn vak al ruim drieëntwintig jaar verstaat, roet in het eten. De hele coupé luistert mee. En dat hebben de dames in de gaten. Ze schamen zich.

De deuren van de trein openen. "Nou húp, naar jullie feestje!", roept de conducteur. Hij had het af kunnen handelen zoals hij beschreef. Toch besloot hij anders. Hij heeft deze dames een les geleerd die ze niet gauw zullen vergeten.

Mijn groene knikker zit nu in zijn jaszak.