Wat verdient een arts?
Wel eens het programma Kijken in de ziel gezien? Coen Verbraak (NTR) interviewt in de laatste serie artsen. Beknopte insteek: "Wat zijn de dilemma’s waar een arts mee te maken krijgt? Moeten we willen genezen tot elke prijs? Is de dood in feite een uit de hand gelopen vorm van ziekte? En is marktwerking in de zorg echt zo slecht?"
Temidden van de verkiezingen, is de arts als middelpunt van de zorg een uiterst actueel onderwerp. De kosten van deze zorg nemen hand over hand toe (wie biedt de oplossing?) en de vraag is of de artsen hier, naast de vergrijzing waar zij niets aan kunnen doen, ook debet aan zijn. Worden er onnodige behandelingen gegeven om de winst op te schroeven? Worden er al targets gesteld in de zorg? Twintig keer chemo per maand ja, je hoort het goed, je zórgt maar dat je het redt.
Een paar weken geleden schreef ik over een tandarts die behandelingen in rekening bracht die niet hadden plaatsgevonden. Wat een charlatan, dacht ik toen, vind je het gek dat de kosten hand over hand toenemen. Hoewel ik me kon voorstellen dat je als tandarts zo snel mogelijk op welke manier dan ook wil binnenlopen (om tot je 65ste te moeten staren in de muffe bekken van je patiënten is een vooruitzicht dat ieder mens tot wanhoop zou drijven) concludeerde ik dat het verzekeringssysteem zich te goed leende voor misbruik.
Een charlatan was het maar voor nu hou ik het er voor dat er in iedere beroepsgroep beunhazen rondlopen; soms tref je er één, vaak gaat het goed. Kijken in de ziel heeft mijn ideeën over zorgverleners bijgesteld. Het liet een portret zien van mensen die niet voor het geld een bepaald vak hadden gekozen. Nee, zij kozen voor hun professie om mensen te helpen, veelal om mensen te redden. Hun leven draait om het leed van een ander. Dat leed moet opgelost worden en wanneer dat onmogelijk is, dan moet die boodschap worden duidelijk gemaakt aan de patiënt. De dood is onderdeel van het leven, zo verklaarde een chirurg, en zo is het natuurlijk ook. Maar probeer dat maar eens bij een bijna dode en diens familie aan de man te brengen.
Bij het zien van zo veel gedrevenheid (toegegeven: het waren niet de minsten die meewerkten aan de totstandkoming van het programma, vaak hoogleraren), ebte de gedachte dat maatschappen van artsen zijn bedacht om zo hard mogelijk te cashen langzaam weg. Daar kwam een besef voor in de plaats dat de commercie, in de heilig verklaarde liberalisering van het (bedrijfs)leven, een ziekmakend effect heeft op één van de mooiste beroepsgroepen. Een arts moet zich niet bezig houden met centen. Hij moet al helemaal weg blijven van 'het managen' en het gekonkelfoes met de verzekeringsgiganten. Hij moet levens redden. Daar is hij voor opgeleid en daar heeft hij zich willens en wetens voor in de schulden gestoken.
Dat hier een ruim boven modaal salaris tegenover staat, vind ik te billijken, maar het is jammer dat dat via ingewikkelde bonus/maatschap/deelneming en inkoopstructuren moet worden verdiend. Beter zou zijn dat een goede arts zich geen zorgen hoeft te maken over zijn financiën; ik heb liever niet een anesthesist aan de rand van mijn ziektebed die op het thuisfront door deurwaarders wordt achtervolgd. En een cardioloog die zijn energierekening niet meer kan betalen hoef ik ook niet per se met een scalpel in zijn trillende handjes te zien staan.
Besparing binnen de zorg is niet moeilijk. Aan de uitgavenkant kan het te dik betaalde management worden geamputeerd. Aan de inkomstenkant dienen de PR- en reclamebudgetten van alle zorgverzekeringsmaatschappijen een halt te worden toegeroepen. Wat zou je ervan zeggen dat die centen eens worden besteed aan de zorg, dan betalen mensen ook met minder weerzin hun premie. Je zal er dan nog niet zijn maar om het te zoeken bij de artsen (in opleiding) is een onverstandige keuze.
