Klote Michael Moore!

Die verrekte Michael Moore! Die kloothommel! Hij heeft het dus toch mooi voor elkaar gekregen. Voor het eerst sinds zéér lange tijd heb ik zitten janken voor de TV. Wat zeer gerenommeerde regisseurs met de grootste acteurs in de meest briljante scènes niet voor elkaar kregen, lukt die Moore met z'n verdomde documentaire over de ziektekostenverzekeringen in de VS. Zit ik daar gewoon te snotteren op die verdraaide DVD van hem.

Maar goed. Na het drogen van mijn traantjes ga ik dan met mijn eigenwijze kop toch meteen nadenken waarom de documentaire Sicko mij zo raakte. Ik wist namelijk allang wat voor een klotesysteem ze in de VS hebben. Dat doodzieke patiënten daar vanuit reguliere ziekenhuizen op de taxi naar een tweederangs ziekenhuis worden gestuurd omdat ze onverzekerd zijn. Dat mensen enorme schulden hebben en dakloos worden door doktersrekeningen. Dat mensen er overlijden aan een simpele ontstoken kies, omdat ze geen geld hebben voor de tandarts. Daarbij zijn er nu eenmaal andere landen en andere situaties die we dagelijks zien en nóg veel dramatischer zijn. Daarin ben ik intussen toch al behoorlijk gehard.

Wat mij werkelijk het hardste raakte was het totale gebrek aan solidariteit in een rijke en moderne samenleving en het besef hoe hard we in Nederland ook die kant op gaan. De emotie kwam op het moment dat een groep doodzieke patiënten, die in de VS niet werden behandeld, in het straatarme Cuba gratis en voor niks een eersteklas behandeling kregen. Toen bleek dat een “puffer” die in de VS 253 dollar koste, in Cuba voor 5 dollarcent kon worden gekocht bij de eerste de beste apotheek.
In het ene land worden alle problemen totaal ontkend. In het andere land stelt men als hoogste taak om vanuit het solidariteitsprincipe alle problemen aan te pakken.

Nu wil ik ons verzekeringsstelsel en ons zorgsysteem niet helemaal als verkeerd bestempelen. Wat meer bijdrage naar draagkracht zou welkom zijn, maar de extremen zoals in Amerika zijn hier veel zeldzamer. Wel zie ik in het algemeen diezelfde afbrokkeling van iedere vorm van solidariteit.
Bij steeds meer problemen lijken Nederlanders meer en meer de neiging te krijgen om alles maar onmiddellijk op te willen lossen of om het probleem maar helemaal te ontkennen. Gajes moet opflikkeren. Junks moeten afkicken. Criminelen moeten de rest van hun leven achter de tralies. Psychiatrisch patiënten in een kliniek. Daklozen moeten hun rekeningen snel betalen. Werklozen moeten gaan werken met hun luie reet. Allochtonen moeten boerenkool vreten.
Allemaal instant oplossingen voor complexe problematiek, opdat de gegoede burgerij er niet teveel last meer van heeft.

Een samenleving bestaat niet enkel uit perfecte mensen. Het concept van de übermensch is diverse malen mislukt en zal ook in Nederland niet snel een feit worden. We blijven dus mensen houden waar het, al dan niet door eigen schuld, beroerd mee gaat. Er blijven mensen waar de hulpverlening niet volledig slaagt. We blijven buren houden die niet de verstandelijke capaciteiten hebben om hun leven netjes op de rit te houden.
Instant oplossingen zijn er dan niet. Ontkennen betekent laten verrekken. Maar we wonen er wel allemaal naast.

Wat we als samenleving lijken te vergeten is hoe je met problemen om moet gaan. Problemen zijn er niet of problemen zijn opgelost. Maar simpelweg een weg zoeken om met een bestaand en onoplosbaar probleem te leren leven lijkt een verloren vaardigheid. Dan blijft er enkel nog de neiging over om mensen die de problemen hebben of veroorzaken te negeren of te verstoten.

En ja. Daar word ik dan wel eens een beetje verdrietig van.