Pim Fortuyn

Waar was jij op 6 Mei 2002? Ik was in Maastricht voor een uitje met school. Het was tegen de avond en ik was met wat andere scholieren op zoek naar een plek om te gaan eten. Na twintig minuten zoeken veranderde ineens het straatbeeld in Maastricht van gezellige boel naar grimmige sfeer. Mensen stonden in groepjes, fluisterden en straalden een rare vorm van angst uit. Een vorm van angst, die ik nog niet eerder had gezien. Ik maakte al snel op dat er iets gebeurd moest zijn, maar het werd me nergens echt duidelijk totdat er een verdwaasde ziel over straat strompelde en riep: ‘Ze hebben hem vermoord! Ze hebben hem vermoord!’

Zijn kijk op de islam en op het vreemdelingenbeleid, maar bovenal zijn politieke wijze van doen maakte hem in korte tijd een politicus van formaat. Hij zei dat veel moslims in Nederland niet goed geïntegreerd waren, en aan het vervreemden waren van onze samenleving. Hij wilde de grenzen dicht hebben, maar iedereen die al binnen was kreeg van hem een ´generaal pardon´ als hij aan de macht zou komen. Volgens Pim Fortuyn had het namelijk geen zin om te dweilen met de kraan open. Het dweilen wilde hij doen door ervoor te zorgen dat integratie in onze samenleving snel, soepel, maar vooral veel beter zou worden. Wegsturen was geen oplossing, maar als je geen respect kon opbrengen voor de Nederlandse cultuur moest je je afvragen of je wel in dit land thuis hoort. 'U mag hier leven, maar u past zich aan', zei hij ooit op flamboyante wijze en daarmee maakte hij een van de vele problemen waar Nederland mee kampte eindelijk bespreekbaar. Er waren meer problemen die meneer Fortuyn voorzag en waar de rest van de politiek toentertijd geen aandacht aan bleek te besteden. Er stond bijvoorbeeld een recessie op de stoep, volgens Pim, en de regering deed er weinig aan om deze recessie tegen te gaan. Ook vond hij het zorgstelsel rammelen aan alle kanten. Verder moest bureaucratie worden teruggebracht en overheidsbemoeienis worden ingeperkt.

Af en toe wordt Fortuyn nog wel is vergeleken met Verdonk en Wilders. Zo ook afgelopen dinsdag in 'De Wereld draait door' weer het geval was, met Verdonk. Ze werd door Matthijs van Nieuwkerk neergezet als een van de weinige mensen in de politiek die nog voortleeft op de erfenis van Fortuyn. Gelukkig verwierp Rita dit meteen, maar voor veel mensen klinkt deze vergelijking logisch. Ze snijden inderdaad dezelfde onderwerpen aan en Fortuyn was inderdaad de aangever om deze onderwerpen bespreekbaar te maken, maar Fortuyn stond in veel dingen juist recht tegenover Verdonk en Wilders. We mogen dan ook niet vergeten dat Pim ooit een PVDA'er was en Rita en Geert VVD'ers. Het motto van Verdonk was bijvoorbeeld vroeger, regels zijn regels, en ze voert nu de one-liner 'Niet gedogen, maar handhaven'. Fortuyn had er geen moeite mee om regels en wetten aan te passen als hij ze onpraktisch of niet rechtvaardig vond. Zo gaf hij bijvoorbeeld in een interview met de Volkskrant aan Artikel 7 van de Grondwet (vrijheid van meningsuiting) belangrijker te vinden dan Artikel 1 (gelijkheidsbeginsel). En als Artikel 7 in de weg gestaan werd door Artikel 1, moest dit Artikel maar worden afgeschaft. Hetzelfde gold voor softdrugs. 'Niets handhaven!' vond Fortuyn, maar gewoon legaliseren en er belasting over heffen. Het is wanneer je de twee probeert te vergelijken ook belangrijk om te weten dat Verdonk tegen een ‘generaal pardon’ was en meneer Fortuyn voor.

