De crisis is nu, de crisis is u

Al sinds 1848 hebben we in dit land globaal hetzelfde systeem. Je kunt het nog verder trekken – veel instellingen en wetten zijn vanuit de Gouden Eeuw of de Franse Revolutie overgebleven. Het systeem, destijds uitgedacht en goedgekeurd in tijden waarin provincies gewend waren mini-staatjes te zijn, de afstanden groter, het bevolkingsaantal veel kleiner. Tegenwoordig is het systeem uitgehold, gecorrumpeerd, feilbaar gebleken. En in plaats van te denken over grote aanpassingen, klampt de regering zich vast aan het huidige status quo. Een samenleving die denkt dat het huidige systeem de top van beschaving is en niet meer veranderd hoeft te worden, gaat ten onder aan vernieuwingen. We moeten ons aanpassen aan het huidige tijdsbeeld en de huidige mogelijkheden om het bestuur zo transparant, democratisch en intelligent mogelijk te houden. Ik denk dat stilstand achteruitgang is, en dat het huidige systeem dusdanig naar de tering is geholpen, dat rigoureuze aanpassingen nodig zijn om ons land bestuurbaar en democratisch te houden. Noem het komende betoog een D66-achtig hersenspinsel.

Nederland – daar zullen de meeste lezers vandaan komen, de cultuur en geschiedenis van kennen, de kranten van lezen, de taal spreken. Dus ik focus me op óns land. Samenwerking op continentaal of mondiaal niveau is prima zolang het bij handelsverdragen en rechten van de mens en dergelijke blijft. Wat ik persoonlijk niet wil, is dat een ander land zeggenschap krijgt over wat wíj al dan niet goed moeten vinden. Denk hierbij aan debielen als Berlusconi. Ik vind dat Nederland zich terdege bewust moet zijn van in hoeverre het voor zichzelf kan zorgen. Niet om protectionisme aan te moedigen, maar puur om de balans op te maken. Hebben we de faciliteiten om een enigszins acceptabel leefniveau te realiseren voor zestien komma vijf miljoen mensen? Is het mogelijk Nederland van de olie af te krijgen door bijvoorbeeld Daf en Spyker elektrische auto's te laten maken, Philips zonnecellen, verzin wat. Hebben we genoeg landbouwgrond? Energie? In het kort moet Nederland in mijn opinie als het erop aan zou komen, zelfstandig kunnen opereren.

Veranderingen op bestuurlijk vlak lijken me op de lange duur onontkoombaar. Zelf heb ik lang nagedacht over wat aardige voorstellen, die ik bij deze met FOK! deel. Input en feedback hierop is meer dan welkom. Ten eerste zou ik het koningshuis afschaffen. Puur, omdat het idee dat een land 'geregeerd' wordt door een persoon die daartoe is aangesteld omdat hij of zij toevallig uit de goeie kut kwam kruipen, mij tegen het zere been stoot. Het slaat nergens op, is een archaïsch idee, geeft een soort fabeltjes-macht aan een 'verheven familie', en werkt uiteindelijk vriendjespolitiek en corruptie in de hand. Ja, maar de koningin netwerkt, zegt men dan. Of: ze heeft niet veel macht meer. Het feit dat ze überháupt macht heeft is kwalijk. Ze is niet democratisch gekozen, vertegenwoordigt éérst haar Shell-, Bilderberg- en Lockheedbelangen, voor ze aan het volk denkt en behoort de leiding over dit land niet in de schoot geworpen te krijgen. Er mag best een referendum gehouden worden, waarbij het volk ingelicht wordt over de functie van het vorstendom en de macht die daarmee gepaard gaat, en een keuze krijgt. President (democratisch verkozen, 10 miljoen per jaar) of vorstenhuis (uit de juiste kut gekropen, kost het tienvoudige). Bea mag d'r paleisjes houden, Wim-Lex een leuke uitkering, maar het is fucking 2009, geen 1600 meer. Zesentwintig achternamen zegt mij niks, hoor. Eén is toch wel genoeg? En dat bloed van hen, da's even blauw als Marco Borsato's concerttour. Kortom: opzouten.

Ten tweede zou ik de provincies opheffen. Vroeger ontstaan uit vorstendommen, kerkgebieden, republiekjes, stadstaten – nu slechts nog een hinderlijk, ondoorzichtig en impopulair bestuurlijk niveau. Je kunt duidelijk geen land hebben met één overheid en honderden gemeenten, dat wordt een chaos, dus denk ik aan een tussenniveau. Een optie die er al ligt, is het indelen van Nederland in COROP-regio's, al is de COROP-indeling nog wel op provincies gebaseerd. Het basisidee is het indelen van Nederland, niet op vage gemeentelijke grenzen of eeuwenoude provinciale lijntjes op een kaart, maar in regio's die onderlinge relevantie hebben, elk hun eigen specialiteit en allen ongeveer even groot in bevolkingsomvang.

