Misselijk van Idols
Een krachtmeting is naar mijn mening pas mooi als ik, de toeschouwer, de dramatiek van de nederlaag kan meebeleven. Het TV-programma Idols is in dat opzicht ideaal. Door de driekoppige jury worden immers dromen ruw ontnomen en dat levert grote persoonlijke drama's op waar de kijker deelgenoot van is. Zonder die drama's zou Idols maar weinig kijkers trekken. Daar zijn zowel de makers als de kijkers het over eens. Het is een vorm van ramptoerisme, zoals een van de juryleden het onlangs omschreef. Hoe gek het ook klinkt, de kanslozen die plaatsnemen op de blauwe ster dwingen bij mij ook respect af. Je moet het maar durven, jezelf voor het oog van televisiekijkend Nederland te kijk zetten. Alleen met een dik pantser van zelfspot kun je dan de doorgaans harde afwijzing van je af laten glijden. Een puber in een identiteitscrisis die dat niet kan, is moedig, maar moet niet rekenen op medelijden. Hij of zij wordt niet gedwongen om auditie te doen en wie de stap waagt, weet welke risico's eraan verbonden zijn. Toch kreeg ik van de eerste afleveringen van Idols 2005 een vieze smaak in mijn mond.
Oordelen op basis van vermoedens is in veel gevallen verwerpelijk. Dat ik dat hier toch doe is wellicht ook niet te rechtvaardigen, maar dat risico neem ik. Volgens mij gaat Idols dit seizoen namelijk een stap te ver. Dat sommige deelnemers intelligenter zijn dan anderen, mag duidelijk zijn. Ik heb echter kandidaten voorbij zien komen die, naar mijn mening, de situatie niet goed konden overzien. Mensen die niet de verstandelijke capaciteit hebben om een goede afweging te maken bij hun besluit om mee te doen aan een programma als Idols. Zelfs voor de op televisie vertoonde audities heeft er een selectie plaats en enkele deelnemers overleven die schifting juist omdat ze kansloos zijn, want dat trekt kijkers. Daar heb ik geen problemen mee, maar een enkeling moet door de Idols-productie tegen zichzelf in bescherming worden genomen. Kandidaten die de situatie niet goed kunnen inschatten, verdienen geen vernedering op televisie. Helaas zijn ouders niet altijd in staat hun kind die bescherming te bieden.
Als ik had deelgenomen aan Idols en voor de jury een stukje opera had gezongen, was ik, afgezien van mijn gebrek aan zangkwaliteiten, kansloos geweest. Bij deze talentenjacht wordt nu eenmaal niet gezocht naar de nieuwe Luciano Pavarotti. Maar van iemand die toch deelneemt met een stuk klassieke muziek omdat hij niet begrijpt waarom daarmee zijn kansen gering zijn, mag geen misbruik worden gemaakt. De laatste dagen moet ik vaak denken aan het jurylid dat in de tweede aflevering een jongen uitlachte die moeite had om twee zinnen tekst te onthouden. De blik van onbegrip bij de kandidaat en het gelach op de achtergrond deden mijn maag omdraaien. "Verder ken ik de tekst niet", kon de jongen nog net uitbrengen. Hij begreep niet eens waarom er werd gelachen. Tegen beter weten in blijf ik een sprankje hoop koesteren dat het betreffende jurylid achteraf kotsmisselijk van zichzelf is geworden. De TV-wereld is hard, dat is voor niemand een verrassing. Ik vind het echter ronduit schokkend dat er met draaiende camera's respectloos met mensen wordt omgegaan. Als het om kijkcijfers gaat, heiligt het doel blijkbaar alle denkbare middelen.