Geert Wilders wil van het integratieprobleem afkomen door moeilijke mensen het land uit te sturen. Fortuyn wilde deze immigranten juist naar onze samenleving toe trekken. En ook Geert was tegen een ‘generaal pardon’. Nog een belangrijk verschil is opleidingsniveau en charisma. Pim Fortuyn deed zijn ondervindingen over de integratieproblemen op grond van zijn opleiding als socioloog. Hij was dan ook niet voor niets doctor en een tijd professor aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam. Tuurlijk hebben Wilders en Verdonk ook een opleiding, maar deze gingen nooit zover als het studeren van een wetenschap. Je kunt stellen dat Fortuyn eerst naar de feiten keek en er vervolgens zijn conclusies uit trok, zoals elke wetenschapper dat doet. Geert en Rita doen het tegenovergestelde; zij hebben de conclusies en zoeken naar feiten om ze te onderbouwen. Het op deze manier verdedigen van je standpunten loopt meestal uit tot ongenuanceerd geschreeuw, zoals je dat vaak bij Wilders ziet. Pim Fortuyn voelde zich altijd zwaar beledigd wanneer hij vergeleken werd met een Le Pen, Haider of het gehele Vlaams Blok. Een vergelijking met Wilders zou hem dan waarschijnlijk doen omdraaien in zijn graf. Ik durf dan ook te stellen dat wanneer je vroeger op Fortuyn stemde en nu op Verdonk of Wilders, het gedachtegoed van Pim Fortuyn niet goed is blijven hangen. Zelfs Jan Marijnissen met zijn verfoeilijke SP komt tegenwoordig nog dichter in de buurt bij het gedachtegoed dan deze twee rechtse politici.

Even tussendoor, voordat ik een eind aan deze column ga breien: op het internet gaat nu een complottheorie over hem rond. Pim zou niet gewoon maar vermoord zijn door Volkert van der Graaf, maar door meerdere schutters verstopt op daken.
Waarom? Om zeker te zijn dat de goede man zou sterven. Pim moest namelijk dood, omdat hij tegen de Joint Strike Fighter was. Een nieuw gevechtvliegtuig waar de regering miljoenen in moest steken om mee te mogen doen aan de ontwikkeling. Als Pim in de regering was gekomen hadden de bedrijven waar het geld naartoe moest miljoenen misgelopen en dus moest Pim dood. Aldus de conspiracytheorie. Het is lekker vergezocht, zoals bijna iedere samenzweringstheorie, maar er is één wrang feitje dat me wel opvalt. Mat Herben is een vervent vliegtuigspotter en absoluut voor het nieuwe stukje speelgoed van defensie. En mocht deze man nou net aan de leiding van de LPF zijn gekomen toen Pim stierf.

Ook al kun je mijn mening over een paar politici misschien wel een klein beetje ongenuaceerd uit dit stuk herleiden, toch wil ik eigenlijk niet echt een politiek statement maken vandaag. Nee, ik wil deze week de aandacht op Fortuyn. Je kon en kan namelijk veel vinden van de man, maar veel voorspellingen die Fortuyn deed over ons Nederland zijn uitgekomen. Ook heef hij veel dingen bespreekbaar gemaakt. De recessie is er gekomen, de radicalisering van moslims in de vorm van de moord op Theo van Gogh, en het verdere verval van ons zorgstelsel in een verschuiving van de macht van doctoren naar farmaceuten. Nadat Pim stierf is alles langzaam in de doofpot gestopt en werd eigenlijk ook het gedachtegoed begraven, maar het ergste is dat veel van de problemen zijn gebleven en gegroeid. Wat je ook vindt of vond van waar Pim Fortuyn voor stond doet niet terzake, maar laten we hem toch alsjeblieft niet vergeten. Laten we ook 6 mei 2002 nooit vergeten. Laten we deze dag en deze man nog lang herdenken. Om wie hij was en wat hij voor veel Nederlanders betekende. Niet door wie, of door wat hij vermoord is, maar waarom.


Mooi stukje Fortuyn: vooral na 2 minuut 40.