COROP deelt Nederland in veertig zones, ik vind dat een mooi getal. Veertig regio's, van Rotterdam-Stad tot Eemland, van Groningen-en-Ommeland tot Zuid-Limburg, ieder met een eigen centrale stad (hub) en relevante dorpen/steden (spokes) eromheen, ieder met ongeveer 400.000 inwoners. Sommigen zullen meer inwoners hebben, andere (ruralere) minder, maar allen  met in de grootste nederzetting het 'Bestuursgebouw', of COROP-huis, Regionale Staten, verzin eens een naampje. De niveaus 'gemeentelijk' en 'provinciaal' worden dus eigenlijk samengesmolten. Elk jaar is er een verkiezing – landelijk en regionaal, om en om. Partijen moeten vóór de verkiezingen campagne maken met een lijst van punten die zij willen realiseren (met een goede doorrekening daarvan). Tijdens de formatie moeten zij duidelijk maken welke punten zij inleveren ten faveure van punten van andere partijen. De coalitie brengt halfjaarlijks verslag uit van de vordering op de punten van aanpak. Als blijkt dat de regering tegen haar eigen (puntenlijstjes)beleid ingaat, en dus de kiezer verloochent, moeten er nieuwe verkiezingen uitgeschreven worden.

Met die verkiezingen komen we op het volgende punt. Ik ben sterk voor het invoeren van een systeem zoals het Amerikaanse, waarbij niet elke idioot op z'n achttiende een biljet krijgt thuisgestuurd, maar dat zélf moet aanvragen. Bij die aanvraag zou mijns inziens een uitnodiging moeten komen om een test te maken. Er wordt vaak gezegd: directe democratie met periodieke referenda en bevolking die de regering afrekent op fouten is onmogelijk, omdat het overgrote meerendeel van de mensen 'dom is'. Dan zeg ik: test het dan! Maak een soort theorie-examen Maatschappij, Wereldpolitiek en Kennis, en test mensen. Ze hoeven echt niet te weten in welk jaar het Koninkrijk Holland werd opgeheven of wanneer Balthasar Gerards de dood vond, maar een beetje wereldlijke basiskennis is nu eenmaal noodzakelijk om beslissingen te kunnen nemen over veel politieke onderwerpen. Door zo'n test zullen ongetwijfeld veel minder mensen gaan stemmen, maar je weet in ieder geval wél zeker dat mensen die wél stemmen, zich ook voldoende interesseren voor de buitenwereld om helder na te kunnen denken.

Ik ben erg vóór het invoeren van referenda, beide op regionaal als op landelijk niveau. Natuurlijk kunnen alleen testafnemers met een zes of hoger stemmen, liefst via SMS-authentificatie en DigiD. Dat systeem ligt er toch al, kost 't lekker weinig. Een simpele website wordt over het onderwerp in elkaar geflanst, met info over en links naar voor- en tegenstanders van de kwestie, krantenartikelen, videofilmpjes – de politiek heeft twee maanden om zich te profileren aangaande het onderwerp, waarna digitaal gestemd wordt. Een referendum kan in mijn 'nieuwe systeem' ook door burgers aangevraagd worden – bijvoorbeeld door (ik roep maar wat) 10.000 handtekeningen regionaal, en 100.000 landelijk te verzamelen. Zaken als de JSF/Saab/F16's oppoetsen/Geen vliegtuigen meer, EPD/EPD in je reet, Gedoogbeleid Ja/Nee, DSB-reclames Ja/Nee, het is allemaal snel en democratisch op te lossen, we have the technology. Ook lijkt de invoering van een kiesdrempel (regionaal en nationaal) noodzakelijk. Zeg, tien zetels, en alles wat eronder zit wordt opgeknipt en verdeeld over de andere partijen. Jammer, moet je over twee jaar maar met een beter plan komen. De versplintering van het politieke landschap wordt op die manier tegengegaan.

