Bikkel: Bart is dood, Kempi leeft (nog)

Aan: Danny
Van: Stefan
Betreft: Bart is dood, Kempi leeft (nog)

 



Hoi Danny,|

Voor je verder leest, deze mail gaat over Bikkel, de docu over Bart de Graaff en bevat vele mogelijke spoilers.

Deze week bestaat BNN 10 jaar en dat zullen we weten ook. Wanneer je de tv ook maar aanzet zie je Marjan Poot, de moeder van Bart de Graaff, vertellen dat ze Bart zo mist en dat hij haar leven was. Bart is nu meer dan zes jaar dood maar zijn moeder is nog steeds een Italiaanse weduwe, nog net niet in zwart gekleed met zonnebril. Natuurlijk allemaal prima, de band die zij had met de dwerg had ik niet, dus ik heb makkelijk praten, maar enigszins ongezond komt het wel op mij over. Zeker als je te weten komt dat Bart op zijn 29e nog met zijn moeder in bed sliep.
Ik weet dit allemaal omdat alle BNN leden de docu Bikkel in de bus kregen. De DVD-cover is meteen een mooie binnenkomer. Bart lacht je tegemoet vanuit een doodkist. Hoe toepasselijk. Nadat hij deze foto had laten nemen was hij binnen een paar maanden dood. De docu begint ook met dit fragment uit de nooit uitgezonden episode ‘Tuin op je Buik’, een format waarin levende BN’ers een In Memoriam zouden krijgen. Maar ja, Gordon vond het niet zo leuk dat ze op de Albert Cuyp gingen zeggen dat Gordon dood was.
De docu volgt het leven van Bart de Graaff die door een stom ongeluk met een auto de bekende nierziekte kreeg waarna hij dus helemaal geen nieren meer had. We komen te weten hoe ziek hij was en hoe slecht het huwelijk van zijn ouders. Dat laatste is bijna op het genante af, want waarom moeten we dertig jaar na dato van de moeder horen dat Barts vader een alcoholist was. Ook zijn actie waarbij hij een videorecorder van Bart wegpikte wordt nogal hard en rancuneus verteld.

Duidelijk wordt dat Bart, zijn moeder en zijn zus Mirjam een symbiose vormden gedurende Barts leven. Sliep Bart in zijn volwassen tijd met zijn moeder in bed, in zijn kinderjaren sliep hij met Mirjam in bed. Overigens allemaal onschuldig en zonder dubbele bodem. Pas toen Bart zijn nier kreeg, kreeg hij ook hormonen. Die hij lekker kon botvieren op Valerie Zwikker. Ook zij komt aan het woord. Uiteraard is ook wat Valerie betreft de moeder nogal verzuurd. Vanaf het begin vond zij Valerie niet bij Bart passen. Maar laten we wel wezen. Ook al zou ze t doen voor bekendheid, die De Graaff mocht niet klagen met zo’n lekker wijf.

Gelukkig komt Valerie goed uit de verf in de docu. Ze is eerlijk en open, ook als ze vertelt dat ze Bart verliet toen hij met kanker in het ziekenhuis lag. Dat is hard. Maar Bart heeft zelf daarna ook gezegd dat hij zelf ook niet prettig was om mee te leven. Door zijn nieuwe hormonen waren andere vrouwen dan Valerie ineens ook interessant.
De docu geeft een goed en ontroerend beeld van Barts leven, verteld door mama, papa en zus. Behalve een kijkje in Barts leven krijgen we ook een kijkje in hun leven. Papa gaat gebukt onder dingen die nooit zijn uitgesproken, mama heeft nog steeds het gevoel of Bart is geamputeerd van haar lichaam en zus heeft een zoon die ze vernoemd heeft naar Bart (hij kreeg Barts bijnaam Bikkel) en is ook gescheiden.

Een minpunt aan de docu vind ik de gekunstelde ziekenhuisscènes waarin een acteur Bart als kind neerzet. Quasi literair met een hand op een raam. Goed gevonden zijn de scènes uit de Kuifje tekenfilms die een stadium uit zijn leven van dat moment laten zien. Een bikkel, dat was Bart zeker. BNN bestaat nog steeds en hoewel het niet eerlijk is dat hij daar alle credits voor krijgt, hij heeft het idee opgepakt, anderen hebben het gerealiseerd, is Bart BNN en andersom.

BNN kwam deze week overigens met nóg een docu. Namelijk Free Kempi, een documentaire over de Eindhovense  crimineel Kempi die probeert een muziekcarrière op te bouwen maar steeds weer de gevangenis in moet. Een mooier contrast met Bikkel is er niet. Bart vocht voor zijn leven en een leuke invulling daarvan. Kempi daarentegen doet er alles aan zijn leven naar de klote te helpen. Van alle kanten krijgt hij hulp, platenmaatschappij Top Notch brengt een album uit en regelt optredens, FunX en BNN besteden aandacht aan hem en toch weet hij steeds weer alles te verpesten. ‘Je weet toch, laat me mijn fokking dope hosselen, ik heb kankermoney nodig.’Aldus Kempi, die na het hosselen en wapenbezit weer lekker een jaar mag brommen. BNN heeft in die tien jaar dat ze bestaan het steeds opgenomen voor outcasts. Of het nu ging om mensen met ziektes ( Je zult het maar hebben), terminale patiënten (Over mijn lijk) en talentloze cabaretiers (De Lama’s), BNN gaf ze een stem.

Wat dat betreft past Free Kempi er zowel tussen als niet. Kempi is een outcast, alleen het verschil met Bart en alle mensen die ooit op BNN zijn geportretteerd dat Kempi willens en wetens zijn leven verkankerd. Bart de Graaff zegt in het begin van Bikkel: Bekende Nederlanders hebben de gewoonte geheel onverwacht dood te gaan. Er zit voor Kempi niks anders op om of er bovenop te komen en zijn verleden om te zetten in succes of dit keer dood te gaan tijdens een mislukte drugsdeal. Voor hem hoop ik het eerste. Maar beide scenario’s passen precies in het format van BNN. Zwemmen of verzuipen. Bart was een bikkel, Kempi is een sukkel. Maar zoals Bart zelf heeft laten zien, als je hard knokt, kun je nog een heel eind komen.

Tot volgende week

Stefan

PS: Volgende week zit ik in Parijs. Zal ik je mailen vanaf een azerty-toetsenbord!