Ingehaald door de tijd

Column door n_gger

De barbier was vroeger een begrip in iedere samenleving. Mannen die het zich konden veroorloven gingen naar de barbier om zich te laten scheren. Scheren was een gevaarlijk karweitje. Met een vlijmscherp mes langs de keel om een paar stoppels te verwijderen eiste een deskundigheid die niet iedereen bezat. Aan het begin van de vorige eeuw kwam de padvinder King Camp Gilette met een uitvinding die het scheren een stuk makkelijker maakte, het veiligheidsscheerapparaat. Toen Gilette een aantal decennia later ook nog het verwisselbare scheermesje introduceerde, was het scheren voor iedere man een veilig karweitje geworden dat hij snel, makkelijk en veilig zelf kan doen. De barbier verdween, ingehaald door de technologie en de tijd, grotendeels uit onze westerse samenleving.

Tal van andere beroepsgroepen en sectoren was in de loop van de tijd hetzelfde lot beschoren. De melkboer is door de koelkast overbodig geworden. Consumenten kunnen hun houdbare producten thuis bewaren. Het polygoonjournaal is uit de bioscopen verdwenen omdat iedereen het achtuur journaal via de televisie in de huiskamer kan zien. Nog twintig jaar lang heeft het polygoonjournaal spartellend op overheidssubsidies haar bestaan weten te rekken, maar uiteindelijk zag men in dat het een bodemloze put was, en is de stekker eruit gegaan. De krant zal hetzelfde mee gaan maken. Het nieuws is vierentwintig uur per dag op internet te volgen, voor iedereen. Geen dure abonnementen, een goedkope aansluiting op het internet is voldoende.

Als er één les is die ondernemers in alle sectoren uit de geschiedenis kunnen leren is het wel dat consumenten liever voor de goedkope doe-het-zelf oplossing kiezen. Waarom zou je betalen voor de tijd die een ondernemer steekt in het doen van iets wat je heel gemakkelijk ook zelf thuis kunt doen? Waarom zou je een uur bij de barbier gaan zitten en hem grof geld betalen als je thuis in een paar minuten en voor een paar euro's bijna hetzelfde resultaat kan bereiken? Waarom zou je helemaal naar de bioscoop gaan om het journaal te zien als je thuis met één druk op de knop van iets wat je toch al hebt exact hetzelfde kunt zien? Waarom zou je helemaal naar de platenzaak lopen om een dure CD te kopen, als je deze ook zelf thuis met één druk op de knop voor een paar centen kunt maken?

De platenmaatschappijen zijn, net als de eerder genoemde sectoren, ingehaald door de tijd en de technologie. Zij weigeren dit te accepteren en proberen iedere strohalm te grijpen die hen misschien nog een paar jaar in leven kan houden. Iedere consument die weleens muziek heeft gedownload, weet dat de platenmaatschappijen vroeg of laat van het toneel zullen verdwijnen, omdat ze simpelweg overbodig zijn geworden. Iedereen met een microfoon en een computer kan zijn eigen muziek opnemen en verspreiden. Iedereen met een computer en een mp3-speler kan deze muziek overal en altijd luisteren. De muzikant en zijn luisteraars hebben de platenmaatschappijen niet meer nodig om elkaar te bereiken.

De platenmaatschappijen zelf weten dit ook. Wat voor hekel je ook hebt aan hun eeuwige gezeur over het zogenaamd stelen van hun eigendommen, je kunt niet zeggen dat het domme mensen zijn. Als ze geen verstand in hun hoofd hadden, waren ze nooit zo groot geworden. Zij staan voor de hele eenvoudige keuze, buigen of barsten, en daar gaan ze de fout in. Ze kiezen voor barsten. Iedereen die niet hun spullen koopt, is in hun ogen een crimineel en moet daarvoor betalen met vrijheid of nog liever met geld. Dat is kortzichtig en kortzichtigheid is iets wat je niet zou verwachten van een sector die ooit bekend stond om zijn neus voor talent. Het spotten van talent heeft te maken met het nu al kunnen zien van wat in de toekomst groot gaat worden.

Innovatief zijn is één van de belangrijkste eigenschappen van een goede ondernemer. Meegaan met je tijd en inspringen op nieuwe ontwikkelingen. Als je dat niet kunt ben je als ondernemer ten dode opgeschreven en moet je voor een baas gaan werken. Bij voorkeur een baas die wel meegaat met zijn tijd. De rollen in de muziekindustrie zijn omgedraaid. De muzikant is nu de baas. Hij kan zijn muziek uitbrengen waar en wanneer hij dat wil, gewoon door het op het internet te zetten. Onze eigen Esmee Denters had degene kunnen zijn die de platenmaatschappijen de nekslag zou geven. Gekgemaakt door de hype die om haar heen gecreëerd werd liet ze deze kans liggen en tekende zij een platencontact bij A&M records, onderdeel van het grote Universal Music Group. Zij verloochende het internet dat haar groot had gemaakt, door over te lopen naar de platenmaatschappijen. Ze was al beroemd voordat ze ook maar één nummer had uitgebracht en had Universal en alles wat daar aan hangt niet nodig. Het enige wat zij nodig had was een studio en een producer om een plaat op te nemen. Een plaat die zij vervolgens in eigen beheer had kunnen uitgeven. Of nog beter had zij haar CD digitaal uitgegeven en daarmee iets teruggeschonken aan het medium dat haar groot heeft gemaakt. Het grote geld zou ze wel verdienen met haar optredens, tenminste als zij zo goed blijkt te zijn als men in eerste instantie dacht.

Dat is ook precies de enige plek waar platenmaatschappijen een toekomst hebben: het verhuren van studio's en producers en misschien het regelen van optredens. Voor de rest heeft de wereld geen behoefte meer aan hen. De muzikanten hebben zich ontwikkeld tot volledig zelfstandig ondernemers en kunnen hun eigen boontjes doppen. Ook de consument heeft zich ontwikkeld, met behulp van de technologie. We kunnen van een CD alleen de goede nummers downloaden en de slechte achterwege laten. En nee, daar betalen we niet meer voor dan nodig. We kopen een computer, eventueel een paar blanco CD's en iets om die muziek op te luisteren. De platenmaatschappijen moeten een voorbeeld nemen aan de barbier. Die was innovatief, heeft zich aangepast aan consument en tijd en is kapper van dames, heren en kinderen geworden. Met het aanmodderen en voeren van rechtszaken volgen de platenmaatschappijen het pad van het polygoonjournaal, en dat pad loopt dood.