Als we terugblikken, kunnen we zeggen dat vrijwel elke bedachte vorm van overheid ooit ingevoerd is, en ooit gefaald heeft. De mens is feilbaar, en zo ook ideologieën. Niets is waarheid, schreef ik eerder, wij zijn de nihilistische generatie. Religies falen. Macht corrumpeert. Geef ze een vinger, dan nemen ze je hand. In de post-postmoderne wereld, 'de wereld na het scharnierjaar 2008', dienen we ons dit alles terdege te beseffen. We leven in een tijd waarin het mogelijk is puur op basis van feiten te handelen. Is wiet ooit overduidelijk schadelijker gebleken dan alcohol, sigaretten, Prozac en koffie? Nee? Dan gaan we daar niet moeilijk meer over doen. De enige redenen die ik kan bedenken voor het strikte wereldwijde verbod, zijn mijns inziens dat het contraproductief werkt en de farmaceutische industrie tegen 't zere been stoot. Verdienen windmolenparken zichzelf écht terug? Nee? Dan plaatsen we ze niet. Is de OV-chipkaart gekraakt? Niet invoeren, dan, of opnieuw uitdenken. Oh, maar al die machientjes hangen al in de bussen en trams? Degene die verantwoordelijk is geweest voor het invoeren van een goedkoper systeem dan bijvoorbeeld dat in Taiwan en Hongkong, aanpakken wegens smijten met belastinggeld. Als we politici daadwerkelijk verantwoordelijk gaan houden voor de dingen die ze uitvoeren (en dat kan met die referenda prima), zullen ze wel vijf keer nadenken voor ze stupide, miljarden belastinggeld kostende onzin aan het volk verkopen.

Uiteindelijk moeten we als bevolking constant bezig zijn met de invloed van de overheid op ons dagelijks leven. Ik zeg, en zei al eerder, de persoonlijke vrijheid van het individu houdt op waar die van de ander begint. Voorbeeldje: een christelijke partij heeft mijns inziens niets te zeggen over of de winkels op zondag open of dicht moeten, omdat anderen (de 60 procent niet-kerkelijken) daarin benadeeld worden. Een overheid mag een café-eigenaar niet dwingen zijn kroeg rookvrij te maken, als er rookvrije kroegen zat zijn en de bezoekers en medewerkers dus de keuze hebben, niet in een blauwe walm rond te lopen. Ik zeg: de tijd van een overheid die de bevolking ziet als een stel baby's die op alle mogelijke manieren toegestopt, geliefkoost en verzorgd moeten worden, en daar tegelijkertijd achterlijk hoge belastingen voor betalen. Geld dat zich niet terugbetaalt – er komt altijd minder uit, dan erin gestopt wordt. Hoe dan ook. Daarom is het belangrijk om voortdurend na te denken over punten waar de overheid ingeperkt kan worden. We moeten streven naar een zo klein mogelijke invloed en macht van personen over andere personen, omdat macht altijd corrumpeert en vriendjespolitiek in de mens ingebakken zit. We behoren dit verantwoordelijk aan te pakken en goed door te denken. Rampen als de privatisering van de zorg mogen via referenda voor mijn part teruggedraaid worden, als dat nodig blijkt.

Maar de hoofdboodschap is duidelijk. Elk mens is een sneeuwvlokje, zeg maar – een uniek individu, dat niet geregeerd wenst of hoeft te worden door een hogere macht. Er is een Wetboek van Strafrecht waarin uitvoerig staat wat niet mag, chapeau, degenen die zich daar niet aan houden worden aangepakt. De rest van de regeltjes (en overigens een hoop dingen in het Wetboek zelf) valt onder de categorie 'overig' – zin en onzin die we dankzij 'religieuze waarden', of 'cultuur', of 'gebruik', of 'internationale samenwerking' geërfd danwel opgelegd gekregen hebben, maar die verdomd vaak weinig hoger doel dienen dan het schaamteloos inperken van de vrijheid van de burger, ten faveure van degenen in het pluche. Dan denk ik: afschaffen die handel. Denk het systeem volledig opnieuw uit, ga met elkaar rond de tafel zitten, baseer je op de feiten die er liggen en ga snijden, veranderen, omroeren, net zolang tot er een fraude-ongevoelig, democratisch, vrijheidslievend systeem ligt waar iedereen 'ja' tegen kan zeggen (via DigiD). Waarom niet? Retorische vraag natuurlijk – de gevestigde belangen zullen écht grote veranderingen,  die hun macht inperken en die bij het volk terugleggen, nooit steunen, behalve als ze er een slaatje uit kunnen slaan, hetgeen nu juist onmogelijk zou moeten worden gemaakt. Dat betekent niet dat we er niet over na kunnen denken.

De Nederlanden van 1568, 1815 en 1848 kwamen immers ook niet zomaar uit de lucht vallen. Op naar een Nederland waar échte vrijheid genoten wordt, in een échte democratie. De crisis is nu, de geschiedenis schrijft met de kalender mee. Ik hoop dat ik niet een halve eeuw te laat ben geboren. Wanneer zijn we het weer eens ouderwets zat genoeg? Wanneer slaan we figuurlijk de vuist op tafel? Wordt er weer met taarten gesmeten? Staat het Malieveld propvol? Hangen de steden vol aanplakbiljetten? Worden er manifesten verspreid? Staan er protestliedjes in de Top 40? GEEN WONING, GEEN KRONING?

Ik zeg: de crisis is nu. De crisis is u.

Black Horizon - Motie Van Wantrouwen (2009)